وضعیت اسفبار قربانیان کوچ اجباری دایکندی؛ «شب را در خانه‌های مردم می‌گذرانیم»
حدود دو ماه پیش در روزهای اول ماه میزان، صدها خانواده از ولسوالی پاتوی دایکندی از سوی مسئولان محلی حکومت طالبان به کوچ اجباری وادار شدند. نخستین بار، در اول میزان، حدود ۴۰۰ خانواده از روستای کیندیر از مناطق و منازل‌شان آواره شدند و دو روز بعد از آن، حوالی ساعت ۷:۰۰ صبح روز شنبه (۳ میزان) بیش از ۳۰۰ خانواده دیگر از روستای بالاسر تگاب‌دار نیز به شکل اجباری کوچ داده شدند. به دنبال آن، ۴۰۰ خانواده دیگر نیز ناگزیر شدند مناطق و منازل‌شان را رها کرده و به ولسوالی‌های همجوار و حتی ولایات دیگر آواره شوند. شماری از این آوارگان روزهای دشواری را در دشت‌ها و بیابان‌ها بدون هیچ سرپناهی سپری کرده‌اند؛ اما به گفته منابع محلی، اکنون با سرد شدن هوا و تمام‌شدن ذخایر مواد غذایی، خطر فاجعه انسانی جان هزاران نفر از آن‌ها را تهدید می‌کند.
از سوی دیگر، بر اساس گزارش‌ها در دو ماه اخیر، صدها خانواده دیگر در ولایت‌های غزنی، قندهار، پنجشیر، ارزگان و بلخ از سوی طالبان به کوچ اجباری وادار شده‌اند که با توجه به سرد شدن هوا، اغلب این خانواده‌ها از تمام امکانات زندگی از جمله سرپناه، غذا و امکانات صحی محروم اند و به گفته خودشان هنوز هیچ کمکی هم به آن‌ها صورت نگرفته‌است.
حکمی که عملی نمی‌شود
اگرچه طالبان در ۵ میزان اعلام کردند که روند کوچ‌دهی خانواده‌ها در دایکندی تا بهار آینده و تا زمان فعال‌شدن قوه قضائیه «امارت اسلامی» به تعویق افتاده‌است. به دنبال آن، دادگاه مرافعه طالبان در دایکندی، در مکتوبی عنوانی ولسوالی گیزاب و بعد پاتوی این ولایت، خواهان برگرداندن مردم به مناطق‌شان شدند؛ اما غیرت جواهری؛ عضو شورای ولایتی دایکندی در حکومت پیشین می‌گوید این حکم دادگاه مرافعه طالبان که در آن تاکید شده‌بود که مربوط به دادگاه عالی می‌شود، از سوی مسئولان محلی عملی نشده‌است.
آقای جواهری می‌افزاید که مسافر خالد؛ ولسوال طالبان برای ولسوالی پاتو بر رسیدگی به این قضیه توسط سه دادگاه تاکید کرده و در نامه‌ای به مردم محلی گفته‌است که موضوع حل نشده و «شما موسفیدان و کلان‌ها باید به ولسوالی پاتو حاضر شوید».
او می‌گوید که این قضیه تا هنوز حل نشده و مردمی که آواره شده‌اند در شرایط دشواری به سر می‌برند که با سرد شدن هوا، احتمال فاجعه انسانی میان این خانواده‌ها وجود دارد.
کمبود شدید مواد غذایی
غیرت جواهری می‌گوید، بیشتر آوارگان پس از بی‌جا شدن از منازل‌شان در دشت‌ها در پناه سنگ‌ها و درختان زندگی دشواری را سپری می‌کردند. به گفته او، اکنون بیشتر این خانواده‌ها که حین آوارگی اجازه انتقال مواد خوراکی‌شان را از سوی طالبان نیافتند، با کمبود شدید غذا مواجه اند.
از سوی دیگر، حاجی محمد از متنفذین منطقه بالاسر تگاب‌دار می‌گوید، پیش از این خانواده‌های آواره در دشت بدون سرپناه و امکانات زندگی می‌کردند؛ اما در چند روز اخیر که سردی هوا بیشتر شده، مردم محل این خانواده‌ها را به طور نوبتی شبانه به خانههایشان انتقال می‌دهند.
