سرنوشت مبهم دختران دانش‌آموز؛ امیدی نداریم
با گذشت ۱۰ روز از آغاز بازگشایی مکاتب به روی دانش‌آموزان پسر، دانش‌آموزان دوره‌های متوسطه و لیسه مکاتب دخترانه اما هنوز در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند و دختران نگران آیندهشان هستند. این اقدام طالبان و وضع محدودیت بر آموزش دختران از سوی این گروه، با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی مواجه شده؛ اما طالبان هنوز تاریخ مشخصی را برای بازگشایی مکاتب دخترانه در افغانستان ارائه نکرده‌اند.
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگو و معین وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان اخیرا در یک نشست خبری بدون اینکه در مورد زمان بازگشایی مکاتب دخترانه جزئیات بیشتر بدهد، گفت که کار روی نهایی‌سازی طرح بازگشت دختران صنوف بالاتر به مکتب جریان دارد.
دانش آموزان و آموزگاران مکاتب دخترانه خواهان رفع هرچه سریع‌تر این محدودیت از سوی طالبان‌اند و می‌گویند که طالبان نباید زحمات و دستاوردهای چندین ساله و آینده زنان و دختران را با وضع چنین محدودیت‌هایی با خطر مواجه سازند. از دید آن‌ها، تنها این تاخیری که در بازگشایی مکاتب دخترانه صورت گرفته، روی دختران دانش‌آموز و حتی معلمان آن‌ها تاثیر منفی عمیق داشته و نگرانی آن‌ها را نسبت به دستاوردهای زنان و آینده آن‌ها در سایه حکومت طالبان را بیشتر کرده‌است.
بی‌سرنوشتی و نگرانی از آینده
ناهید؛ دانش‌آموز صنف ۱۲ در یکی از مکاتب خصوصی شهر کابل است. وقتی از او در مورد مکتب پرسیدم، گفت : «ما در یک سرنوشت نامعلوم، در کوچه‌های تاریک ناامیدی می‌گردیم. مکتب، حق اعتراض و زندگی از ما گرفته شد. ما در برابر یک آینده تاریک قرار داریم.»
از دید این دانش‌آموز، این وضعیت نه تنها آینده و زندگی او و همنسلانش را در معرض خطر قرار داده؛ بلکه تحمیل این وضعیت روی روحیه و روان او و خیلی از دانش‌آموزان دیگر تاثیر منفی عمیقی گذاشته‌است.
ناهید نگران تداوم این وضعیت است و می‌گوید اگر این شرایط ادامه پیدا کند، جدا از اینکه خطر بی‌سوادی، سرنوشت دختران و زنان این سرزمین به عنوان نیمی از پیکر جامعه را تهدید می‌کند، بلکه از لحاظ روانی نیز بر آن‌ها فشار خواهد آورد.
او می‌افزاید که طالبان با ایجاد چنین محدودیت‌هایی بر زنان نشان می‌دهند که این گروه با آگاهی و پیشرفت زنان مشکل دارد و محدود ساختن زنان را به نفع خود می‌داند. او این کار طالبان را اشتباه می‌خواند و می‌گوید که زنان و دختران برای رسیدن به این نقطه، زحمات و قربانی‌های زیادی را متحمل شده‌اند.
او تاکید می‌کند که امروزه زنان و دختران راه‌شان را یافته‌اند و هرگز با ایجاد چنین محدودیت‌هایی متوقف نمی‌شوند.
هرگز تسلیم نمی‌شویم
زهرا؛ دانش‌آموز صنف دهم نیز می‌گوید که هرچند وضعیت پیش‌آمده روی وضعیت زندگی او تاثیر منفی گذاشته؛ اما او به آینده‌اش امیدوار است. زهرا می‌گوید که او اکنون می‌داند که برای رسیدن به موفقیت، راه‌های دشواری را باید طی کند و زنان و دختران امروز «هرگز تسلیم نمی‌شوند».
او آموزش و تحصیل زنان را به نفع زنان، جامعه و حتی طالبان می‌داند و می‌گوید که زنان به عنوان نیمی از پیکر جامعه در بخش‌های مختلف نقش ارزنده‌ای دارند و هیچ‌کسی حق ندارد که نقش زنان را نادیده بگیرد.
ترس از دست‌دادن شغل
در این میان، فاطمه محمدی؛ یکی از آموزگاران زن در یک مکتب خصوصی در شهر کابل می‌گوید که عدم بازگشایی مکاتب دخترانه از یک‌طرف برای استادان زن به عنوان نان‌آور خانواده و کسی که مسئولیت تامین بخشی از اقتصاد خانواده را دارد، نگرانی و ترس برای از دست‌دادن شغل و تامین مصارف و نیازهای زندگی را به وجود آورده‌است و از سوی دیگر سرنوشت و آینده مبهمی را برای آموزگاران و همچنین دانش‌آموزان رقم زده‌است.
