بیانیه اشرفغنی؛ خطای فیسبوکی یا بازیهای پشت پرده؟
اشرفغنی؛ رییس جمهوری فراری با نشر اعلامیهای در صفحه فیسبوکاش ضمن حمایت از حکومت طالبان از جامعه جهانی خواست تا به جای دوری از مردم افغانستان، با حکومت طالبان تعامل کند و آن را به رسمیت بشناسد.این بیانیه روز دوشنبه، ۵ میزان در صفحه فیسبوک آقای غنی منتشر شد و در آن آمدهبود که جهان باید با دولت طالبان تعامل کند و پولهای مسدودشده افغانستان را آزاد سازد. به گفته غنی، کابینه سابق وی در افغانستان یک فیصد هم قدرت ندارد و افزودهبود که برخی از سفیران و نمایندگان حکومت پیشین برای ایجاد «بحران جدید» تلاش میکنند و به نشستهای بینالمللی دعوت میشوند. آقای غنی همچنین سخنرانی نماینده دولتاش در سازمان ملل را نیز غیرقانونی خوانده و گفتهبود «از آن میشرمم».
به دنبال آن، آقای غنی در صفحه توییترش نوشت که فیسبوکاش هک شدهاست. در حساب توییتر غنی آمدهبود: «صفحه فیسبوک رسمی داکتر محمداشرف غنی، هک گردیده. الی دوباره به دستآوردن آن، محتویات نشرشده از دیروز بدینسو در صفحه فیسبوک فاقد اعتبار میباشد.»
ناظران اما بر این باور اند که رییس جمهوری فراری هک نشده؛ بلکه آن اعلامیه عمدا از سوی او در صفحهاش منتشر شدهاست.
معاملات پنهان
علیاکبر جمشیدی؛ آگاه مسایل سیاسی و عضو پیشین شورای ملی میگوید اعلامیهای که در صفحه فیسبوک اشرفغنی منتشر شد کار خود آقای غنی بوده و به نظر نمیرسد فیسبوکاش هک شدهباشد.
این آگاه سیاسی میافزاید که با توجه به اقدامات و رفتارهای اشرفغنی طی ماههای آخر حکومتاش و فرار او به امارت متحده عربی و اعلام عفو طالبان که مشمول غنی هم بود، همه حکایت از یک تبانی پشت پرده برای واگذاری قدرت به طالبان دارد.
او معتقد است که اشرفغنی به گونه علنی و پنهانی از حکومت طالبان حمایت میکند. او هدف از این کار رییس جمهوری فراری را به معاملات پنهان و پشت پرده نسبت میدهد که هنوز برای مردم افغانستان مشخص نیست.
رضا میرزایی؛ استاد دانشگاه نیز معتقد است که غنی طی معاملاتی پنهانی که با برخی از کشورهای خارجی داشته، در تمام موارد، از جمله واگذاری قدرت به طالبان و اکنون جلب حمایت برای این گروه و تلاش برای ادامه کمکهای جهانی به حکومت طالبان نقش برجسته دارد.
او میگوید که فرار غنی و ورود بلامانع طالبان به ارگ ریاست جمهوری نشان میدهد که او با طالبان در ارتباط بوده و اکنون نیز طبق برنامههای از قبل ساختهشده در کشورهای مختلف برای حمایت از طالبان تلاش میکند.
نقش غنی در شناسایی طالبان
علیاکبر جمشیدی معتقد است که غنی در راستای به رسمیتشناختهشدن طالبان و حکومت این گروه به شکل علنی و پنهانی تلاش میکند. به گفته او، حضور اشرفغنی در امارات متحده عربی که با طالبان نزدیک است حکایت از همین موضوع دارد.
این آگاه سیاسی، سکوت معنادار طالبان در برابر اشرفغنی را دلیل دیگری برای ارتباط طالبان با غنی و تلاش او برای به رسمیتشناختهشدن حکومت طالبان عنوان میکند.
اینکه تلاش غنی برای به رسمیتشناخته شدن طالبان از سوی حکومتهای جهان چقدر نتیجه میدهد، به مرور زمان مشخص خواهد شد؛ اما چیزی که از نظر آگاهان قابل تامل است، این است که این تلاشها ممکن است در سطح کشورهایی مثل عربستان سعودی، پاکستان و برخی از کشورهای دیگر که گرایش نسبی به طالبان دارند، تاثیر بگذارد؛ اما این تلاشها نمیتواند بر تصمیمگیری کشورهای عمدهای مثل قدرتهای اروپایی تاثیری داشتهباشد.
رضا میرزایی نیز میگوید که رفتار ماههای اخیر اشرفغنی و فرار او مشخص میسازد که او همواره با طالبان یا بخشی از آن در ارتباط بوده و برای تحویلدهی قدرت، برنامهریزی مداوم داشتهاست.
