واکنش‌‌ها به اظهارات تازه ‌غنی؛ دروغگویی یا مصاحبه «نوستالژیک»؟

اشرف‌غنی؛ رییس جمهوری پیشین پس از چهار ماه درباره فرار و سقوط دولت‌اش در رسانه‌ها سخن زد. او گفت که تیم محافظتی او در ارگ دیگر نمی‌توانست امنیت‌اش را تامین کند و پس از این تصمیم به ترک کشور گرفت. غنی همچنین عامل سقوط افغانستان به دست طالبان را نتیجه اعتماد بی‌مورد او به «شرکای بین‌المللی» از جمله امریکا خوانده‌است. منتقدان آقای غنی اما این اظهارات او را «دروغ» و تلاش برای تبریه‌اش در قبال بحران افغانستان خوانده‌اند.آقای غنی در این مصاحبه خود با جنرال نیک کارتر؛ رییس پیشین ارتش بریتانیا که امروز (پنج‌شنبه، ۹ جدی) از بی‌بی‌سی منتشر شد، گفت که فرار او از کابل یک تصمیم ناگهانی بود و زمانی اتفاق افتاد که نیروهای امنیتی در ارگ به او گفتند که دیگر قادر به محافظت از او و پایتخت نیستند.

به باور آقای غنی، اگر مقاومت انجام می‌شد، همه محافظان ارگ کشته می‌شدند.

غنی تصریح کرده‌است که حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی او واقعا ترسیده‌بود و حتی دو دقیقه به او فرصت نداد.

رییس جمهوری پیشین در بخشی از اظهارات خود گفته‌است درک می‌کند که مردم افغانستان او را برای سقوط سریع کشور به دست طالبان سرزنش می‌کنند؛ اما افزوده‌است که دلیل اصلی این واقعه اعتماد او به «شرکای بین‌المللی» از جمله ایالات متحده بوده‌است.

واکنش خلیلزاد
زلمی خلیلزاد؛ نماینده پیشین ویژه امریکا در امور صلح افغانستان در واکنش به اظهارات تازه اشرف‌غنی گفته‌است که اگر او از جان خود می‌ترسید باید از امریکا کمک می‌خواست که چنین نکرد.او هم به بی‌بی‌سی گفته‌است: «پس او (اشرف‌غنی) باید از ما (امریکا) کمک می‌خواست، اگر ترس واقعی و به‌جا داشت و شاید این به طور مطلوب در نظر گرفته می‌شد؛ اما او چنین کمکی نخواست.»

خلیلزاد در پاسخ به این‌ پرسش که آیا چنین اتفاقی، ناکامی اطلاعاتی امریکا را نشان می‌دهد، گفته‌است: «پیش از همه، این ناکامی مربوط به رهبری افغانستان می‌شود. هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که رییس‌ جمهور غنی فرار می‌کند… بله، این یکی را پیش‌بینی نکرده بودیم.»

او تاکید کرده‌است که توافق شده‌بود که طالبان در پانزدهم آگوست وارد کابل نمی‌شوند و قدرت در یک «لویه جرگه» به طور مسالمت‌آمیز منتقل می‌شود. به گفته خلیلزاد، آقای غنی بیش‌تر روی ماندن در قدرت تمرکز داشت.

پر از تناقض و دروغ‌
عبدالکریم خرم؛ رییس دفتر ریاست جمهوری پیشین مصاحبه اشرف‌غنی را پر از «تناقضات و دروغ‌ها» خوانده‌است.

او در توییتی نوشته‌است: «مصاحبه داکتر غنی با بی‌بی‌سی مملو از تناقضات و دروغ‌هاست. مثلاً در مورد فرارش جایی می‌گوید: برای جلوگیری از خونریزی، مشروعیت نبخشیدن به کودتا…رفتم. گویی‌همه را سنجیده بعد تصمیم به فرار گرفته. اما در جای دیگر می‌گوید محب مرا مجبور ساخت حتی به من دو دقیقه وقت نداد…! فقط او عامل سقوط نظام است.»

غنی روزی بدون درغگویی نمی‌تواند زندگی کند
رحمت‌الله نبیل؛ رییس پیشین امنیت ملی در واکنش به اظهارات اشرف‌غنی گفته‌است که او نمی‌تواند یک روز بدون «دروغگویی و عوام فریبی قومی» زندگی کند.

نبیل در یک رشته توییتی طولانی نوشته‌است که بسیاری از به اصطلاح «متخصصان» در کشورهای غربی به عمد سال‌ها این کاستی‌های غنی (درغگویی) را نادیده گرفتند.

