حملات داعش علیه طالبان؛ جنگ ادامه مییابد؟
پس از تسلط طالبان بر کابل و ولایات و ایجاد حکومت موقت در افغانستان، انفجارهایی در میدان هوایی کابل و در دو روز اخیر در ننگرهار، رخ داده که گروه داعش، مسئولیت این حملات را بر عهده گرفتهاست.گروه داعش مدعی است که روز گذشته (یکشنبه، ۲۸ سنبله) یک موتر نیروهای طالبان را در ولایت ننگرهار هدف قرار داده که براساس گزارشها، در این حمله ۵ تن به شمول غیرنظامیان کشته و چندین تن دیگر هم زخمی شدهاند. یک روز پیش از آن هم داعش در سه رویداد جداگانه موترهای متعلق به نیروهای طالبان را هدف ماین مقناطیسی قرار داده بود که بر اثر آن، سه تن کشته و بیش از ۲۰ نفر هم زخمی شدند. گروه داعش شامگاه یکشنبه، مسئولیت این حملات را برعهد گرفت و گفت که در آن ۳۵ عضو طالبان کشته شدهاند.
شاخه خراسان داعش در حالی مسئولیت حملات روزهای شنبه و یکشنبه را بر عهده گرفته که هفته گذشته مقامهای استخباراتی ایالات متحده هشدار دادند که حامیان داعش و القاعده به رفتن به افغانستان تمایل دارند. به گفته یک مقام استخباراتی امریکا، شماری از تندروان این گروهها از قبل سفرشان را به سمت افغانستان آغاز کردهاند.
آگاهان نیز هشدار میدهند که خطر احیای دوباره تروریزم در افغانستان وجود دارد. آنها میگویند که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان پیگیری گروههای تروریستی در کشور پیچیده شدهاست.
ورود داعش از کشورهای همسایه
ناظران میگویند که بر اساس مشاهداتی که صورت گرفته، گروه داعش بیشتر از کشورهای همسایه وارد افغانستان میشوند. مطیعالله خروتی؛ آگاه سیاسی به خبرگزاری افق میگوید که گروه داعش بیشتر از کشورهای همسایه وارد افغانستان میشود.به گفته او، نیاز است با توجه به حملات اخیر گروه داعش و وضعیت پیشآمده در افغانستان، حکومت طالبان نظرات و مشورت کشورهای خارجی، به ویژه کشورهای همسایه را در مساله داعش نپذیرد. به باور او، پذیرفتن مشورتها و نظریات کشورهای همسایه در چنین شرایطی به خصوص در زمینه گروه داعش چیزی جز زیان برای افغانستان نخواهد داشت.
او تاکید میکند که حکومت طالبان باید درجهت مبارزه با گروه داعش به جای کشورهای خارجی با کدرهای استخباراتی و امنیتی حکومت پیشین، تدابیری را در نظر بگیرد.
عبدالواحد طاقت؛ آگاه نظامی نیز میگوید که گروه داعش در کشورهای عراق و سوریه به وجود آمدهاست؛ اما قسمتی از گروه داعش در افغانستان نیز حضور دارد.
این آگاه نظامی میافزاید که داعش ابتدا در اچین و شینواری ننگرهار حضور یافت و این گروه تلاش دارد تا از این طریق حضور خود را به چپهدره نورستان، بعد به فاریاب، بادغیس و بدخشان گسترش دهد.
او میگوید که این گروه همچنین تلاش داشت حضور خود را در زابل بعد غزنی و بامیان نیز گسترش دهد تا بتواند از این طریق فعالیت خود را در تمام نقاط افغانستان آغاز کند.
داعش برنامه جدید امریکا
عبدالواحد طاقت میگوید که گروه داعش بخشی از برنامههای جدید امریکا برای اثرگذاری و نفوذ بر کشورهای آسیای میانه و سازمان شانگهای است تا بتواند در نهایت دست روسیه و چین را در این مناطق کوتاه سازد.
به باور او، برنامهها و استراتژی قبلی امریکا برای نفوذ به کشورهای آسیای میانه از طریق طالبان شکست خورد؛ اما این کشور تلاش دارد این بار از گروه داعش برای رسیدن به منافع خود استفاده کند.
