دزدان موترسوار؛ دام پنهان در مسیر پایتخت‌نشینان
دزدی در موتر، یکی از ترفندهای مهم رهزنان و نگرانی بزرگ شهروندان کابل است. نبود یک سیستم منظم برای چگونگی صدور جواز تاکسی‌رانی شهری، یک مشکل جدی در این زمینه دانسته می‌شود.
گفته می‌شود شمار زیادی از موترها با نمبرپلیت شخصی ولایات، حتی نمبرپلیت جعلی در نقاط مختلف شهر کابل مسافربری می‌کنند. در چنین حالتی، برخی از دزدان و رهزنان حرفه‌ای با استفاده از حق مسافربری، دست به راهزنی و دزدی‌های سازمان‌یافته می‌زنند.
پولیس کابل اما از گرفتاری ۷۱ تن در ربع اول سال جاری خورشیدی در بیش از ۵۰ واقعه مختلف خبر می‌دهد.
فردوس فرامرز؛ سخنگوی پولیس کابل به خبرگزاری افق میگوید که این افراد به اشکال گوناگون در نقاط مختلف شهر دست به دزدی می‌زدند. آقای فرامرز میگوید که گروهی پنج‌نفری که در حوزه‌های سوم، ششم، پنجم و سیزدهم امنیتی شهر کابل به‌شکل ماهرانه در موترها جیب مردم را خالی می‌کردند نیز دستگیر و به دادستانی کل معرفی شده‌اند.
ترس از ناامنی، دشواری‌های زندگی را برای پایتخت‌نشینان بیشتر ساخته‌است. در کنار سرقت‌های مسلحانه و راهزنی‌های شبانه، دزدی در موترها یکی از نگرانی‌های بزرگ مردم دانسته می‌شود؛ دامی پنهان در مسیر پایتخت‌نشینان.
شهروندان می‌گویند، ترس از دزدی در موترها باعث شده‌است آن‌ها نتوانند شب‌ها سوار هر موتری شوند. عمادالدین؛ یکی از شهروندان کابل میگوید، دزدان و رهزنان راه‌های متفاوتی را برای خالی‌کردن جیب مردم به‌کار می‌گیرند. به‌گفته او، در برخی نقاط شهر مثل چوک، سر زیرزمینی و گولایی دواخانه، دزدان به‌شکل گسترده فعالیت می‌کنند و ترس و نگرانی مردم را افزایش داده‌اند.
عمادالدین می‌افزاید که دزدان و رهزنان، مردم را ابتدا سوار موترشان می‌کنند و در مسیر، تمام داشته‌های آنان را می‌گیرند. او میگوید که دزدان معمولا دو نفر از همدستان‌شان را در موتر زیر نام مسافر دارند؛ در حالی‌که این دو شخص خود از زمره دزدان هستند.
به‌گفته او، تشخیص رهزنان برای مردم دشوار است؛ از این‌رو افراد زیادی گرفتار این دام پنهان می‌شوند.
عمادالدین میگوید شماری دیگر از دزدان نیز به‌نام مسافر سوار برخی از موترها می‌شوند و با تهدید صاحب موتر، موتر او را می‌دزدند. به‌گفته او، در صورت مقاومت اندک افراد، دزدان با سلاح‌های دست داشته‌شان آن‌ها را می‌کشند یا زخمی می‌سازند.
فرماندهی پولیس کابل اما از تامین امنیت مردم و تلاش نیروی پولیس در این زمینه، اطمینان می‌دهد.
معضلات قانونی تاکسی‌های شهری
نبود یک دستورالعمل درست در زمینه امور تاکسی‌رانی در شهر، باعث مشکلات در امور ترافیک شده‌است. افزون بر آن، عدم نظارت و کنترل موترهای مسافربری شهری سبب شده‌است تا دزدان حرفه‌ای نیز به بهانه تاکسی‌رانی در شهر، فرصت اختلال در امنیت را بیابند. در ماده ۳۴ قانون ترافیک جاده‌ای آمده‌است که اشخاص حقیقی یا حکمی که وسایط نقلیه را جهت حمل و نقل اشخاص به‌کار می‌اندازند، مکلف‌اند، علاوه بر اسنادی که در این قانون پیش‌بینی شده، از دوایر مربوط به ترافیک اجازه‌نامه فعالیت شهری و اطرافی را حاصل کنند؛ اما گفته می‌شود، به جز شماری از تاکسی‌ها، بیشتر موترهای شخصی اجازه‌نامه ترافیکی و مسافربری ندارند.
در ماده ۳۵ این قانون همچنین آمده‌است که توزیع اجازه‌نامه فعالیت شهری از سوی اداره ترافیک پس از تثبیت اسناد، رنگ و علایم شناخت و تعیین خط‌السیر آن به‌عمل می‌آید؛ اما این ماده هم در موترهایی که دست به فعالیت‌های شهری می‌زنند، رعایت نشده‌است.
