در زندان افغانستان، گروگان جهان؛ چه آیندهای در انتظار زنان است؟
تجلیل از هشتم مارچ یا روز همبستگی زنان جهان در افغانستان همیشه چالشزا بوده و با موانع بزرگ روبهرو بودهاست. زنان در افغانستان برای ابتداییترین حقوقشان همواره رزمیدهاند. تحقیر، توهین، خشونتهای خانوادگی، لتوکوب و حتی مرگ به یک امر عادی برای زنان در افغانستان تبدیل شدهاست.
زنان افغان اما زیر بار خشونتها و تحقیرها در میان وحشت و جنگ سر به کف ایستادهاند و برای حقوقشان دادخواهی کردهاند. این دادخواهیها همواره با واکنشهای سرکوبگرانه روبهرو گشتهاست؛ اما آنها جسورانه در دل ناامیدی پیش رفته به این امید که شاید روزنهای برایشان باز شود.
نادره مهریا؛ یکی از معدود زنانی است که با سیل ناامیدی اما جسورانه به پای آرزوهایش ایستادهاست. او که دانشجو است، میگوید زنان نصف جامعه را تشکیل میدهند؛ اما امروز حقشان از حیات اجتماعی به جنجالیترین موضوع در افغانستان تبدیل شدهاست.
گروگان از دید جهان
مهریا میگوید در حکومت کنونی از زنان فقط به عنوان گروگان در چشم جهان استفاده میشود.
وی به خبرگزاری افق گفت طالبان هیچگونه آزادی برای زنان در نظر ندارند. او همچنین تاکید میکند که طالبان با پیششرطهای وضعشدهشان فقط خواهان حبس زنان میباشند.
به باور مهریا، زنان افغانستان دیگر زنان ۲۰ سال پیش نیستند. آنها نه تنها میخواهند از این پیششرطها عبور کنند؛ بلکه از جامعه جهانی میخواهند که این موانع را از سر راهشان بردارند.
تقلید کورکورانه
ملکه عابد؛ یکی دیگر از فعالان زن که دانشآموخته حقوق است، اما روز زن در افغانستاان را یک تقلید کورکورانه میداند و یک رسم غلط.
به گفته او به جای اینهمه شعار به زنانتان حق کار، تحصیل و آزادی بدهید. اینها ابتداییترین حقوق هر شهروند است.
آینده مبهم
زنان افغانستان در یک ناباوری و ناامیدی کامل به سر میبرند. هیچگونه تضمین و خوشبینی برای یک زندگی روشن در وطنشان وجود ندارد. خیلی از زنان به همین دلیل افغانستان را ترک کردهاند و وضعیت چند ماه اخیر فشار سخت و شکننده روحی را بر آنان وارد آوردهاست.
اکثر زنان افغانستان از بودن در چنین شرایطی ناراضی بوده و آن را یک جامعه مردسالار میخوانند.
یکی از فعالان حقوق زن که نمیخواهد ناماش ذکر شود به خبرگرازی افق میگوید که از زندگی در جهان روشن زیر سلطه طالبان ناامید است.
وی افغانستان را یک نقطه کور برای به واقعیت پیوستن آرزوهایش میداند.
تجلیل از هشت مارچ زیر سلطه طالبان
هشتم مارچ امسال در افغانستان هیچ رنگ خاصی به خود نگرفته؛ بلکه هر روز محدودیتهای تازهتری برای زنها وضع میشود؛ ولی آنها همچنان خواهان حقوق شرعی و قانونی خویش اند.
در همین حال، عفو بینالملل در رابطه به روز جهانی همبستگی زنان میگوید که باید اقدام جسورانهتری برای جلوگیری از نقض حقوق زنان روی دست گرفته شود. این سازمان با نشر بیانیهای به وضعیت عمومی حقوق زنان در سراسر جهان پرداخته است.
این نشان میدهد که افغانستان با تمام قیودات سختگیرانهای که هر روز برای زنان وضع شده و زنان را به عنوان شهروند درجه دوم میپندارد، توجه جهان را به سوی خود جلب کردهاست.
عفو بینالملل به جهان خاطرنشان کرده که حقوق زنان و دختران افغانستان را در مرکز سیاست خارجی خود در قبال طالبان قرار دهند.
زنان قربانی جنگ
افغانستان کشوری است که جنگ هیچوقت دامناش را رها نکرده و خون همواره در آن جاری بودهاست. مردم اما با روحیهای زخمی به خصوص زنان همواره شجاعانه ایستادهاند و پاسدار حقوقشان بودهاند.
هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان(یوناما) هم در رابطه به هشتم مارچ گفتهاست که «ما با زنان و دختران افغانستان که با جسارت و استقامت تمام با عواقب و بحرانهای متعدد همراه با نابرابری شدید روبهرو هستند ایستادهایم».
این نهاد افزودهاست که زنان افغانستان به گونه شدید از میراث درگیری چند دهه در افغانستان متاثر شدهاند.
دیبرا لاینز؛ نماینده سازمان ملل برای افغانستان از سرنوشت زنان افغان ابراز نگرانی کرده و گفتهاست که باید برای زنان افغانستان فرصت داده شود تا در ساختار کشور مشارکت داشته باشند.
در همین حال، قهار بلخی؛ سخنگوی وزارت خارجه طالبان هم گفتهاست که «ما زندگی را برای زنان آسان میکنیم.» وی همچنین تاکید کرده که جنگ طولانی تلفات سنگینی بر زنان وارد کرده و «ما برای آنان یک زندگی آسان فراهم خواهیم کرد».
ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی دولت طالبان هم در پیوند به روز جهانی زن گفتهاست که دولت طالبان برای دادن حقوق شرعی زنان متعهد است.
با این حال، مشخص نیست که این وعدهها آیا از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان که اکنون به جای وزارت زنان برپا شده و اصلیترین مرجع قانونگذاری برای محدودکردن زندگی زنان به حساب میآید، شنیده و عملی خواهد شد یا خیر.
چشمانداز فراروی زنان افغان
زنان افغانستان قبل از اینکه خواهان تجلیل از روز زن باشند خواستار آزادی و دستیافتن به حقوقشان هستند.
حوا غفاری؛ دانشجو در کابل در واکنش به گفتههای تمامی کسانی که از حقوق زنان حرف زدهاند، آن را یک خودنمایی میخواند.
به باور وی، زنان افغانستان به دنبال تثبیت هویت خویش اند و به گفته غفاری اکنون زنان افغانستان در انحصار فکر طالبانی اند و درون برقع سنتهای ضد انسانی گیر افتادهاند. وی خواهان آزادی تحصیل و کار برای زنان بوده و حضور زنان در جامعه را مهم و دورنمایی امیدبخش برای افغانستان میخواند.
از ۸ مارچ در حالی در افغانستان تجلیل شد که هنوزهم صدها هزار زن از کار در دولت و سایر نهادهای اجتماعی، محروم اند، میلیونها دختر برای رفتن به مکتب منتظر تحقق وعدههای طالبان اند، سیاستهای سختگیرانه طالبان بر زنان روز به روز افزایش مییابد و اعتراضات دادخواهانه زنان برای دستیابی به حقوق انسانیشان در پی بازداشت دهها فعال زن، به طور کامل برچیده شده و از سرنوشت شماری از زنان ناپدیدشده نیز خبری در دست نیست.