او میگوید که امریکا تلاش دارد طالبان را از ننگرهار به کابل بعد به طرف شمال، ترکستان شرقی و بعد اطراف دریای مدیترانه و اروپای شرقی گسترش دهد تا بتواند منافع خود که نفوذ بر این مناطق است را دنبال کند.
او معتقد است که در تفاهمنامه دوحه میان امریکا و طالبان، یکی از خواستههای امریکا حمایت طالبان پس از به قدرت رسیدن از استراتژی امریکا برای انتقال گروه داعش به شمال و بعد به ترکستان شرقی و اطراف دریای مدیترانه و اروپای شرقی بودهاست.
این کارشناس امور نظامی میافزاید که طالبان با توجه به فشارهای داخلی و خارجی که وجود دارد، امکان دارد این خواسته امریکا را عملی نکنند.
اما مطیعالله خروتی میگوید که داعش یگانه سازمان استخباراتی نظامی است که نه تنها در افغانستان؛ بلکه در هرجایی که جنگ باشد، بعد از جنگ حضور مییابد تا آرامش نسبی که پس از جنگ ایجاد میشود را به بحران بکشاند.
به گفته او، داعش در عراق پس از خروج امریکا از این کشور سر بلند کرد و عراق را با بحرانی مواجه ساخت که هیچ قدرتی هم نتوانست جلو آن را بگیرد.
به گفته او، نیاز است نظرات و مشورتهای خارجی در مسایل افغانستان به خصوص گروه داعش مورد قبول طالبان قرار نگیرد.
به باور این تحلیلگر سیاسی، اینکه داعش در ننگرهار مشاهده شده نشان میدهد که از کشورهای همسایه به افغانستان وارد میشود. نظر کشورهای همسایه در این زمینه چیزی جز نقص و زیان برای افغانستان ندارد؛ اما طالبان میتوانند این موضوع را با اسخبارات حکومت پیشین مطرح و راه حل پیدا کنند.
دشمنی داعش با شیعیان
مطیعالله خروتی یکی از دلایل عمده حضور گروه داعش در افغانستان را مبارزه و مخالفت این گروه در برابر مذهب شیعه عنوان میکند. به گفته او، داعش کوشش میکند که در افغانستان بر اساس یکی از مؤلفههایی که این گروه به خاطر آن ایجاده شده و آن هم مبارزه و نابودی مذهب شیعه است، آرمان خود را دنبال کند.او معتقد است که با توجه به موجودیت درصد معینی از مردم افغانستان که پیرو مذهب شیعه هستند، این گروه ناگزیر است که بر اساس اهدافی که دارد فعالیت خود را در افغانستان آغاز کند.
به گفته این کارشناس سیاسی، گروه داعش پیش از این دهها حمله بر مردم هزاره که بیشتر پیرو مذهب شیعه هستند، انجام دادهاست و تلاش میکند به حملات خود در برابر شیعیان ادامه دهد.
چشمانداز امنیت و ثبات
عبدالواحد طاقت نیز میگوید که تا زمان ایجاد یک حکومت فراگیر که مورد اعتماد و حمایت مردم قرار داشتهباشد، جنگ در کشور مثل گذشته ادامه خواهد یافت. به گفته این آگاه نظامی، گروههای داعش، القاعده و دیگران در برابر طالبان خواهند جنگید.
او همچنین میگوید که پس از تشکیل نظام، اگر حکومت مقتدری به وجود بیاید، گروههای تروریستی جرات ادامه جنگ را نخواهند داشت؛ اما اگر یک حکومت ضعیف شکل بگیرد، بازهم آتش جنگ در کشور شعلهور خواهد شد.
این کارشناسان نظامی تاکید میکند که وضعیت آینده، بستگی به انعطاف طالبان دارد که چگونه میتوانند اعتماد و حمایت مردم را جلب کنند و علاوه بر آن، روابط خوبی با کشورهای منطقه و جهان برقرار سازند.
به باور او اگر طالبان نتوانند این کارها را انجام دهند، داعش و دیگر گروههای تروریستی در برابر آنها میجنگند.
بر این اساس، از دید آگاهان، وضعیت جاری، بستگی به میزان درایت طالبان دارد. اگر طالبان بتوانند با برنامههای سنجیده، اعتماد مردم را به دست بیاورند امکان قطع جنگ در کشور وجود دارد؛ در غیر آن، این جنگ همچنان از مردم افغانستان قربانی خواهد گرفت.