این استاد دانشگاه تاکید میکند که روابط غنی و طالبان اکنون در مرحله دیگر که به رسمیتشناخته شدن حکومت طالبان از سوی کشورهای جهان و بعد حمایت جامعه جهانی از حکومت طالبان است، همچنان طبق برنامهریزی جریان دارد.
انصراف نماینده دولت غنی از سخنرانی در سازمان ملل
به باور آگاهان، انصراف غلاممحمد اسحاقزی؛ سفیر دولت ساقطشده اشرفغنی در سازمان ملل از سخنرانی در مجمع عمومی این سازمان قسما به بیانیه فیسبوکی آقای غنی برمیگردد. این در حالی است که قرار بود او روز دوشنبه در آخرین روز اجلاس مجمع عمومی این سازمان سخنرانی کند؛ اما در لحظات آخر نام او از فهرست سخنرانان این مجمع بیرون کشیده شد.
در اعلامیه فیسبوکی اشرفغنی آمدهبود که کابینه سابق او در افغانستان یک فیصد هم صلاحیت ندارد و افرادی که در نشستهای بینالمللی شرکت میکنند هم براساس هیچ قانونی از مردم و حکومت کنونی نمایندگی نمیکنند.
هرچند طالبان، سهیل شاهین؛ سخنگوی خود را به عنوان سفیر در سازمان ملل معرفی کرده و در نامهای خواستار سخنرانی امیرخان متقی؛ وزیر خارجه حکومت طالبان در مجمع عمومی این سازمان شدهبودند؛ اما سازمان ملل هنوز آقای اسحاقزی را به عنوان نماینده افغانستان پذیرفتهاست.
با این حال، رضا میرزایی انصراف آقای اسحاقزی از سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل را به اشرفغنی احمدزی ربط میدهند. به گفته او، اشرفغنی در انصراف نماینده دولت ساقط شدهاش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد نقش برجسته داشتهاست.
تبانی میان امریکا و غنی
علیاکبر جمشیدی نیز میگوید که در این قسمت یک تبانی و تفاهم پشت پرده بین مقامات امریکایی و اشرفغنی وجود دارد. به باور او، دولت امریکا اگر تحت تاثیر فشار بیش از حد افکار عامه قرار نداشت، پیش از هر کشور دیگر برای به رسمیتشناختن حکومت طالبان اقدام میکرد.
او میافزاید که در خطزدن نام اسحاقزی از فهرست سخنرانان مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم امریکا نقش برجستهای داشتهاست.
استراتژی هک
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی در مورد بیانیه فیسبوکی آقای غنی و رد کردن آن در توییتر واکنش نشان دادهاند. کاوه جبران؛ نویسنده افغان مطرحکردن هکشدن فیسبوک از سوی اشرفغنی را استراتژی فرار عنوان کرده و در صفحهاش نوشتهاست در جغرافیایی که هیچ مکافات حقوقی و قانونی در برابر عملکرد و سخن کارگزاران وجود ندارد، هیچکسی مسئولیت اخلاقی رفتار و گفتار خود را به دوش نمیگیرد. هکشدن مدیومهای سخنپراگنی نوعی استراتژی فرار است. نوعی سپر دفاعی برای امانیافتن از جو ایجادشده.
جبران نوشتهاست که دفاع از طالب و تسلیمدهی تدریجی هستوبود ما در پروژه ۷ ساله تحت مدیریتاش، ماجرا را عینیتر میفهماند تا دقت در این چند ده کلمه بیمایه. علمکردن واژه هک از سوی یاران و دستیاران این لجن تاریخ، فقط سپری دفاعی یا تخمینزنی میزان مخالفان و موافقان نیست، جستجوی موضع جدیدی در شرایط جدیدی است که احتمالاً بتواند او را دوباره به صحنه بیاورد.
فهیم فطرت؛ کاربر دیگر هم نوشتهاست: «اشرفغنی فراری، حامد کرزی، حنیف اتمر و شماری دیگر از تکنوکراتهای افغان/پشتون با استفاده از منابعشان در مجمع عمومی سازمان ملل برای مشروعیتیابی تالبان، لابی کردهاند/میکنند.»
او افزوده که نشر همزمان پیام پشتیبانی از طالبان در فیسبوک اشرفغنی و لغو سخنرانی غلاممحمد اسحاقزی به نمایندگی از افغانستان در سازمان ملل از سوی همین گروه مدیریت میشود.
با این حال، حکومت طالبان هنوز به گونه رسمی از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشدهاست. با توجه به نگرانیهایی که از سوی برخی از کشورها در زمینه عدم رعایت حقوق بشر از سوی طالبان، حتی کشورهایی که همواره حامی طالبان بوده و با این گروه ارتباط نزدیکی داشتهاند نیز هنوز به گونه رسمی جرات نکردهاند تا اعلام کنند که طالبان و حکومت آنها را به رسمیت میشناسند.