علاوه بر آن، در ماده بعدی تاکید شده‌است که در وسایط نقلیه عامه بیش از ظرفیت چوکی و اندازه تعیین‌شده، مسافر سوارکردن ممنوع است؛ اما امروزه همه این ماده‌های قانون، نقض می‌شود.
مسافربری موترهای شخصی
با این حال، ریاست ترافیک کابل میگوید که کمبود زمینه‌های شغلی در کشور سبب شده‌است تا امروزه بسیاری از موترهای شخصی نیز در سطح شهر مسافربری کنند.
عبدالغنی راسخ؛ آمر تعلیم و تربیه امور ترافیکی به خبرگزاری افق میگوید، ریاست ترافیک در هماهنگی با نهادهای دیگر تلاش دارد این مشکل را برطرف کند. او میگوید که در آینده نزدیک اقدام‌های عملی روی فعال‌سازی ملی‌بس و موترهای شهری روی دست گرفته خواهد شد.
تبانی با ترافیک
تاکسی‌ران‌های شهر اما مسافربری موترهای شخصی با نمبرپلیت ولایات، حتی جعلی را از مشکلات عمده‌شان می‌دانند. سید هاشم؛ راننده تاکسی شهری به خبرگزاری افق میگوید، موترهای شخصی که شماری نمبرپلیت اصلی هم ندارند، به‌راحتی می‌توانند در نقاط مختلف شهر مسافربری کنند.
او میگوید که رانندگان موترهای شخصی که بیشترینه پلیت ولایات را دارند، معمولا با ترافیک‌های مسؤول در ساحات مختلف، قرارداد دارند.
به‌گفته سید هاشم، گرفتن ۱۰۰ افغانی در روز باعث می‌شود، آن موترها در نقاط مختلف شهر مسافربری کنند.
او میگوید، هرگاه تاکسی شهری در این نقاط بخواهد مسافربری کند، از سوی ترافیک جریمه می‌گردد؛ چون مثل موترهای دیگر به آن‌ها پول اضافی نمی‌دهد.
سید هاشم میگوید مسافربری موترهای شخصی باعث شده‌است تا دزدان هم از حق مسافربری استفاده کنند و امنیت مردم را برهم بزنند. به‌گفته او، موترهای شخصی با دادن پول به ترافیک‌های مسؤول در شهر، به‌شکل غیرقانونی مسافربری می‌کنند و بیشتر مشکلات مثل دزدی و رهزنی در موترهای شخصی ممکن است؛ زیرا موترهای شخصی تنها یک جواز سیر دارند؛ اما تاکسی‌های شهری ضمن جواز سیر و تاکسی‌لاین، دفترچه‌های ترانسپورت، بیمه و مالیه دارند که وجود این اسناد در ریاست ترافیک، باعث می‌شود تاکسی‌ران‌ها قانون را به خوبی مراعات کنند.
زدن ترافیک با موتر
برخی از رانندگان در سطح شهر می‌گویند که شماری از افراد زورمند یا وابسته به زورمندان و آن‌هایی که اسناد قانونی ندارند، برخی از ترافیک‌ها را با موتر می‌زنند و از کنارشان می گذرند؛ اما ریاست ترافیک این موضوع را تایید نمی‌کند. عبدالغنی راسخ میگوید، فرهنگ رعایت قانون در میان رانندگان شهری ضعیف است. او میگوید که نبود فرهنگ رعایت قوانین ترافیکی باعث شده تا بعضی از راننده‌ها اختلال‌هایی را در امور ترافیکی ایجاد کنند؛ اما ریاست ترافیک این مشکل را در هماهنگی با نهادهای دیگر، در آینده نه چندان دور حل خواهد کرد.
ادبیات زننده مأموران ترافیک
برخی از تاکسی‌ران‌ها می‌گویند، مأموران ترافیک از موترهای شخصی در برابر مسافربری پول می‌گیرند که این کار ترافیک و برخورد نادرست و جریمه‌های بی‌اساس باعث می‌شود برخی از رانندگان آن‌عده از ترافیک‌ها را با موتر بزنند.
احمد ماهر؛ تاکسی‌ران به خبرگزاری افق میگوید، بیشتر ترافیک‌ها در سطح شهر برخورد مناسبی با رانندگان ندارند. او از ادبیات ترافیک‌ها انتقاد می‌کند و میگوید لحن ترافیک‌ها معمولا زننده است و این کار باعث عقده در دل رانندگان می‌شود.
اما مسؤولان ریاست ترافیک کابل می‌گویند ترافیک‌های مسؤول در سطح شهر، حق توهین و لت‌وکوب رانندگان را ندارند و این اجازه هرگز به آن‌ها داده نشده‌است. مسؤولان ترافیکی می‌گویند وزارت امور داخله در جریان قرار دارد و این موضوع را به‌گونه جدی بررسی خواهد کرد.
