دروازه بسته اداره حفاظت از محیط زیست؛ کابل آلوده‌تر می‌شود؟
کابل از آلوده‌ترین پایتخت‌های جهان است که همه‌ساله در فصل سرما حجم آلودگی هوای شهر به حدی می‌رسد که امکان تنفس راحت را از مردم می‌گیرد.
عواملی چون فقر، استفاده از مواد سوختی دودزا، وسایل نقلیه فرسوده، کمبود انرژی پاک، جاده‌های غیرمعیاری، فقدان فرهنگ شهرنشینی و نبود فضای سبز از دلایل عمده آلودگی هوای شهر کابل دانسته می‌شود.
آلودگی هوا اگرچه در سال‌های گذشته نیز به عنوان یک چالش جدی در برابر دولت و مردم بوده و روند مبارزه با آن هم موفقیت چندانی نداشت؛ اما گفته می‌شود پس از روی کار آمدن حکومت طالبان، اداره حفاظت از محیط زیست؛ نهادی که بیش‌ترین مسئولیت رسیدگی به وضعیت زیست محیطی به آن برمی‌گردد بسته است و هنوز فعال نشده‌است.
به باور کارشناسان، مبارزه با آلودگی هوای کابل و شهرهای دیگر نیازمند فعالیت مستمر در این زمینه است و به نظر نمی‌رسد طالبان برنامه‌ای برای بهبود محیط زیست و همچنین کاهش آلودگی هوا در کابل و شهرهای دیگر داشته باشند.
بسته‌شدن اداره محیط زیست
کارشناسان محیط زیست می‌گویند که حکومت طالبان اداره حفاظت از محیط زیست را مسدود کرده و به کارمندان آن اجازه ورود به آن را نمی‌دهند.
عبدالجبار وزیری؛ کارشناس محیط زیست می‌گوید که طالبان هنوز آماده نیستند که اداره محیط زیست را به عنوان یک اداره بشناسند و مسئولیت‌های آن را درک کنند. به گفته او هنوز اداره حفاظت از محیط زیست غیرفعال است و طالبان هیچ اقدامی برای فعال‌سازی دوباره این اداره نکرده‌اند.
این کارشناس محیط زیست می‌افزاید که تمام وسایل و امکانات اداره حفاظت از محیط زیست در نخستین روز ورود طالبان به کابل غارت شده و وسایلی برای این اداره باقی نمانده‌است.
به گفته آقای وزیری، هنوز این باور در میان طالبان از رهبری تا سطوح پایین آن به وجود نیامده‌است که باید تدابیری را برای کاهش آلودگی هوای شهر در نظر بگیرند.
او می‌گوید که نیاز بود طالبان از افراد با تجربه در زمینه محیط زیست کمک می‌گرفتند تا برنامه‌ها و تدابیر منسجمی را برای کاهش آلودگی هوا در شهرهای کشور تدوین و عملیاتی می‌کردند.
از نظر او، فعال‌سازی ریاست محیط زیست از سوی طالبان در نبود اداره محیط زیست، یک برنامه غیرقابل اعمال است؛ زیرا به باور او، وقتی اداره حفاظت از محیط زیست فعال نباشد، چگونه برای ریاست محیط زیست کابل بودجه تخصیص دهد و راهکاری برای مردم پیدا کند؟
پاسخ طالبان
عمر مختار اورکزی؛ مسئول مطبوعات ریاست حفظ الصحه کابل، غیرفعال بودن اداره حفاظت از محیط زیست را تایید می‌کند و می‌گوید که این اداره در آینده نزدیک فعال خواهد شد.
ریاست محیط زیست که کابل که کمتر از یک‌ماه از فعال‌شدن آن می‌گذرد، می‌گوید که به تازگی طرحی را برای کاهش آلودگی آب و هوای شهر به ولایت کابل فرستاده‌است.
عمر مختار اورکزی؛ مسئول مطبوعات ریاست محیط زیست کابل به خبرگزاری افق می‌گوید، هرچند روند مبارزه با آلودگی هوا یک پروسه طولانی‌مدت است و حکومت طالبان زمان اندکی برای مبارزه با آلودگی هوایی کابل دارد؛ اما قرار است این طرح به زودی از سوی والی کابل تایید و سپس اجرایی شود.
او می‌افزاید که حکومت، زمان کافی در اختیار ندارد؛ اما این طرح می‌تواند در جلوگیری از افزایش آلودگی هوا مؤثر باشد. به گفته او، چیزی که می‌تواند امیدواری مبارزه با آلودگی را بیش‌تر سازد، جلوگیری از فساد در نهادهای مربوط به محیط زیست است.
به گفته او بیش‌تر طرح‌ها و برنامه‌ها در حکومت پیشین به دلیل وجود فساد عملی نشده‌است.
کارشناسان اما این طرح طالبان را عملی نمی‌دانند. عبدالجبار وزیری می‌گوید، دولت کلا بی‌برنامه است و هیچ راهکاری برای محیط زیست ندارد.
به باور او، امسال هیچ برنامه‌ای در سطح کابل در زمینه کاهش آلودگی هوا وجود نخواهد داشت.
راهکارها
به عقیده کارشناسان، طالبان اگر بخواهند کار کنند می‌توانند آلودگی هوا را کاهش دهند. عبدالجبار وزیری می‌گوید که فعال‌شدن فیلترهای بلندمنزل‌ها و پایین‌آوردن قیمت تیل و گاز و نیز پرداخت معاش کارمندان دولتی، باعث می‌شود میزان فقر کاهش یابد و قدرت خرید میان مردم به وجود بیاید و آن‌ها می‌توانند به جای مواد سوختی دودزا از مواد مناسب‌تری استفاده کنند.
او همچنین می‌گوید که با نظارت از حمام‌ها، سالون‌های عروسی و… منابع آلاینده را کنترل کنند تا بتوانند زمینه‌های الودگی هوا را کاهش دهند.
به گفته وزیری، نیاز است حکومت طالبان روی گاز و تیل بیش‌تر تاکید کند و سکتور خصوصی که در قسمت گاز سرمایه‌گذاری می‌کند را تشویق کند و به آن‌ها معافیت مالیاتی بدهد تا بتوانند گاز را به عنوان سوخت بدیل عرضه کنند.
او همچنین بر ثابت نگه‌داتشتن قیمت گاز و تیل تاکید می‌کند تا مردم بتوانند بیش‌تر از این دو مواد سوختی استفاده کنند.عمر مختار اورکزی؛ مسئول مطبوعات ریاست محیط زیست کابل اما می‌گوید که در طرح طالبان که قرار است در روزهای آینده تایید و اجرا شود، به جای جریمه، مسدودسازی منابع دودزا مورد توجه است.
او هشدار می‌دهد که در صورت عدم رعایت موارد تعیین‌شده برای حفاظت از محیط زیست، طالبان دست به مسدودسازی و توقف فعالیت این منابع خواهند زد.
کارشناسان اما بر این باور اند که آلودگی هوای کابل یک زهر خاموش است که باعث می‌شود کشنده‌تر از هر زمان دیگر باشد و باعث شود که یک مرگ تدریجی و خاموش در زمستان پیش رو در برابر مردم قرار بگیرد.
