گزارش عفو بین‌الملل از افغانستان؛
طالبان بی‌عدالتی و نقض حقوق بشر را تشدید کرده‌اند
سازمان عفو بین‌الملل در گزارش سالانه خود، وضعیت حقوق بشر را در افغانستان تحت اداره طالبان وخیم توصیف کرده و افزوده که این گروه در سال 2023 میلادی، با برخورد تبعیض آمیز با زنان و گروه‌های قومی و مذهبی، حقوق بشر را به صورت گسترده نقض کردهاست.
عفو بین‌الملل در این گزارش که امروز چهارشنبه، 5 ثور منتشر کرد، وضعیت حقوق بشر را در 155 کشور جهان بررسی کردهاست. این سازمان در رابطه به افغانستان نوشته که این کشور با وخامت اوضاع بشری و اقتصادی مواجه است و علاوه بر این طالبان به صورت گسترده حقوق بشر را نقض کرده‌اند.
در گزارش آمده که با وجود کاهش خشونت‌های مربوط به درگیری‌ها، غیر نظامیان همچنان با حملات در سراسر این کشور روبرو هستند و ماموریت یوناما، ۳۷۷۴ مورد کشته و زخمی شدن غیر نظامیان را بین اگست ۲۰۲۱ تا ماه می ۲۰۲۳ ثبت کرده که از جمله ۱۰۹۵ تن کشته و ۲۶۷۹ تن دیگر آن هم زخمی شده اند که اکثریت آن به شاخۀ ولایت خراسان گروه دولت اسلامی موسوم به داعش نسبت داده شده است.
این سازمان حقوق بشری گفته که طالبان فضای آزادی بیان و رسانه‌ها را به شدت محدود کرده‌اند و ده ها تن به دلیل گزارش‌های انتقادی از طالبان و یا در مورد نقض قوانین از سوی طالبان، به طور خودسرانه دستگیر شده‌اند و مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند.
وضع محدودیت‌های شدید بر زنان و دختران
در گزارش آمده که طالبان محدودیت‌های در حال افزایش را بر زنان و دختران افغان وضع کرده اند که ظاهراً هدف آنها حذف کامل زنان و دختران از عرصه‌های زندگی اجتماعی بوده است.
گزارش افزوده که کارشناسان این سازمان، محدودیت‌های شدید طالبان بر زنان و دختران، توام با دستگیری و توقیف‌های خودسرانه، ناپدید شدن های اجباری، شکنجه و سایر بدرفتاری‌های معادل با جنایت علیه بشریت را مستند سازی کرده‌اند.
اعمال تبعیض مذهبی و قومی
سازمان عفو بین‌الملل در این گزارش گفته که آزادی ادیان و مذاهب تحت حاکمیت طالبان بیشتر از گذشته محدود شده‌است. در گزارش آمده‌است:«در افغانستان، اقلیت‌های مذهبی از جمله شیعیان و هزارهها، سیک‌‌ها، هندوها، مسیحیان، مسلمانان احمدیه و اسماعیلیه‌ها تحت تبعیض افراطی حاکمیت طالبان قرار دارند و آنها (طالبان) آموزش‌های مذهبی رسمی را به مذهب سنی منحصر کرده اند».
این گزارش همچنان به مواردی از «تبعیض جدی قومی» توسط طالبان پرداخته است. عفو بین‌الملل گفته که طالبان هزارهها، ازبیک‌ها، ترکمن‌ها و تاجیک‌ها را به حاشیه رانده‌اند و آنان را از خانه‌ها و زمین‌های شان به صورت اجباری اخراج کرده‌اند. براساس گزارش ها، اعضای جامعه بلوچ نیز دستگیر و به زور ناپدید شده اند.
در گزارش آمده‌است: «طالبان اختلافات بر سر زمین و مواشی را به نفع جوامع کوچی که از نظر قومی پشتون هستند و به صورت فصلی از یکجا به جای دیگر می‌روند، حل و فصل کرده و جوامع محلی هزاره را مجبور به پرداخت غرامت برای پرونده‌های قدیمی مفقود شدن مواشی مربوط به بیش از ۲۰ سال قبل کرده اند».
عفو بین‌الملل گفته است که گزارش‌هایی از حمله کوچی‌ها به هزارهها نیز وجود داشته و علاوه بر ضرب و شتم هزارهها و تخریب اموال آنها از جمله وسایط نقلیه، خانه‌ها و محصولات زراعتی، شش مرد هزاره بین ماه جون تا آگست ۲۰۲۳ در ولسوالی خاص ارزگان در ولایت ارزگان کشته شده اند.
ترس از آزار و اذیت و فرار از افغانستان
عفو بین الملل در بخشی از گزارش گفته که ترس فراگیر از آزار و اذیت طالبان باعث شده که هزاران تن افغانستان را ترک کنند و بیش از ۱.۴ میلیون مهاجر افغان در پاکستان در معرض خطر بازگشت اجباری قرار دارند و تا دسامبر سال گذشته، نزدیک به 500 هزار پناهجوی افغان از سوی حکومت پاکستان به افغانستان اخراج شده اند.
عفو بین الملل می افزاید، دگرباشان جنسی نیز همچنان با انبوهی از نقض حقوق بشری توسط طالبان از جمله تبعیض، خشونت های هدفمند، تهدید و دستگیری خودسرانه مواجه بوده اند و فرهنگ معافیت از مجازات، به ویژه برای جنایات تحت قوانین بین المللی، همچنان فراگیر باقی مانده است.
عفو بین الملل در این گزارش خود از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته تا علاوه بر مأموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان، یک میکانیزم پاسخگویی مستقل بین المللی برای جمع آوری و حفظ شواهد برای رسیدگی به جرایم احتمالی نیز ایجاد کند.
طالبان هنوز درباره گزارش تازه سازمان عفو بین‌الملل واکنشی نشان نداده‌اند؛ اما این گروه گزارش‌های قبلی سازمان‌های حقوق بشری در مورد اوضاع حقوق بشری در افغانستان را «دور از واقعیت» خوانده بودند.