این متنفذ محلی می‌گوید که خانواده‌ها نمی‌توانند تا آخر فصل سرما به این مردم شبانه جای دهند. او تاکید می‌کند که اگر به وضعیت این آوارگان رسیدگی و توجه صورت نگیرد، امکان دارد بسیاری از خانواده‌ها از شدت گرسنگی و سرما جان‌شان را از دست بدهند.
خرما؛ خانمی که با شوهر و فرزندانش به یک روستا در مرکز ولسوالی پاتو آواره شده به خبرگزاری افق می‌گوید، طالبان زمان کوچ‌دهی به مردم محل تنها اجازه انتقال البسه و ۲۰ من مواد خوراکی را دادند و هیچ‌کس بیشتر از آن با خود برده نتوانسته‌است.
او می‌افزاید که این مواد خوراکی تمام شده و اکنون او و بسیاری از آوارگان برای کودکان‌شان غذا ندارند.
به گفته او، از زمانی که این خانواده‌ها آواره شده‌اند، فقط یک‌بار شماری از آن‌ها از مقداری کمک از سوی نهادهای خارجی برخوردار شده‌اند. او خواستار کمک فوری جامعه جهانی است. به گفته وی، بسیاری از مهاجران ضمن نداشتن سرپناه، غذا هم ندارند.
خانم خرما می‌افزاید که یک کودک‌اش مریض است و آن‌ها هیچ پولی برای درمان او ندارند. به گفته او، احتمال دارد بر اثر فقر کودک خردسال‌اش را از دست دهد.
شب را در خانه‌های مردم می‌گذرانند
در همین حال، نیک‌محمد محمدی؛ یکی دیگر از آوارگان دایکندی می‌گوید که بسیاری از خانواده‌ها تاکنون در دشت و بیرون از محله زندگی می‌کردند؛ اما در چند روز اخیر که سرما بیشتر شده مردم محلی آوارگان را شبانه در خانه‌ها تقسیم می‌کنند تا از سرما نمیرند.
نیک‌محمد تاکید می‌کند که با سردتر شدن هوا، مردم نمی‌توانند این‌همه آواره را در خانههایشان بپذیرند. به گفته او این مردم باید به خانههایشان برگردند یا سرپناهی بیابند تا بتوانند خودشان را در سرما و برف زنده نگه دارند.
او می‌گوید که بسیاری از خانواده‌های آواره در این روزها نانی برای خوردن ندارند. او همچنین از جامعه جهانی خواهان توجه جدی به وضعیت آوارگان شد و تاکید کرد که اگر کمکی نشود و یا توجهی به وضعیت آوارگان صورت نگیرد، خطر فاجعه انسانی میان این خانواده‌ها صددرصدی است.
پاسخ طالبان
پیش از این، صدیق‌الله عابد؛ فرمانده پولیس طالبان برای ولایت دایکندی گفته‌بود کسانی که کوچ کرده‌اند، تاکنون در مورد آن‌ها تصمیم مشخصی گرفته نشده‌است. به گفته عابد، اگر راه حلی در این زمینه در نظر گرفته شود، این خانواده‌ها دوباره به منازل اصلی‌شان باز خواهند گشت. او گفته‌بود که تاکنون در این زمینه تصمیم نهایی گرفته نشده‌است.
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان اما به افق می‌گوید که خانواده‌هایی که از چند منطقه ولسوالی پاتو پیش از این بی‌جا شده‌اند، زمین‌های‌شان دعوایی بود و «محکمه» در این زمینه فیصله کرده‌است.
آقای مجاهد افزود که طبق فیصله محکمه، زمین‌های افرادی که قبلا «غصب» شده‌بود، دوباره به آن‌ها برگردانده شده؛ اما او جزئیات بیشتر نداد که آیا حکومت در مورد افرادی که بی‌جا شده‌اند و با وجود کمبود غذا و نبود سرپناه در فصل سرما برنامه‌ای دارد یا خیر.
با این حال، آوارگان می‌گویند که با از دست‌دادن خانه‌ها و زمین‌های‌شان که نیم‌قرن روی آن‌ها زحمت کشیده بودند، جایی برای زیستن ندارد و راهی هم برای کسب درآمد و گذران زندگی‌شان نیست. آن‌ها از جامعه جهانی می‌خواهند تا آن‌ها را مورد توجه قرار داده و با فشار روی حکومت طالبان در مورد اسکان مجدد آن‌ها اقدام کند.
