پیش‌روی‌های طالبان؛ امریکا بازمیگردد؟
ماموریت نظامی امریکا در افغانستان پایان یافته و این رویداد بازگشت‌ناپذیر است؛ این برداشتی بود که نه تنها کارشناسان و ناظران مسایل نظامی مطرح می‌کنند؛ بلکه حتی سران و مقامات امریکایی نیز پیوسته بر آن تاکید داشته‌اند.
رخدادها و موضع‌گیری‌های روزهای اخیر اما از یک چرخش مهم خبر می‌دهد: امریکا بازمیگردد.
فرمانده ارشد ارتش امریکا در منطقه می‌گوید با وجود خروج نیروهای این کشور از افغانستان، حملات هوایی ارتش ایالات متحده در حمایت از نیروهای افغان علیه پیش‌روی طالبان ادامه خواهد یافت.
جنرال کنت مکنزی؛ فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، در کابل گفت: «امریکا حملات هوایی خود در حمایت از نیروهای افغانستان را در روزهای اخیر افزایش داده و ما آماده‌ایم که سطح این پشتیبانی را در صورت ادامه حملات طالبان بالاتر ببریم.»
جنرال مکنزی می‌گوید: «طالبان تلاش می‌کنند حس ناچاری در برابر حملات‌شان ایجاد کنند. آن‌ها اشتباه می‌کنند.»
این فرمانده امریکایی اندکی پیش از خروج نهایی نیروهای ایالات متحده هم گفته بود که ارتش افغانستان بعد از پایان این روند همچنان نیازمند حمایت خواهد بود و در غیر این صورت «مسلما فرومی‌پاشد».
پیش‌تر جنرال لوید آستین؛ وزیر دفاع امریکا هم گفت که به اعتقاد او نیروهای افغان توانایی و ظرفیت پیش‌روی را دارند؛ اما «باید ببینیم چه می‌شود».
در نگاه نخست اظهارات جنرال کنت مکنزی موضوع تازه‌ای به حساب نمی‌آید؛ زیرا حتی پس از اعلام رسمی تصمیم بحث‌برانگیز جو بایدن؛ رییس جمهوری امریکا مبنی بر خروج کامل نیروهای این کشور از افغانستان، مقامات و فرماندهان امریکایی به مناسبت‌های مختلف به صورت مستمر تاکید کرده‌اند که به حمایت‌ها و همکاری‌های خود با ارتش و نیروهای مسلح افغانستان در مقابله با طالبان ادامه خواهند داد.
نکته جدیدی که در سخنان اخیر کنت مکنزی توجه ناظران را جلب می‌کند، این است که او تصریح کرده‌است که اگر اقدامات طالبان برای تضعیف قدرت دولت افغانستان و پیش‌روی‌های فاتحانه آن‌ها ادامه پیدا کند حملات هوایی اخیر امریکا بر مواضع جنگجویان طالبان هم گسترش خواهد یافت.
بر بنیاد گزارش‌ها طی روزهای گذشته نیروهای امریکایی چند بار مواضع طالبان را از جمله در قندهار آماج حملات هوایی قرار داده‌اند.
طالبان هم این حملات را تایید کرده و وعده انتقام داده‌اند.
اما آیا طالبان در موقعیتی هستند که از نیروهای امریکایی انتقام بگیرند؟
این موضوع مورد تردید جدی کارشناسان مسایل نظامی است؛ زیرا به باور آن‌ها اکثر یا همه نظامیان امریکایی اکنون خاک افغانستان را ترک کرده و پایگاه‌های نظامی خود را برچید‌ه‌اند و به این ترتیب، مناطق استراتژیکی که در تیررس طالبان قرار داشت اکنون دیگر وجود ندارد.
موضوع مهم‌تر این‌که گفته می‌شود حملات اخیر بر مواضع طالبان از بیرون از خاک افغانستان انجام شده‌است. اگر این روایت درست باشد طالبان عملا امکانی برای پاسخ‌دادن متقابل به حملات امریکا نخواهند داشت.
مسأله دیگری که توجه ناظران را به خود جلب کرده جابه‌جایی در فرماندهی نیروهای امریکایی در افغانستان است.
اخیراً جنرال کنت مکنزی؛ فرمانده ستاد مشترک ارتش امریکا موسوم به «سنتکام» که حوزه مأموریت او آب‌های خاورمیانه است همزمان به عنوان جانشین جنرال اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان هم منصوب شد.
بر این اساس، بمباران صفوف طالبان توسط جنگنده‌های امریکایی پس از آغاز ماموریت جدید جنرال مکنزی صورت می‌گیرد و در پی این رویداد تاکید این جنرال ارشد امریکایی بر احتمال گسترش این نوع حملات، پیامی مهم و معنادار به طالبان می‌فرستد مبنی بر این‌که مانورهای اقتدارگرایانه و نمایش قدرت آن‌ها در برابر نیروهای افغان بی‌پاسخ نخواهد ماند.
با توجه به مجموعه این رویدادها و موضع‌گیری‌ها به نظر می‌رسد که امریکا به مأموریت نظامی خود در افغانستان به گونه جدیدی ادامه خواهد داد.
با این حال بسیاری از کارشناسان تردید دارند که تحولات مورد اشاره، لزوماً به معنای بازگشت امریکا به جنگ افغانستان باشد؛ اما علی‌رغم این تردید، این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که فروپاشی ارتش افغانستان و سقوط دولت ملی در کابل در نتیجه غلبه نظامی طالبان، منافع حیاتی ایالات متحده را نیز مورد تهدید قرار خواهد داد.
بر این اساس کاملاً واقع‌بینانه است که امریکا به حمایت خود از ارتش افغانستان برای مقابله با طالبان ادامه دهد و بر پیش‌روی‌های نگران‌کننده طالبان در عرصه نبردهای میدانی لگام بزند.
در این میان اظهارات اخیر لوید آستین؛ وزیر دفاع امریکا مبنی بر این‌که ارتش افغانستان توانایی مهار طالبان را دارد و این نیرو باید به جای بازپس‌گیری مناطق از دست‌رفته باید تمرکز خود را بر جلوگیری از پیشرفت‌های بیش‌تر طالبان به کار بگیرد نیز این برداشت را تأیید می‌کند.
به این ترتیب حتی اگر امریکا بازگشته باشد این بازگشت با آنچه طی ۲۰ سال اخیر شاهد بودیم از بنیاد و ماهیتا متفاوت خواهد بود. با این وجود در صورت وقوع این تحول، این پیامد مهم را نمی‌توان نادیده گرفت که طالبان دیگر یک قدرت بی‌رقیب در میدان جنگ افغانستان نیستند و آن‌ها نباید انتظار داشته‌باشند که تنها نیرویی که در برابرشان قرار دارد ارتش، نیروهای مسلح و حامیان محلی آن‌ها خواهند بود.
