ورزشکاران زن: راهی جز خروج از کشور نداریم

پس از سقوط نظام پیشین و روی کار آمدن حکومت «امارت اسلامی» طالبان شرایط دشوارتری برای زنان رقم خورده‌است. از ممنوعیت کار تا وضع محدودیت در تحصیل و آموزش و ورزش، زنان را در شرایطی قرار داده که احتمال از دست‌رفتن دستاوردها و حقوق شهروندی‌شان وجود دارد.اگرچه طالبان در نخستین روزهای تصرف کابل تلاش کردند تا خاطرات دوره قبلی زمام‌داری در افغانستان را یادآوری نکنند؛ طوری که بارها در گفتار سران طالبان بازگشت به آن دوره رد شد؛ اما با گذشت چندین هفته طالبان محدودیت‌هایی را در زمینه کار، تحصیل و آموزش زنان وضع کردند که به گفته برخی از زنان ورزشکار، این امر نشان داد که نگاه آن‌ها نسبت به زنان تغییر چندانی نکرده‌است.

در این میان، زنان ورزشکار از بازگشت به نقطه اول و از دست‌دادن دستاوردهای‌شان در عرصه ورزش و منع کامل زنان از ورزش نوپای افغانستان که در المپیک ۲۰۲۰ توکیو یک نماینده داشت، ابراز نگرانی می‌کنند.

این ورزشکاران می‌گویند که با وجود تلاش‌های چندین ساله در زمینه ورزش و پیشرفت در این عرصه، اکنون بیکاراند و در حالت بی‌سرنوشتی به سر می‌برند.

آن‌ها معتقد اند که زنان نیز حق ورزش دارند و نباید از این حق محروم شوند؛ چون به گفته آن‌ها حتی در سخت‌گیرانه‌ترین کشورهای اسلامی مثل ایران و عربستان سعودی نیز زنان ورزش می‌کنند و برای کشورشان مدال می‌آورند.

تعطیلی فدراسیون‌ها و جمنازیوم‌های ورزشی
با گذشت بیش از یک‌ونیم ماه از تصرف کابل و روی کار آمدن طالبان در افغانستان، هنوز زنان ورزشکار در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند. اگرچه حکومت «امارت اسلامی» طالبان تاکنون به طور رسمی مشخص نکرده که مانع حضور و رقابت زنان در میدان‌های ورزشی می‌شود یا اجازه ورزش را به زنان می‌دهد؛ اما اخیرا مسابقات ورزشی در یکی از جمنازیوم‌های کابل که پیش از این مخصوص خانم‌ها بود، بدون حضور زنان برگزار شد.

پیش از این، احمدالله واثق؛ از مقامات حکومت «امارت اسلامی» طالبان در گفتگو با شبکه تلویزیونی SBS استرالیا ورزش زنان را «نه مناسب و نه ضروری» عنوان کرده‌بود. این مقام طالبان گفته‌بود که زنان در افغانستان تحت حکومت طالبان از انجام ورزش منع خواهند شد.

این مقام دولت طالبان پس آن، در یک گفتگوی دیگر گفته‌بود که هنوز تصمیمی درباره ورزش زنان گرفته نشده‌است.

خانم حکمت؛ مدیر تیم ملی والیبال زنان اما می‌گوید که تمام فدراسیون‌های ورزشی و جمنازیوم‌ها پس از آمدن طالبان بسته شده‌است. به گفته او، اکنون ورزش زنان در بی‌سرنوشتی قرار گرفته و بیش‌تر زنان ورزشکار از کشور خارج شده‌اند و تعدادی که در داخل کشور باقی مانده‌اند، از فعالیت ورزشی بازمانده‌اند.

خانم حکمت می‌افزاید که پیش از طالبان، با وجود محدودیت‌ها و فضای مردسالارانه، زنان در عرصه ورزش فعالیت و پیشرفت خوبی داشتند؛ طوری‌که در مسابقات جهانی دستاوردهایی داشتند؛ اما با آمدن طالبان، تمام این بناها یک‌شبه فروریخت و دیگر خبری از ورزش زنان و فعالیت ورزشی نیست.

خروج ورزشکاران
در این میان شکیلا جسور؛ عضو تیم بایسکل‌رانی و والیبال می‌گوید که مسئولان اکثر بخش‌های ورزشی به جز تیم والیبال از کشور خارج شده و در کشورهای دیگر به تمرین‌های شان ادامه می‌دهند. او می‌افزاید که بخش اعظم ورزشکاران زن با تسلط طالبان بر کابل و ولایات، از کشور خارج شده‌اند.

او می‌افزاید که شماری از ورزشکاران زن که از دو-سه بخش ورزشی باقی مانده‌اند، خانه‌نشین شده و هیچ‌گونه فعالیت ورزشی ندارند.

او می‌گوید، تمام کلپ‌ها و مراکز ورزشی که پیش از این خانم‌های ورزشکار در آن فعالیت می‌کردند، تعطیل شده و تنها بخش مردانه‌شان فعال ‌است.

خانم حکمت؛ مدیر بخش زنان تیم ملی والیبال نیز می‌گوید که نظر به خواست فدراسیون‌ها اکثر ورزشکاران زن به بیرون از کشور انتقال داده شده‌اند. او می‌افزاید که این تعداد از ورزشکاران زن، تمرین‌ها و فعالیت‌شان را آغاز کرده‌اند؛ اما تیم‌های باقی‌مانده در افغانستان، از تمرینات‌شان خبری نیست و احتمال دارد در آینده نیز فعالیت نداشته‌باشند.

او همچنین می‌گوید که تاکنون دولت طالبان و بخش المپیک در مورد فعالیت ورزشی خانم‌ها هیچ اقدامی نکرده‌است.

فرار تنها راه فراروی زنان؟
حلیمه؛ عضو تیم بایسکل‌ران‌های زن، از نابودی دستاوردها و از دست‌دادن حقوق شهروندی خود به عنوان یک زن در سایه حکومت طالبان ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید که ظاهرا در حکومت طالبان حقوق زنان نادیده گرفته شده و این گروه حقوق چندانی برای این قشر قایل نیستند.

او با اشاره به تفکر طالبان نسبت به زنان می‌گوید با توجه به این وضعیت،، تنها راهی که برای زنان ورزشکار وجود دارد، خروج از کشور است تا بتوانند فرصت ادامه فعالیت‌ در بیرون را بیابند.

در همین حال، شکیلا جسور؛ عضو تیم بایسکل‌رانی و والیبال هم می‌گوید که طرز تفکر طالبان نسبت به زنان تغییر نکرده و این گروه هنوز همان دیدگاه سابق را نسبت به زنان دارند که با توجه به نگرش طالبان خطر جدی از دست‌رفتن تلاش‌ها و فعالیت زنان به خصوص در بخش ورزش وجود دارد.

اگرچه طالبان پس از تسلط بر کابل تلاش کردند تا از رویکردهای دوره اول حکومت خود فاصله بگیرند تا نشان دهند که تغییر کرده‌اند؛ اما با گذشت چند هفته و با وضع محدودیت در آموزش دختران و اعلام ممانعت ورزش زنان و حتی حذف وزارت امور زنان، خوشبین‌ترین افراد در حوزه زنان نیز ناامید شده‌اند که نتیجه آن پیوستن تعدادی دیگر از ورزشکاران افغان – چه زن و چه مرد – به تیم‌های ورزشی پناهندگان و یا پذیرفتن تابعیت کشورهای دیگر بوده‌است.