سرور دانش طرح صلح شورای مصالحه را تقسیم قدرت بین دو قوم خواند
سرور دانش؛ معاون دوم ریاست جمهوری از طرح صلح کمیته توحید شورای عالی مصالحه انتقاد کرده و گفته‌است که این طرح در حقیقت «تقسیم قدرت بین دو قوم» است. دانش افزوده که طرح شورای عالی مصالحه قابل ارائه در هیچ نشستی نیست و در آن با طرح رییس جمهور و حکومت افغانستان، برخورد توهین‌آمیز شده‌است.
دانش این انتقادات را دوشنبه‌شب (۲۳ حمل) در یادداشتی در صفحه فیسبوک خود مطرح کرده‌است.
او نوشته که آنچه به نام «طرح توافق‌نامه صلح» به عنوان طرح توحیدشده، توسط گروه توحید نظریات شورای عالی مصالحه ارائه شده، کاستی‌ها و ضعف‌های بسیار زیادی دارد.
دانش گفته که در این طرح اصولا هیچ‌گونه توحید و انسجامی بین نظرات و طرح‌های مختلف جانب جمهوریت صورت نگرفته‌است.
او افزوده با این‌که فیصله این بود که گروه تخنیکی شورای عالی مصالحه نظرات را توحید ساخته و یک طرح واحد ارائه کند؛ اما در «این طرح برای هر دو دوره گذار و نظام آینده، چندین گزینه ارائه شده و هیچ تحلیلی هم صورت نگرفته که کدام گزینه چه مزایایی دارد و یا چه معایبی؟»
برخورد توهین‌آمیز با طرح غنی
معاون دوم ریاست جمهوری نوشته‌است که در طرح ارائه‌شده از سوی شورای عالی مصالحه، با طرح رییس جمهور و حکومت افغانستان، برخورد توهین‌آمیز صورت گرفته و به گفته او هیچ‌گونه توضیحی درباره آن ذکر نشده و تنها یک تصویر بسیار فشرده از فهرست آن ارائه شده‌است.
او گفته‌است که طرح «حکومت صلح» که بخشی از طرح غنی است، به عنوان گزینه الف معرفی شده که اصولا «باید گزینه نخست و برگزیده تلقی شود و امتیازات آن برجسته گردد؛ ولی در مقابل، طرح ب (دولت انتقالی) که طرح درجه دو است چندین برابر با توضیحات و تفصیلات بیان شده و مبنای تمام مباحث و راهکارهای بعدی قرار گرفته‌است و طرح الف نادیده گرفته شده‌است و این یک نگرش یک‌جانبه گروه تخنیکی را نشان می‌دهد که عمدا خواسته طرح حکومت را مبهم جلوه دهد و به حاشیه براند».
دانش افزوده که طرح ب (دولت انتقالی) به طور عمده طرح زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا را محور قرار داده و همه عناصر آن را با «تعدیلات و اصلاحاتی تأیید کرده و از خود ابتکاری نکرده‌است».
علیه جمهوریت
وی علاوه کرده که طرح شورای عالی مصالحه به جای تقویت اجماع در جبهه جمهوریت، اختلافات در درون جبهه جمهوریت را برجسته ساخته‌است و به «همین جهت به هیچ صورت قابل ارائه به نشست استانبول یا نشست دیگر نیست و باید از نو و با دقت بیش‌تری طرح جامع و مورد توافق همه تدوین گردد».
او از آنچه که شتاب برای نشر طرح شورای عالی مصالحه خوانده به شدت انتقاد کرده و گفته‌است که «چرا برخی از ماها این‌قدر عجله داریم که برای گروه طالبان هر نوع امتیازی را تقدیم کنیم و دولت مستقر و مشروع افغانستان را تضعیف کنیم و جبهه جمهوریت را چندپارچه نشان دهیم و همه گزینه‌ها را یکباره و یکجای علنی کنیم؟»
طرح ملی یا حزبی؟
معاون دوم اشرف‌غنی در ادامه گفته که طرح شورای عالی مصالحه، دیدگاه تنها یک جناح و یک حزب را برجسته ساخته‌است. او تصریح کرده که «نظام پارلمانی و یا صدارتی چه برای دوره انتقال و چه برای آینده افغانستان، تنها نظر یک حزب است و نباید به عنوان نظر همه جبهه جمهوریت و نظر همه اقوام و احزاب قلمداد شود».
