شکستهای امریکا از افغانستان تا اوکراین
غرب به رهبری امریکا در افغانستان، سالانه ۴۵ میلیارد دالر هزینه میکرد و در حالی که نه با یک ابرقدرت؛ بلکه با یک گروه غیرقانونی آماتور مجهز به کلاشینکف و موترسایکل میجنگید، نتوانست پیروز شود؛ چگونه میتواند با تصویب یک بسته ۶۰ میلیارد دالری آنهم بعد از ۶ ماه بنبست و تنش و تقابل داخلی در امریکا پیروزی قاطع و نهایی خود در برابر ابرقدرت روسیه و متحدان متعهد مسکو را تضمین کند؟
به دنبال تصویب لایحه کمکهای تسلیحاتی امریکا به اوکراین و اعلام رییس جمهور اوکراین مبنی بر اینکه کشورش با کمکهای امریکا به «افغانستان دوم» مبدل نخواهد شد، ماریا زاخارووا؛ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: «حمایت امریکا از اوکراین با یک شکست تحقیرآمیز پایان مییابد و این حمایت یک فاجعه بالقوه است.»
او با اشاره به موافقت مجلس نمایندگان امریکا با اعطای کمکهای تسلیحاتی تازه به اوکراین، گفته است که دخالت بیشتر واشنگتن در این جنگ منجر به همان «شکست پرهیاهو و تحقیرآمیز» خواهد شد که در ویتنام و افغانستان متوجه واشنگتن شد.
این اظهارات سخنگوی وزارت خارجه روسیه یک روز پس از آن منتشر شد که مجلس نمایندگان امریکا روز شنبه لایحه کمک ۶۰.۸ میلیارد دالری به اوکراین را تصویب کرد و آن را برای بررسی به مجلس سنا فرستاد.
ولودیمیر زلنسکی؛ رییس جمهور اوکراین پس از تصویب کمک ۶۱ میلیارد دالری واشنگتن گفته بود: «تصویب این لایحه یک پیام قدرتمند به روسیه ارسال میکند که واشنگتن در کنار کییف میایستد و به افغانستان دوم تبدیل نخواهد شد.»
در این شکی نیست که مصوبه مجلس نمایندگان امریکا یک گام مهم برای تعلیق شکست امریکا در باتلاق جنگ اوکراین محسوب میشود و به همین دلیل، جو بایدن به شدت از این تصمیم، خوشحال شد و آن را با استفاده از تعابیر اغراقآمیزی ستود؛ اما این تصمیم هرگز نمیتواند پیروزی کامل و نهایی غرب و دولت کییف را تضمین کند؛ زیرا در نبردی که از دید ناظران همین حالا یک «جنگ جهانی کوچک» نامیده میشود، پیروزی نهایی، مستلزم بهرهمندی از فاکتورهای زیادی است که امریکا و متحدانش فاقد آن هستند.
در واقع، امریکا در اوکراین، همان اشتباهی را مرتکب میشود که شوروی در افغانستان مرتکب شد و امریکا هم آن را در افغانستان تکرار کرد. هردو ابرقدرت، بدون توجه به جغرافیا، فرهنگ، سنت و سرزمین افغانستان به این کشور، لشکرکشی نظامی و آن را اشغال کردند؛ اما این اشغالگری هرگز بومیسازی نشد، مردم آن را برنتافتند و در نتیجه، کشورهایی مانند پاکستان و ایران که از نظر فرهنگی و جغرافیایی و اعتقادی و… پیوندهای تاریخی نزدیکتری با افغانستان داشتند به سادگی توانستند زمینههای شکست شوروی و امریکا را فراهم سازند.
در اوکراین نیز اتفاق مشابهی رخ خواهد داد؛ زیرا چیزی که روسیه از آن برخوردار است، صرفا ارتش قدرتمند و تسلیحات پیشرفته و متحدان متعهد نیست؛ بلکه تاریخ و جغرافیا و فرهنگ و زبان و سنت و سیاست و سرزمین مشترک با اوکراین است؛ فاکتورهایی که امریکا فاقد آن است.
ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهور روسیه پیش از حمله به اوکراین بارها به این پیوندها اشاره کرد و از وحدت تاریخی و تمدنی دو کشور سخن گفت و دفاع از اوکراین در برابر «فاشیزم» و «نئونازیسم» و توسعهطلبی ناتو را حق مشروع روسیه دانست.
به نظر میرسد که امریکا این نکتهها را درنیافت، یا شاید دریافت؛ اما جدی نگرفت؛ زیرا تصور میکرد که برای شکست روسیه، وجود یک دولت سرسپرده غرب در کییف، کافی است؛ اما گذشت زمان نشان داد که این ارزیابی درست نبوده است. زلنسکی هم وقتی جریان دالرهای امریکایی و شریان تسلیحات غربی، قطع شد، بارها از شکست قریبالوقوع در برابر روسیه، ابراز نگرانی و حامیان غربیاش را به بدعهدی و فراموش کردن اوکراین در نبردی مرگبار با روسیه، متهم کرد.
اکنون که بسته کمکهای ۶۰ میلیارد دالری امریکا به اوکراین تصویب شده، امیدهای دولت کییف هم زنده شده است و علیرغم وضعیت وخیم و فاجعهبار در جبهات جنگ و تلفات سهمگین نیروهای اوکراینی، زلنسکی ابراز امیدواری میکند که کشورش به «افغانستان دوم» تبدیل نشود.
او اما فراموش کرده است که غرب به رهبری امریکا در افغانستان، سالانه ۴۵ میلیارد دالر هزینه میکرد و در حالی که نه با یک ابرقدرت؛ بلکه با یک گروه غیرقانونی آماتور مجهز به کلاشینکف و موترسایکل میجنگید، نتوانست پیروز شود؛ چگونه میتواند با تصویب یک بسته ۶۰ میلیارد دالری آنهم بعد از ۶ ماه بنبست و تنش و تقابل داخلی در امریکا پیروزی قاطع و نهایی خود در برابر ابرقدرت روسیه و متحدان متعهد مسکو را تضمین کند؟
کافی است نگاهی به وضعیت شکننده قدرت جهانی امریکا بیاندازیم تا دریابیم که واشنگتن دیگر هرگز قادر به بازیابی اقتدار پیشین خود نیست و نمیتواند در عرصه بینالمللی ادعای ابرقدرت بودن کند. امریکا پس از ۶ ماه تامین پول و سلاح رژيم اسراییل و علیرغم کشتار دهها هزار زن و کودک فلسطینی، نتوانست حماس را شکست دهد، امریکا هر روز برای پرهیز از جنگ با ایران، التماس میکند، امریکا مجبور شد بپذیرد نظامیانش را از کشور افریقایی نیجر خارج کند، امریکا در حال مذاکره با عراق است تا نظامیانش را از آن کشور بیرون ببرد. در چنین شرایطی آیا امریکا میتواند در اوکراین پیروز شود یا پیروزی دولت کییف را تضمین کند؟ این همان امریکایی است که با خروج از افغانستان، دولت جمهوری مورد حمایت آن به طور خودکار سقوط کرد.