آمنه نبی‌زاده؛ دیگر آموزگار زن نیز می‌گوید که در سال‌های گذشته، زنان و دختران حق آموزش و تحصیل داشتند؛ اما حالا این حق از آن‌ها گرفته شده‌است. او می‌گوید که این وضعیت نگرانی و ترس از بازگشت زنان به دوره تاریک گذشته را به وجود آورده‌است که این‌گونه از یک‌سو خطر بی‌سوادی نصف جمعیت کشور وجود دارد و از سوی دیگر تمام دستاوردها و زحمات زنان و دختران هیچ می‌شود.
او از طالبان می‌خواهد که هرچه زودتر مکاتب دخترانه را بازگشایی کنند. به گفته او، اگر وضعیت جاری بیش از این ادامه یابد، تمام آموزگاران که بیشترشان نان‌آور خانواده‌شان هستند، شغل‌شان را از دست می‌دهند و دانش‌آموزان نیز جدا از هرچیز دیگر در یک حالت دشوار روحی قرار خواهند گرفت که صدمات زیادی را به بار خواهد آورد.
ترس طالبان
آمنه نبی‌زاده همچنین می‌گوید که طالبان از آگاهی زنان می‌ترسد. از دید او، یکی از دلایل مهم محدودکردن زنان از سوی طالبان همین ترس طالبان از زنان است تا بتوانند زنان را در تاریکی قرار دهند و از بی‌سوادی و ناتوانی آن‌ها برای اهداف خود استفاده کنند.
او می‌گوید که با توجه به پیشرفت‌هایی که در جامعه بشری به وجود آمده، ثابت شده‌است که نصف فعالیت‌ها در جوامع به زنان برمی‌گردد و هرگز نقش این قشر قابل انکار نیست؛ اما در افغانستان طالبان همواره نگاه منفی و محدودکننده درباره زنان داشته‌اند. بنابراین از دید او، طالبان از اینکه زنان بتوانند تحصیل کنند و توانایی دفاع از حقوق خود را بیابند، احساس خطر می‌کنند.
ناهید هم می‌گوید که طالبان نه با زنان و به با جامعه؛ بلکه با خودشان مشکل دارند. او می‌افزاید که هدف طالبان مشخص است؛ اگر زنان آگاه شوند آن‌ها نمی توانند به مقاصدشان برسند. فقط می‌خواهند از مظلومیت، ناتوانی و محدودیت زنان استفاده کنند.
حق اعتراض
این در حالی است که گروهی از زنان، روز پنج‌شنبه، ۸ میزان در برابر یکی از مکاتب در شهر کابل تجمع کرده و خواستار بازگشایی مکاتب دخترانه شدند؛ اما طالبان مانع این اعتراضات شده و گردهمایی اعتراضی زنان را با شلیک‌های هوایی متفرق کردند.
زنان معترض، پلاکاردی را حمل می‌کردند که در آن نوشته شده‌بود: «قلم‌های ما را نشکنید، کتاب‌های ما را نسوزانید، مکاتب ما را نبندید».
طالبان اما دست به شلیک‌های هوایی زده و نگذاشتند آنان به اعتراض‌شان ادامه دهند.
با این حال، ناهید؛ دانش‌آموز یک مکتب خصوصی می‌گوید، طالبان نباید حق اعتراض را از زنان و دختران بگیرند. به گفته او، در صورت اعتراض، طالبان نباید زنان را مورد ظلم و تهدید قرار دهند؛ زیرا به باور او زنان هم حق دارند برای خواسته‌های‌شان دست به اعتراض بزنند و صدا بلند کنند.
او از جامعه جهانی می‌خواهد که از اعتراض زنان در افغانستان حمایت کند. به گفته او، طالبان زنان را محدود کرده‌اند و اجازه اعتراض نمی‌دهند.
با این حال، دانش‌آموزان و آموزگاران تنها راه برای بازگشایی مکاتب دخترانه را حمایت جامعه جهانی از زنان افغانستان عنوان می‌کنند. آن‌ها می‌گویند، نیاز است جامعه جهانی بازگشایی مکاتب و بازگشت زنان به کار را از شرایط اصلی به رسمیت‌شناختن طالبان و حکومت این گروه قرار دهد. به گفته آن‌ها تا زمانی که فشار جهانی بر طالبان وارد نشود، طالبان محدودیت بر زنان را کاهش نخواهند داد.
اخیرا یک سخنگوی سازمان ملل هم گفت که تا زمانی که مکاتب دخترانه بازگشایی نشود، این سازمان به شناسایی طالبان حتی فکر هم نخواهد کرد. طالبان اما بدون ارائه پاسخی به درخواست‌ها و شرایط جهان، خواستار شناسایی حکومت خود هستند و می‌گویند که کرسی نمایندگی افغانستان در سازمان ملل باید به آن گروه واگذار شود.