او به حزب خاصی اشاره نکرده؛ اما تشکیل نظام پارلمانی یا صدارتی، از اهداف کلیدی حزب جمعیت اسلامی است که هم آقای عبدالله از رهبران آن محسوب می‌شود و هم یونس قانونی به عنوان رییس کمیته توحید شورای عالی مصالحه. افزون بر این، عطامحمد نور و برخی دیگر از سران جمعیت نیز در تهیه و توحید طرح صلح مورد اشاره آقای دانش، نقش داشته‌اند.
دانش گفته از زاویه دیگر این طرح در «حقیقت تقسیم قدرت بین دو قوم است که به نام نظام صدارتی یا پارلمانی و در لفافه تمرکززدایی ارائه شده و یکی را مستحق ریاست جمهوری و دیگری را مستحق صدراعظمی دانسته‌است».
صدارت در خدمت قومیت
او نوشته‌است: «مگر نه این است که در طول سالیان اخیر کسانی که شعار صدر اعظمی می‌دادند و می‌دهند، در حقیقت جامه مفشن این مقام را برای قوم خاصی دوخته اند؟ و در این صورت تکلیف دیگر اقوام چه می‌شود؟ اقوام دیگر در این طرح به درجه ۳ و ۴ و … تنزل داده شده‌اند. آیا مشارکت عادلانه همین است؟ آیا چنین تقسیم قدرتی شکاف‌ها و تضادهای قومی و سیاسی را وسیع‌تر نمی‌گرداند و یک نوع تمرکز و انحصار دیگری را در پی نخواهد داشت؟ این در حالی است که ما در این کشور هنوز نمی‌دانیم که قوم اول و دوم و… کیست؛ چون هیچ سرشماری دقیق از نفوس اقوام نداریم».
دانش در ادامه نظام پارلمانی را در شرایطی که به گفته او بستر نظام حزبی فراگیر فراهم نیست، مساعد ندانسته و افزوده که اگر هدف از طرح صلح، ختم جنگ و مشارکت عادلانه اقوام باشد، نظام ریاستی با یک‌سری تغییرات می‌تواند این هدف را بیشتر و بهتر برآورده سازد.
مفاد مهم طرح صلح شورای مصالحه
جزئیات پیش‌نویس طرح شورای عالی مصالحه که تحت عنوان «توافق‌نامه صلح افغانستان» تنظیم شده، همگانی شد. حکومت انتقالی و تغییر نظام سیاسی، بخشی از این طرح است.
در بخشی از این طرح برای تشکیل حکومت انتقالی دو گزینه پیشنهاد شده است: گزینه الف: «حکومت صلح» است که مستلزم حفظ بیشتر نهادها، از جمله رهبری دولت است. این گزینه بخشی از طرح اشرف‌غنی محسوب می شود.
در گزینه «ب» که از آن به عنوان «دولت انتقالی صلح» تعبیر شده، با تغییر نسبی ساختار نظامی سیاسی همراه خواهد بود.
در این توافق احتمالی، دولت انتقالی صلح تا زمان انتقال قدرت به یک دولت دایمی، براساس تعدیل قانون اساسی و انتخابات ملی، به کار خویش ادامه خواهد داد. مدت کار دولت انتقالی صلح از زمان امضای توافق‌نامه حداکثر سه سال و حداقل آن در جریان مذاکرات مشخص خواهد شد.
حکومت انتقالی صلح افزون بر سه قوه کنونی، در برگیرنده شورای فقه اسلامی، شورای عالی دولت، دیوان عالی قانون اساسی و کمیسیون تعدیل قانون اساسی خواهد بود.
قوه اجرائیه دولت انتقالی که رهبری حکومت را در بر می‌گیرد، شامل رییس جمهور و چهار معاون، صدراعظم و چهار معاون به شمول یک زن، وزیران کابینه، رییسان ریاست‌های مستقل و سایر ادارات خواهند بود.
در طرح شورای عالی مصالحه دو گزینه در مورد نظامی سیاسی آینده پیش بینی شده است. ۱- ریاستی با رییس جمهور و صدراعظم، هر یک با چهار معاون. ۲- نظامی پارلمانی. صدراعظم با چهار معاون به شمول یک زن.
