پیوستن نظامیان افغان به داعش؛ نقشه امریکا و مسئولیت طالبان
اخیرا روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال مدعی شده که برخی از نظامیان آموزش‌دیده افغان که در معرض تهدید طالبان هستند، برای پیوستن به گروه داعش نام‌نویسی کرده‌اند.
این روزنامه درگزارشی نوشته که برخی از اعضای سابق استخبارات افغانستان و واحدهای نظامی نخبه و آموزش‌دیده توسط ایالات متحده که اکنون از سوی حامیان امریکایی خود رها شده‌اند و توسط طالبان شکار می‌شوند، برای پیوستن به داعش نام‌نویسی کرده‌اند.
وال استریت ژورنال به نقل طالبان گفته است که در حال حاضر تعداد نظامیانی که به گروه داعش پیوسته‌اند، کم است؛ ولی این روند در حال افزایش است.
به نوشته وال استریت ژونال، افراد تازه جذب شده، تخصص حیاتی در جمع‌آوری اطلاعات و تاکتیک‌های جنگی را برای داعش به ارمغان می‌آورند و به طور بالقوه توانایی این سازمان افراطی را برای مبارزه با طالبان تقویت می‌کنند.
طالبان اما این ادعا را رد کرده و گفته‌اند که داعش قدرت جذب افراد را ندارد.
داعش میراث امریکا
آگاهان سیاسی و نظامی اما می‌گویند که اهدافی را که امریکا در طی ۲۰ سال حضورش در افغانستان دنبال کرده، سراسر برای مردم مصیبت‌بار بوده‌است.
عظیم عظیمی؛ آگاه سیاسی و استاد دانشگاه می‌گوید، افزایش فعالیت داعش همزمان با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، یکی از میراث‌هایی است که امریکا در افغانستان باقی گذاشته‌است. او معتقد است که اکنون داعش از پروژه‌هایی است که امریکا برای اهداف‌اش در منطقه آسیای میانه و شمال افغانستان از آن استفاده می‌کند.
به گفته این آگاه سیاسی، در حال حاضر، ایجاد تفرقه و گسترش جنگ‌های داخلی از عمده‌ترین اهداف و مقاصد امریکا در افغانستان است.
به باور آقای عظیمی، با توجه به رقابت شدید امریکا با کشورهای روسیه و چین در منطقه، امریکا تلاش دارد با گسترش داعش در شمال افغانستان و نفوذ به کشورهای آسیای میانه از طریق این گروه، اهداف خود را دنبال کند تا بتواند نفوذ و تاثیرگذاری خود را در منطقه افزایش دهد.
به گفته او، داعش خطرناک‌ترین گروه تروریستی در سطح جهان است و هنوز موجب مرگبارترین رویدادها در کشورهای مختلف از جمله افغانستان شده‌است؛ بنابراین از دید این استاد دانشگاه، تقویت و گسترش داعش همزمان با خروج نیروهای خارجی از افغانستان، پلیدی و شومی نیات امریکا را در قبال افغانستان و منطقه به اثبات می‌رساند.
گروه‌های دست‌پرورده امریکا و ناتو
عبدالواحد طاقت؛ کارشناس مسایل نظامی نیز می‌گوید، طالبان، القاعده، داعش و دیگر گروه‌های تندرو دست‌پرورده امریکا و ناتو هستند که در موارد مختلف از این گروه‌ها برای اهداف خود استفاده می‌کنند.
او معتقد است که گروه داعش یک پروژه امریکایی است که افزون بر گروه‌های دیگری مثل جنبش ترکستان شرقی و تحریک اسلامی ازبکستان تلاش داشته از طریق ولایات شمال و شمال شرقی افغانستان به آسیای میانه راه یابد.
به گفته او، داعش اکنون برنامه عملیاتی برای حملات مختلف در افغانستان را روی دست دارد که می‌تواند خطری جدی برای امنیت افغانستان باشد.
مساله نفوذ داعش در شمال نگرانی جدی روسیه را نیز در پی داشته‌است. به تازگی، سرگئی لاوروف؛ وزیر امور خارجه روسیه در گفتگو با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ گفته که اولویت مسکو در خصوص افغانستان جلوگیری از تهدیدات تروریستی ناشی از این کشور در نزدیکی مرزهای روسیه است.
پیش‌تر، رییس جمهوری روسیه هم گفته‌بود که هزاران جنگجوی داعش و القاعده در شمال افغانستان جابه‌جا شده‌اند و در تلاش نفوذ به کشورهای آسیای میانه هستند.