آقای نبیل در واکنش خود به رابطه جنرال کارتر و غنی نیز پرداخته و نوشته‌است که «این کارتر بود که در ابتدا غنی را انتخاب کرد و سپس در سال ۲۰۱۱ برای رهبری انتقال امنیتی از آیساف/ناتو به ANDSF برای او لابی کرد».رییس پیشین امنیت ملی گفته‌است که اکنون جنرال کارتر در تلاش است تا فرار- شکست اشرف‌غنی و فروپاشی دولت افغانستان را توجیه کند تا همدستی خود را در سرمایه‌گذاری روی شخص اشتباه پنهان کند.

به گفته نبیل، جنرال کارتر در ماه‌های اخیر تلاش زیادی کرد تا از طریق جنرال باجوا و عمران خان، طالبان را متقاعد کند که اشرف‌غنی را به عنوان رئیس دولت موقت بپذیرند. اما به باور او نتیجه نداد.

نبیل گفته است که کارتر «تنها نیست، بلکه مقامات ارشد در دی‌سی و اندیشکده‌ها نیز وجود دارند که با وجود ایرادات فراوان غنی، فعالیت‌های مشابهی برای تبلیغ غنی داشتند؛ اما اکنون هیچ مسئولیتی در قبال قضاوت‌های ناقص خود نمی‌پذیرند».

درامه رسانه‌ای
مجیب مهرداد؛ روزنامه‌نگار، مصاحبه اشرف‌غنی با جنرال کارتر را درامه‌ رسانه‌ای برای ساده‌سازی فاجعه توصیف کرده‌است.

او در توییی نوشته‌است: «سراسر مصاحبه اشرف‌غنی تلاش هوشمندانه مجری و مهمان برنامه در یک درامه رسانه‌یی برای ساده‌سازی فاجعه شکست دولت و رفع مسئولیت از کسی است که این شکست نتیجه یک‌دنده‌گی سیاسی، خوی استبدادی و فساد گسترده تیم او است.»

مهرداد افزوده‌است که غنی تمام مسئولیت سقوط را به گردن خارجی‌ها انداخت.

سهراب سیرت؛ روزنامه‌نگار دیگر از اظهارات غنی و از خلیلزاد انتقاد کرده‌است و گفته که هر دو تلاش می‌کنند که نشان دهند هیچ تقصری در سقوط افغانستان به دست طالبان نداشته‌اند.

سیرت نوشته‌است: «بیش از صد روز از فرار اشرف غنی و سقوط افغانستان به گودال بدبختی می‌گذرد ولی با لحنی حرف می‌زند که گویا هیچ تقصیری نداشته و تاکید می‌کند که قربانی شده. خلیلزاد هم چنان حرف می‌زند که انگار هیچ نقشی در تراژدی جاری افغانستان نداشته است.»

غنی باید محاکمه شود نه مصاحبه
سمیه رامش؛ عضو پیشین شورای ولایتی هرات و از فعالان زن، غنی را مسئول درجه یک سقوط افغانستان خوانده و گفته‌است او باید محاکمه شود.

خانم رامش در توییتی نوشته‌است: «اشرف غنی مسئول درجه اول سقوط افغانستان است. حکومت او بر مبنای فریب ، فساد و ناسیونالیسم قومی شکل گرفت و با لحاجت و ابتذال و خیانت به مردم از هم پاشید. غنی باید محاکمه شود نه مصاحبه!»

مصاحبه نوستالژیک
امرالله صالح؛ معاون نخست اشرف‌غنی در پیامی که به نظر می‌رسد در واکنش به مصاحبه رییس خود نوشته، گفته است که «بزرگ نمایی دشمن و مصاحبه های نوستالژیک راه حل نیست».

او در یادداشتی در صفحه فیسبوک از ادامه «مبارزه» خود علیه طالبان سخن زده و گفته‌است که از مقاومت و ایستاد گی «به هر شکل و نوع آن دست‌بردار نخواهم شد».

صالح در ادامه با تکرار موضع تکراری خود علیه پاکستان، گفته‌است که «این مرز و بوم بزرگتر از آن است که توسط پاکستان و گروه متحجر نیابتی اش بلعیده شود».

صالح نوشته است: «با صف متحد و فارغ از لایه‌های مصحلت گرا و خیال باف به مبارزه خویش ادامه می‌دهیم. افغانستان در جایش است و ما نیز نمرده ایم. اگر قرار بود به مردم خود حساب دهیم به مردم خود حساب خواهیم داد نه به لندن و واشنگتن.»