سقوط ۷ گذرگاه مرزی؛ میلیاردها افغانی عواید گمرکی در خدمت تامین ماشین جنگی طالبان

وزارت مالیه می‌گوید که با سقوط گذرگاه‌های مرزی اسلام‌قلعه، تورغندی، ابونصر فراهی، اسپین بولدک، آی‌خانم، دند پتان و شیرخان به دست طالبان، نصف عواید گمرکی دولت در اختیار گروه طالبان قرار گرفته‌است.رفیع تابع؛ سخنگوی وزارت مالیه به خبرگزاری افق می‌گوید که حکومت با از دست‌دادن این ۷ مرز مهم تجارتی، اکنون نمی‌داند عواید حاصله از این گمرک‌ها چگونه جمع‌آوری و در کدام راه استفاده می‌شود. به گفته او، پیش از سقوط این مرزها، حکومت در ماه جوزا حدود ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون افغانی از این رهگذر، عواید جمع‌آوری کرده‌بود؛ اما اکنون این رقم نصف شده‌است.

او با اشاره به صدمه دیدن صادرات و واردات و سیستم تجارت و نگرانی از فرار سرمایه از کشور می‌گوید که عواید کشور بستگی به تجارت دارد و پس از سقوط این گذرگاه‌های مرزی در سیستم تجارتی، مشکلاتی پدید آمده که علاوه بر کاهش عواید، تاثیر منفی عمیقی روی عواید و اقتصاد کشور داشته‌است.

کارشناسان اما می‌گویند که با سقوط مرزها فعالیت‌های اقتصادی، واردات و صادرات مختل شده و درآمدهایی که از این طریق به دست می‌آمد، از دست رفته‌است.

خطر تبدیل درآمدها به منبع تامین ماشین جنگی
به باور آگاهان، با سقوط این گذرگاه‌های تجارتی امکان سوء استفاده از درآمدهای حاصل از این مرزها از سوی طالبان به گونه جدی وجود دارد. سیف‌الدین سیحون؛ استاد دانشگاه و آگاه مسایل اقتصادی به خبرگزاری افق می‌گوید با توجه به سقوط این مرزها امکان فراهم‌شدن زمینه‌های قاچاق و اختصاص درآمدهای حاصله به منابع جنگی وجود دارد.

این آگاه اقتصادی می‌گوید که هرچند گروه طالبان منابع مالی جنگی خود را از طریق کشورهای حوزه خلیج، اخاذی، مالیات اجباری و قاچاق مواد مخدر به دست می‌آورد؛ اما امکان دارد درآمدهایی که از این مرزها به طالبان می‌رسد نیز به منابع جنگی این گروه مبدل شود.

آقای سیحون می‌گوید که حکومت باید هرچه زودتر این مرزها را از طالبان پس بگیرد. به باور او، در صورت ادامه تسلط این گروه بر این گذرگاه‌های مهم تجارتی، زمینه‌های بی‌باوری میان مردم نسبت به آینده بیشتر می‌شود و افزون بر این، امکان دارد سرمایه‌گذارها و سرمایه هم از کشور خارج شده و یک نارسایی ساختاری در اقتصاد کشور به وجود بیاید.

بی‌میلی تاجران به واردات کالا
با سقوط این مرزها،‌ اتاق تجارت و صنایع اعلام کرده که نظم کارهای واردات و صادرات از این مرزها به هم خورده و تاجران علاقه‌ای به واردات و صادرات کالا ندارند.

سیف الدین سیحون نیز می‌گوید که این وضعیت تمام موارد تجارتی و اقتصاد کشور را با مشکل مواجه کرده و امکان دارد با ادامه این وضعیت، یک مشکل جدی اقتصادی و محدودیت فعالیت‌های تجاری- اقتصادی به وجود آید که باعث خواهد شد مردم از دسترسی به خدمات محروم شوند.

به باور او، ادامه تسلط طالبان بر مرزهای اقتصادی کشور بحران را تشدید می‌کند و باعث می‌شود ساختار سیاسی در کشور با مشکل جدی مواجه شود.امریکا مسئول بحران
آگاهان می‌گویند که امریکا با خروج عجولانه و دنبال‌کردن تنها منافع خود، افغانستان را در یک وضعیت بحرانی قرار داده‌است. سیحون می‌گوید که مسئول بحران‌های کنونی و تشدید ناامنی در کشور امریکاست؛ زیرا این کشور پیش از آن‌که به دنبال منافع مشترک با افغانستان باشد، با گروه طالبان هم‌سویی داشته‌است.

این استاد دانشگاه می‌افزاید که هدف امریکا ثبات افغانستان نبود، به همین دلیل در شرایطی که افغانستان با وضعیت بد امنیتی مواجه است، این کشور نیروهایش را بیرون می‌کند.

سیحون می‌افزاید که یکی از استراتژی‌های مهم امریکا این است که در کشورهای با دولت ناتوان از گروه‌های نیابتی به نفع خود استفاده کند. به باور او، امریکا می‌خواهد با حمایت از طالبان امکان حضور نظارتی و استخباراتی خود را در افغانستان فراهم سازد.

او می‌گوید که امریکا بیش‌تر در نظر دارد تا از طریق افغانستان کشورهایی مثل ترکیه، چین و ایران را تحت نظر داشته‌باشد.

با این حال، به نظر می‌رسد با خروج نیروهای خارجی از افغانستان امکان بدترشدن اوضاع کشور وجود دارد. کارشناسان نیز بر این باور اند که امریکا بدون این‌که روند صلح افغانستان را به یک موفقیت نسبی برساند، نیروهایش را خارج می‌کند.

به باور ناظران، توافق صلح دوحه،‌ گامی برای پیشرفت صلح افغانستان نه؛ بلکه توافقی برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان بوده‌است.