از تسلط طالبان تا تحرک داعش؛ افغانستان به کدام‌سو می‌رود؟
تحریک طالبان پس از تشدید حملات و سقوط مراکز شهرها دو هفته پیش کنترل کابل را به دست گرفت. اشرف‌غنی؛ رییس‌جمهوری پیشین با میلیون‌ها دالر به بیرون از کشور فرار کرد و دولت او فروپاشید. همزمان به خروج نیروهای خارجی از افغانستان سرعت داده شد و ۶ هزار نیروی تازه امریکایی وارد کابل شدند تا کنترل میدان هوایی را در اختیار بگیرند. با تسریع خروج نیروهای خارجی و سقوط کابل، هزاران نفر به میدان هوایی کابل هجوم برده و تلاش داشتند تا افغانستان را ترک کنند.
در روزهای اخیر، امریکا و بریتانیا درباره خطر حملات داعش بر میدان هوایی هشدار دادند. اندکی بعد، روز پنج‌شنبه، هفته گذشته، در حمله‌ای که به داعش نسبت داده شد، دست‌کم ۱۷۰ نفر جان باختند و بیش از ۲۰۰ نفر زخمی شدند. هنوز شماری از خانواده‌ها می‌گویند عزیزان‌شان در این رویداد، ناپدید شده‌اند.
صبح امروز هم راکت‌هایی که گفته می‌شود از خیرخانه کابل شلیک شده‌بود، میدان هوایی را آماج قرار داد. امریکا اما می‌گوید این راکت‌ها رهگیری شده‌است. روز گذشته نیز نیروهای امریکایی بر یک نقطه در اطراف میدان هوایی کابل، حمله کردند که در نتیجه آن گفته می‌شود ۹ عضو یک خانواده از جمله چند کودک کشته شده‌اند.
امریکا ادعا کرده که یک موتر مملو از مواد انفجاری را آماج قرار داده؛ اما منابع دیگر از کشته‌شدن غیرنظامیان خبر می‌دهند.
پرسش این‌جا است که در آستانه تکمیل‌شدن خروج نیروهای خارجی، فعالیت گروه موسوم به داعش در شرایطی که طالبان قدرت را به دست گرفته، سرنوشت کشور را به کدام‌سو خواهد برد؟
دخالت امریکا و بریتانیا
آگاهان می‌گویند که پشت این تجربه‌های تلخ، دست ناتو و در رأس آن امریکا و بریتانیا دخیل است. به گفته آگاهان، امکان اینکه گروه داعش از عراق و کشورهای عربی به افغانستان آمده و آتش جنگ دیگری را برمی‌افروزند، وجود ندارد.
عبدالواحد طاقت؛ آگاه نظامی می‌گوید تشکیل گروهک‌های تروریستی که آن را داعش نامید‌ه‌اند و اعمال تروریستی انجام می‌دهند کار ناتو، امریکا و بریتانیا است.
این آگاه نظامی می‌افزاید که امریکا و انگلستان سازمان‌دهندگان اصلی چنین وضعیتی در افغانستان هستند.
به باور او، تسلط طالبان و راه‌اندازی حملات تروریستی که به گروه داعش نسبت داده شده، کار امریکا و بریتانیا است تا از این طریق هرج و مرج بیش‌تری را در کشور به وجود بیاورند.
این آگاه نظامی همچنین می‌گوید که هدف امریکا و بریتانیا از این کار، تخریب افغانستان است؛ چون به باور او، امریکا در هدف قبلی خود که رسیدن از راه افغانستان به کشورهای آسیای میانه و تسلط بر سازمان همکاری‌های شانگهای بود شکست خورد و اکنون تنها راهی را که می‌جوید این است که سرنوشت افغانستان را شبیه سوریه و ویتنام بسازد.
او معتقد است که امریکا در هر کشوری که حضور داشته، پس از خروج، آن کشور را در شرایط بحرانی قرار داده‌است و این بار تلاش دارد افغانستان را نیز شبیه سوریه و ویتنام به سوی ویرانی ببرد.
فعالیت داعش
هرچند پیش از این سازمان ملل متحد گفته‌بود که گروه داعش در برخی از ولایات افغانستان فعالیت دارد؛ اما اشرف‌غنی؛ رییس جمهوری فراری طی صحبت‌هایش تاکید کرده‌بود که داعش در افغانستان نابود شده؛ ولی با توجه به حملات اخیر در میدان هوایی کابل که به داعش نسبت داده شده، گمانه‌زنی‌ها در مورد امتداد جنگ توسط این گروه در سایه تسلط طالبان بیش‌تر می‌شود.
آگاهان اما می‌گویند که راه‌اندازی حملات اخیر و ایجاد گروه های تروریستی و نقش دادن به داعش کار امریکا است و این کشور خواهان قطع جنگ در افغانستان نیست، بلکه اهداف و منافع خود را در ادامه جنگ و خشونت در افغانستان می‌جویند. احمد شاهین؛ آگاه سیاسی می‌گوید که این گروه داعش که حملات اخیر به آن نسبت داده شده، بدون شک همان گروه تندرو در عراق و کشورهای عربی دیگر نیست، بلکه گروه‌های است که توسط کشورهای غربی ساخته شده است تا برای منافع آن ها به کار گرفته شود.
