طرح طالبان برای تسلط کامل بر سازمان‌های امدادرسان خارجی
با توجه به برگزاری اجلاس فوق العاده کابینه طالبان تحت رهبری ملا هبت الله آخوندزاده در قندهار، موضوع تسلط این گروه بر سازمان‌های امدادرسان خارجی، فراتر از منافع اقتصادی و منابع مالی است. طالبان احتمالاً می‌خواهند با سیطره و کنترل بیشتر بر این سازمان‌ها و محدود کردن دایره فعالیت‌شان در کابل، توطئه‌های خرابکارانه خارجی را خنثی کرده و در برابر آن، این نهادها را در خدمت ایدئولوژی و منافع راهبردی خود برای تقویت و بقای رژیم حاکم درآورند.
نشست کابینه حکومت طالبان برای پنجمین روز متوالی در قندهار؛ مرکز قدرت ملا هبت‌الله آخوندزاده برگزار شد. محور اصلی این اجلاس، بررسی چگونگی ادامه فعالیت نهادهای خارجی در افغانستان عنوان شده است. گفته می‌شود که محور بحث‌ها پذیرش شرایط طالبان از سوی سازمان‌های بین‌المللی یا توقف کامل فعالیت آنان در افغانستان است.
منابع گفته‌اند که براساس طرح طالبان «نهادهای بین‌المللی باید فقط در کابل دفاتر داشته و فعالیت کنند و در سایر ولایات فعالیت‌ها باید از طریق موسسات داخلی انجام شود، موسساتی که مجوز وزارت اقتصاد را داشته باشند و معیارهای طالبان را بپذیرند.»
اگرچه منابع طالبان گفته‌اند که پس از پایان اجلاس قندهار، جزئیات کامل این اجلاس و تصمیمات احتمالی درباره موضوع مورد بحث به اطلاع رسانه‌ها و افکار عمومی خواهد رسید؛ اما رفتارشناسی سیاسی طالبان در بیش از سه سال گذشته نشان می‌دهد که اغلب تصامیم سرنوشت‌ساز و استراتژیک مربوط به سرنوشت جمعی مردم افغانستان در پشت پرده اتخاذ شده و مردم کمترین طلاعی از بازی‌های پشت پرده و برنامه‌ها، طرح‌ها و توطئه‌های احتمالی سران طالبان ندارند.
در این زمینه نیز انتظار نمی‌رود که با پایان نشست قندهار، سران طالبان درباره دستور کار این نشست و تصمیمات احتمالی و پیامدهای آن برای عموم مردم افغانستان اطلاع‌رسانی کنند؛ اما آگاهان می‌گویند که اجلاس قندهار نشان می‌دهد که طالبان به طور مذبوحانه‌ای در تلاش هستند تا سیطره کامل خود را بر نهادهای کمک‌رسان خارجی و سازمان‌های بین‌المللی فعال در افغانستان تحمیل کنند.
طرح اصلی طالبان، انگیزه اقتصادی دارد. به عقیده منتقدان، طالبان در طول بیش از سه سال گذشته یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد و شاهرگ‌های تامین مالی خود را بر دستبرد سیستماتیک به چرخه تامین سازمان‌های امدادرسان خارجی استوار کرده‌اند. گزارش‌ها در این زمینه حاکی است که طالبان به طور مستقیم در فرایند توزیع کمک‌ها دخالت می‌کنند، کمک‌های ارسالی به افغانستان را به مناطق و مردمان فادار به قومیت و ایدئولوژی خودشان توزیع می‌کنند، و یا با تشکیل صدها سازمان امدادرسان صوری و ثبت رسمی آن‌ها در وزارتخانه‌های تحت کنترل خود، بخشی قابل توجه از منابع مالی دریافتی را تحت عنوان «کمک‌های بشردوستانه» از طریق این سازمان‌ها به نهادهای دولتی تزریق می‌کنند.
سازمان‌های معتبر امدادرسانی خارجی بارها از دخالت‌های مستمر و آشکار طالبان در روند کمک‌رسانی و دستبرد به منابع مالی این سازمان‌ها شکایت کرده و گزارش‌های مستندی را به رسانه‌ها، افکار عمومی و مراجع بین‌المللی ارائه کرده‌اند.
اگرچه طالبان همواره این گزارش‌ها را مردود می‌دانند و تکذیب می‌کنند؛ اما ناظران می‌گویند که عدم بهبود وضعیت اقتصادی مردم افغانستان، نیازمندی میلیون‌ها نفر به کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی و تشدید و توسعه فقر و گرسنگی در کشور به وضوح نشان می‌دهد که کمک‌های بشردوستانه خارجی به نیازمندان واقعی نمی‌رسد و در مسیر تامین و توزیع، دستخوش دستبرد و انحراف به سمت اهداف مورد نظر طالبان می‌شود.
این در حالی است که بر بنیاد آخرین گزارش‌ها حدود ۲۳ میلیون نفر از جمعیت کشور برای زنده ماندن متکی به کمک‌های خارجی هستند و میلیون‌ها نفر از شهروندان افغانستان نمی‌دانند که وعده غذایی بعدی‌شان از کجا تامین خواهد شد.
از جانب دیگر، دولت طالبان برخلاف روزهای نخست تصاحب قدرت، دیگر با مشکلات مالی و فقدان منابع لازم برای تامین هزینه‌ها و پرداخت معاشات مواجه نیست و این در شرایطی است که کمک‌های سخاوتمندانه کشورها و سازمان‌های خارجی به افغانستان پس از فروپاشی نظام جمهوری به طور کامل قطع شد، میلیاردها دالر از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان همچنان توسط امریکا و قدرت‌های غربی مسدود و منجمد شده و سایر منابع تامین مالی دولت نیز به دلیل فرار سرمایه، بی‌ثباتی سیاسی و بحران‌های ریشه‌دار اقتصادی و اجتماعی، عملاً از کار افتاده‌اند. به همین دلایل، طالبان در ابتدا برای تامین منابع مالی متعارف مورد نیاز یک دولت معمولی با دشواری‌های بزرگی مواجه بودند.
این دشواری‌ها اما دیگر وجود ندارد؛ زیرا طالبان به طور مستمر به بهانه کمک‌های بشردوستانه بسته‌های پول نقد را از امریکا دریافت می‌کنند، مالیات سنگینی را بر شهروندان فقیر افغانستان وضع کرده‌اند، و راه‌های دستبرد به کمک‌های بشردوستانه موسسات خارجی را نیز به خوبی می‌شناسند.
با این حال به نظر می‌رسد که با توجه به برگزاری اجلاس فوق العاده کابینه طالبان تحت رهبری ملا هبت الله آخوندزاده در قندهار، موضوع تسلط این گروه بر سازمان‌های امدادرسان خارجی، فراتر از منافع اقتصادی و منابع مالی است. طالبان احتمالاً می‌خواهند با سیطره و کنترل بیشتر بر این سازمان‌ها و محدود کردن دایره فعالیت‌شان در کابل، توطئه‌های خرابکارانه خارجی را خنثی کرده و در برابر آن، این نهادها را در خدمت ایدئولوژی و منافع راهبردی خود برای تقویت و بقای رژیم حاکم درآورند.
