طالبان چگونه داعش را سرکوب کردهاند؟
اکنون روسها نسبت به توانایی یا شاید حتی اراده طالبان در زمینه مهار داعش، تردید میکنند. سخنان هشدارآمیز اخیر سرگی شویگو؛ وزیر دفاع روسیه این برداشت را تایید میکند و یک هشدار ضمنی به طالبان محسوب میشود مبنی بر اینکه روابط کنونی مسکو با کابل، تنها در صورت رفع نگرانیهای امنیتی روسیه، قابل ادامه خواهد بود، در غیر آن، روسیه حاضر است اقدامات احتیاطی بیشتری را برای تضمین امنیت متحدان راهبردی و شرکای سنتی خود در آسیای میانه روی دست بگیرد؛ اقداماتی که لزوما به نفع طالبان نخواهد بود.
ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی طالبان میگوید که تروریستهای وابسته به داعش بهگونه بیپیشینه در کشور سرکوب شدهاند و توان فعالیت در افغانستان را ندارند.
مجاهد، روز پنجشنبه (۳ سنبله) گفت که کشورهای منطقه به شمول روسیه دیگر هیچگونه نگرانی از سوی داعش از خاک افغانستان نداشتهباشند.
بربنیاد گفتههای مجاهد، نیروهای طالبان در یکسال گذشته به گونه بیسابقه تروریستهای وابسته به گروه داعش را سرکوب کردهاند.
مجاهد تاکید کرد که طالبان به تعهدات خود پایبند اند و نمیگذارند که هیچ گروهی از خاک افغانستان در برابر کشورهای خارجی استفاده کند.
مجاهد در حالی این گفتهها را مطرح میکند که وزیر دفاع روسیه به تازگی گفتهاست که داعش و القاعده در افغانستان فعال هستند و ایدئولوژی رادیکالیزم مذهبی و جنایات فرامرزی در حال گسترش است.
سرگی شویگو در نشست وزرای دفاع کشورهای عضو سازمان شانگهای در ازبکستان گفت که با توجه به شرایط افغانستان، روسیه اقداماتی را برای تأمین امنیت آسیای میانه اتخاذ میکند.
نگرانی فردی مانند وزیر دفاع روسیه اما بدون شک مبتنی بر دریافتها، دادهها، محاسبات و اطلاعات دقیق نظامی، امنیتی و استخباراتی است؛ ولی پاسخ ذبیحالله مجاهد به آن، یک موضع تبلیغاتی به منظور سرپوش گذاشتن بر ضعفها، ناکامیها و ناتوانیهای طالبان در زمینه مبارزه با تروریزم به ویژه مهار و سرکوب داعش در کشور صورت میگیرد.
روسها میدانند که داعش از زمان قدرتگیری طالبان در افغانستان، روز به روز نیرومندتر شدهاست.
این لزوما بدان معنا نیست که طالبان از داعش حمایت میکنند یا این نیروی اهریمنی با استفاده از بسترهای امنی که متحدان «جهادی» شان در درون تشکیلات طالبان و شبکه حقانی برای آن فراهم کردهاند، توانمندتر شده و روز به روز بر قدرتاش افزوده میشود.
از سوی دیگر در این امر نیز تردیدی وجود ندارد که داعش هم مانند هر گروه تروریستی دیگری، پیش از هر چیزی یک پروژه استخباراتی پیچیده است که دستهای قدرتمند دستگاههای امنیتی و جاسوسی بیگانه در پشت آن قرار دارند و آن را آفریده و تجهیز و تقویت و مدیریت میکنند.
با این حال، نگرانی جدی این است که طالبان در یکسال گذشته، نتوانستند انتظارات قدرتهایی مانند روسیه را برآورده کنند که در معرض تهدیدهای مستقیم یا جانبی داعش قرار دارند.
عمدهترین انگیزه روسها از نزدیکشدن به طالبان و حتی حمایت از آنها امید به مقابله طالبان با داعش بود. آنها چون میدانند که داعش یک پروژه ضد امنیتی امریکایی است و از سوی غرب و رژیمهای منطقهای وابسته به آن حمایت میشود، انتظار داشتند که طالبان با آن مبارزه کنند و اجازه ندهند که این پروژه به سرانجام برسد و در غیاب غرب، به مثابه نیروی نیابتی آن برای بیثباتکردن افغانستان و تهدید صلح و امنیت منطقهای بهویژه در حیات خلوت سنتی روسیه در آسیای مرکزی و حوزه قفقاز عمل کند.
این انتظار برآورده نشده و اکنون روسها نسبت به توانایی یا شاید حتی اراده طالبان در زمینه مهار داعش، تردید میکنند. سخنان هشدارآمیز اخیر سرگی شویگو؛ وزیر دفاع روسیه این برداشت را تایید میکند و یک هشدار ضمنی به طالبان محسوب میشود مبنی بر اینکه روابط کنونی مسکو با کابل، تنها در صورت رفع نگرانیهای امنیتی روسیه، قابل ادامه خواهد بود، در غیر آن، روسیه حاضر است اقدامات احتیاطی بیشتری را برای تضمین امنیت متحدان راهبردی و شرکای سنتی خود در آسیای میانه روی دست بگیرد؛ اقداماتی که لزوما به نفع طالبان نخواهد بود؛ زیرا ممکن است بخشی از آن، مربوط به مقابله با داعش در درون قلمرو افغانستان از طریق پیمان امنیت جمعی یا نیروهای نیابتی آن نیز بشود.
با توجه به این واقعیتها، طالبان به جز موضعگیریهای رسانهای و اغلب تبلیغاتی، باید اقدامات جدیتری را برای مهار داعش روی دست بگیرند و در صورت لزوم از تجربیات کشورهایی که پیش از این با داعش در سوریه و عراق و سایر جاها جنگیده و موفق شدهاند، بهره بگیرند؛ چیزی که ظاهرا به آن تمایلی ندارند و چه بسا نسبت به عواقب آن نگران اند.
اخیرا ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در مصاحبه با شبکه پرستیوی؛ رسانه انگلیسیزبان وابسته به حکومت ایران، استفاده از تجربه ایران در مقابله با داعش را رد کرد و گفت که آنها توانایی لازم برای این کار را دارند و برای موفقیت، تنها نیازمند «زمان» هستند.
با این حال، برای قدرتهایی مانند روسیه که هر روز شاهد قدرتنمایی بیشتر داعش در افغانستان و آسیای مرکزی هستند، یکسال زمانی کافی برای مهار نیرویی تروریستی بود که در افغانستان ریشه و پایگاه ندارد و در عمل، هیچ نقطه جغرافیایی را کنترل نمیکند؛ اما همچنان وجود دارد، حمله میکند، راکت پرتاب میکند و خون میریزد.
پس زمان طالبان برای بازی با کلمات و ابراز مواضع سرگرمکننده و تبلیغاتی به پایان رسیده و اکنون آنها باید در عمل نشان دهند که چگونه داعش را سرکوب کردهاند.