این آگان سیاسی می‌گوید که کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه، منافع خود را در ادامه خشونت و جنگ در افغانستان دنبال می‌کنند، به همین دلیل امکان دارد گروه داعش بخشی از سناریویی باشد که این کشورها در حال پیاده‌کردن آن در افغانستان‌اند.
حملات راکتی و بمباران هوایی امریکا
پس از حملات اخیر در میدان هوایی کابل که به گروه داعش نسبت داده شده، امریکا اعلام کرد که یک طراح حملات داعش را در ننگرهار هدف قرار داده‌است. روز گذشته نیز امریکا بر یک نقطه در اطراف میدان هوایی کابل، حمله کرد که در نتیجه آن گفته می‌شود ۹ عضو یک خانواده از جمله چند کودک کشته شده‌اند؛ اما آگاهان می گویند که این حملات هوایی امریکا بیش‌تر برای تغییر اذهان عامه در امریکا با توجه به انتقادات اخیر مردم این کشور نسبت به تصمیم جو بایدن، صورت می‌گیرد.
احمد شاهین می‌گوید که دولت امریکا برای اینکه اذهان مردم را نسبت به عملکرد جو بایدن تغییر دهد، دست به چنین حملاتی در افغانستان می‌زند. به گفته او امریکا با این هدف‌گیری‌ها در پی نابودی گروهی زیر نام داعش نیست؛ بلکه می‌خواهد آتش انتقادات مردم که نسبت به تصمیم رییس جمهوری امریکا در پی خروج نیروهای این کشور از افغانستان افزایش یافته را کمتر کند.
عبدالواحد طاقت؛ آگاه نظامی اما می‌گوید که امریکا با انجام حملات هوایی جز ایجاد هرج‌و‌مرج و کشتار مردم افغانستان هدفی ندارد.
او می‌گوید که امریکا علنا با مردم افغانستان راه دشمنی را در پیش گرفته و در هر حالت در پی کشتار مردم است.
آگاهان همچنین حملات راکتی بر میدان هوایی کابل را نیز کار امریکا می‌دانند. عبدالواحد طاقت می‌گوید تمام این تجربیات تلخی که تکرار می‌شود، کار امریکا و بریتانیا است.
احمد شاهین نیز می‌گوید که پشت این حملات و راکت‌پراکنی‌های اخیر دست کشورهای غربی کار می‌کند که در جهت تحقق اهداف و منافع خود در افغانستان به کار می‌گیرند.
چالش فراراه طالبان
طالبان در حال حاضر به جز پنجشیر بر تمام نقاط کشور تسلط دارند. از دید آگاهان، گروه طالبان افغانستان را سقوط نداده؛ بلکه کشور به این گروه سپرده شده‌است.
احمد شاهین می گوید که طالبان با تعهد به کشورهای منطقه و جهان بر افغانستان تسلط یافته‌است. به گفته او یکی از تعهدات طالبان جلوگیری از تهدید گروه‌های دیگر تروریستی از خاک افغانستان به کشورهای منطقه و جهان است.
این آگاه سیاسی می‌گوید که طالبان تلاش دارند پس از تسلط بر کشور امنیت را تامین کنند؛ اما احتمال برهم زدن امنیت از سوی گروه‌های فعال تروریستی در افغانستان وجود دارد. او معتقد است که گروه طالبان ممکن است با برخی از این گروه‌ها ارتباط داشته‌باشد؛ اما تعدادی از این گروه‌ها ممکن است با تشویق و حمایت برخی از کشورهای منطقه و حتی همسایه افغانستان بار دیگر در پی شعله‌ور ساختن آتش خشونت در کشور باشند.
از دید این آگاه سیاسی، نیاز است که یک حکومت مشارکتی فراگیر که حمایت مردم را در بر داشته‌باشد تشکیل شود تا این‌گونه طالبان و حکومت آینده بتوانند در برابر گروه‌های تروریستی ایستادگی کرده و حملات آن‌ها را دفع کنند.
عبدالواحد طاقت نیز می‌گوید که نیاز است گروه طالبان موقف کنونی خود را حفظ کند. این آگاه نظامی می‌گوید نیاز است طالبان تشویق شوند تا موقف کنونی‌ای را که در پیش گرفته، ادامه دهند و بار دیگر به سوی خشونت نروند.
با تمام این موارد، به نظر می‌رسد جنگ در افغانستان به این زودی قطع نمی‌شود و گروه‌های تروریستی که در ۲۰ سال گذشته در سایه حضور امریکا در افغانستان فعال شده‌اند هرکدام توانایی مختل‌ساختن امنیت کشور و کشیدن سرنوشت آن به سمت جنگ و خشونت را دارند. آگاهان نیز می‌گویند که نیاز است طالبان در چارچوب یک حکومت فراگیر و مردمی حمایت شوند تا امکان فعالیت بیش‌تر گروه‌های تروریستی در کشور گرفته شود.