جذب نظامیان سابق
آگاهان معتقد اند که در پشت تمام مسایلی مربوط به داعش در افغانستان، دست امریکا و انگلستان کار می‌کند.
عبدالواحد طاقت؛ کارشناس نظامی می‌گوید، امریکا نه تنها نیروهای امنیتی حکومت پیشین که در افغانستان باقی مانده‌اند؛ بلکه نیروهای کماندو و امنیت ملی که همزمان با سقوط کابل از افغانستان خارج شده‌اند را نیز در خارج بسیج و با داعش یکجا می‌کند.
طاقت می‌افزاید، اکثر نظامیان رژیم گذشته که به داعش پیوسته‌اند افرادی هستند که زیر نام «مقاومت» در برابر نظام جنگیده‌اند. به گفته او، افرادی که در طی سال‌های گذشته تاکنون جبهات مقاومت را برای منافع‌شان در برابر نظام ایجاد کرده‌اند در کنار مجاهدین و سران جهادی در وزیر اکبرخان و شش درک کابل افرادی را زیر نام داعش تربیت کردند.
او می‌گوید که این افراد به دنبال منافع‌شان در حکومت هستند و در صورت تامین‌نشدن منافع خود در برابر حکومت می‌جنگند یا با گروه‌های تندرو هماهنگ می‌شوند.
خطر قدرت‌گیری داعش
هادی قریشی؛ دیگر آگاه نظامی نیز معتقد است که موضوع پیوستن نظامیان حکومت پیشین به داعش، از یک طرف نظامیان افغان را در خطر جدی قرار می‌دهد و از طرف دیگر، اگر این نظامیان به گروه داعش بپیوندند، داعش بیش از هر زمان دیگری قوی‌تر خواهد شد.
او تاکید می‌کند که نیاز است طالبان برای جلوگیری از گسترش داعش، نظامیان حکومت پیشین را جذب حکومت خود کند تا بتواند از این نیروها در جهت بهبود اوضاع امنیتی افغانستان کار بگیرد.
اما در کنار نقشه امریکا در این زمینه برای گروه داعش که از سوی آگاهان مطرح می‌شود، دلایل داخلی نیز در پیوستن نظامیان به گروه مهم دانسته می‌شود.
عظیم عظیمی می‌گوید، مسایلی مثل عدم توفیق طالبان در ایجاد حکومت همه‌شمول، عدم کسب شناسایی بین‌المللی و جلوگیری نکردن از تبعات و پیامدهای فروپاشی اقتصادی و افزایش فقر و بیکاری در افغانستان به جذب اعضای داعش کمک کرده‌است.
این آگاه سیاسی تاکید می‌کند تا زمانی که طالبان این موارد را حل نکند، امکان جذب نظامیان و مردم از سوی داعش بیش‌تر می‌شود.
چه باید کرد؟
به گفته آگاهان، آینده امنیتی و سیاسی افغانستان بستگی به اقدامات طالبان دارد. عظیم عظیمی، ایجاد حکومت همه‌شمول، روی دست‌گرفتن تدابیر خاص برای کاهش فقر و بیکاری، تعاملات خوب با کشورهای منطقه و جهان و در نهایت به رسمیت شناخته‌شدن طالبان توسط کشورهای جهان را از فکتورهای مهم جلوگیری از گسترش نفوذ داعش در کشور عنوان می‌کند.
این آگاه سیاسی تاکید می‌کند که اگر این اقدامات برای جلوگیری از نفوذ داعش از سوی طالبان صورت نگیرد، در آینده نزدیک داعش در میان نظامیان پیشین افغان و بعد در میان مردمی که بیش از ۹۰ درصد آن در فقر به سر می‌برند، نفوذ خواهد کرد.
اما عبدالواحد طاقت می‌گوید تنها راه حل مشکلات کنونی و جلوگیری از نفوذ داعش این است که طالبان اول لویه جرگه و بعد انتخابات پارلمانی برگزار کنند تا بتوانند هم از لویه جرگه و هم از پارلمان مشروعیت بگیرند که این گونه به گفته او، راه برای شناسایی طالبان از سوی کشورهای جهان نیز باز خواهد شد و بهانه‌گیری‌های داخلی نیز پایان خواهد یافت.
بنابراین، آگاهان معتقد اند که طالبان با توجه به شرایط حاضر، باید تدابیر خاصی را در نظر بگیرند تا بتوانند از یک طرف زمینه‌های گسترش داعش را از بین ببرند و از سوی دیگر، تغییری در وضعیت و زندگی مردم ایجاد کنند.
