«اختلاف و بی‌اعتمادی»؛ رهبر طالبان نگران چیست؟
این صریح‌ترین، شدیدترین و جدی‌ترین هشدار رهبر اقتدارگرای طالبان به منتقدان درون‌سازمانی خود از جمله سراج الدین حقانی، ملا یعقوب مجاهد و امیرخان متقی محسوب می‌شود. کارشناسان با اشاره به لحن و فحوای سخنرانی تازه رهبر طالبان می‌گویند که جدیت این پیام و قاطعیت مستتر در آن نشان می‌دهد که جنگ قدرت و تقابل جناحی در درون تشکیلات طالبان به مرحله‌ای تعیین‌کننده و نهایی خود نزدیک شده است.
وزارت دفاع طالبان گفته که هبت‌الله آخوندزاده؛ رهبر این گروه در پایان یک «نشست اصلاحی» که برای ۶۰۰ تن از مسئولان نظامی طالبان در قندهار برگزار شده بود سخنرانی کرده است. در این نشست عبدالغنی برادر، سراج الدین حقانی، یعقوب مجاهد، امیرخان متقی، خالد حنفی، فصیح‌الدین فطرت و دیگر مقامات ارشد طالبان حضور داشته‌اند.
رهبر این گروه در این سخنرانی بار دیگر بر رفع اختلافات، «اطاعت کامل» و خودداری از «تأویل فرمان‌های رهبران» تأکید کرده است.
او هشدار داده که «اختلافات و بی‌اعتمادی» افراد طالبان را «با شکست روبه‌رو می‌سازد». او گفته که دست به تأویل (تفسیر) سخنان مقام‌های ارشد طالبان نزنند و مانند «جسد بی‌روح» فرمان‌ها را بپذیرند.
این سخنرانی در شرایطی ایراد می‌شود که بسیاری از کارشناسان معتقد اند که سایه اختلاف بر دولت طالبان روز به روز گسترده‌تر می‌شود و رهبران این گروه درگیر یک جنگ فشرده قدرت برای تثبیت پایگاه‌های خود در پست‌های مهم و کلیدی کابینه و سایر کانون‌های حکمرانی این رژیم هستند.
کارشناسان می‌گویند که بخشی از این اختلافات ناشی از درگیری‌های دیرینه قبیله‌ای میان درانی‌ها و غلجایی‌هاست که در حال حاضر به حلقه قندهار به رهبری ملا هبت الله آخوندزاده و کابل به رهبری سراج‌الدین حقانی تقسیم شده است.
این دو قبیله به طور سنتی و تاریخی درگیری‌هایی بر سر قدرت داشته‌اند و همواره از قبایل متخاصم در درون جامعه پشتون افغانستان محسوب می‌شده‌اند.
اختلافات میان این دو قبیله پرقدرت پشتون به اندازه‌ای شدید و جدی است که حتی گفته می‌شود که اشرف‌غنی احمدزی؛ آخرین رئیس جمهور نظام جمهوری در افغانستان که قدرت را نیمه‌کاره رها کرد و از کابل گریخت تا طالبان به قدرت برسند، ماه‌ها پیش از این اقدام با خلیل‌الرحمان حقانی؛ نماینده شبکه حقانی و عموی سراج‌الدین حقانی؛ رهبر این شبکه تماس و ارتباط داشته و حتی مهره‌ها و عناصر وابسته به شبکه حقانی را در ادارات و سازمان‌های دولتی جابه‌جا کرده بود تا پس از سقوط کابل به دست طالبان، قدرت اصلی در اختیار سراج‌الدین حقانی قرار بگیرد که یک غلجایی‌تبار محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، گلبدین حکمتیار، یکی دیگر از سیاستمداران وابسته به قبیله غلجایی است که گفته می‌شود از حمایت مستقیم سراج الدین حقانی برخوردار است؛ اما ملا هبت الله آخوندزاده و مهره‌های منسوب به او در دولت کابل، آقای حکمتیار را از خانه‌ای که اشرف غنی احمدزی به او اعطا کرده بود اخراج کردند، تلویزیون وابسته به آقای حکمتیار را بستند و دیدارها و فعالیت‌های حزبی و سیاسی او را به شدت محدود ساختند.
سخنرانی تازه رهبر طالبان اما نشان می‌دهد که این تقابل قبیله‌ای اکنون وارد فصلی تازه، سرنوشت‌ساز و حیاتی شده است. بر بنیاد آنچه در خبرنامه وزارت دفاع طالبان بازتاب یافته ملا هبت الله آخوندزاده خطاب به منتقدانش گفته که یا به صورت «جسد بی‌روح» از دستورات او اطاعت کنند و یا بدون شک با پیامدهای آن مواجه شوند.
این صریح‌ترین، شدیدترین و جدی‌ترین هشدار رهبر اقتدارگرای طالبان به منتقدان درون‌سازمانی خود از جمله سراج الدین حقانی، ملا یعقوب مجاهد و امیرخان متقی محسوب می‌شود. کارشناسان با اشاره به لحن و فحوای سخنرانی تازه رهبر طالبان می‌گویند که جدیت این پیام و قاطعیت مستتر در آن نشان می‌دهد که جنگ قدرت و تقابل جناحی در درون تشکیلات طالبان به مرحله‌ای تعیین‌کننده و نهایی خود نزدیک شده است.
به عبارت دیگر به نظر می‌رسد که رهبر طالبان مصمم است تا در آستانه سه سالگی حاکمیت دوباره این گروه بر افغانستان، قدرت خود را یک‌بار برای همیشه تثبیت و تحکیم کند و همه نیروهای معارض، مخالف و منتقد خویش را از سر راه بردارد.
نکته مهم دیگر این است که سخنرانی تازه رهبر طالبان علاوه بر مقامات ارشد امنیتی و سیاسی این گروه به ویژه منتقدان و مخالفان او، در جمعی بزرگ از ملیشه‌ها و شبه نظامیان این گروه ایراد شده است. ناظران می‌گویند که هدف از این اقدام، انتقال این پیام قدرتمند و نمادین به رقبای او است که رهبر طالبان از حمایت حداکثری شبه نظامیان این گروه برخوردار است و در صورتی که هرگونه خطری از درون تشکیلات طالبان قدرت او را تهدید کند نیروهای شبه نظامی این گروه با تمام توان از او دفاع خواهند کرد.
پیش از این نیز گزارش‌هایی درباره تشکیل یک نیروی نظامی قدرتمند ۴۰ هزار نفری از سوی ملا هبت الله آخوندزاده خارج از تشکیلات امنیتی رسمی این گروه منتشر شده بود.
این در حالی است که سایر رقبای ملا هبت الله در درون دولت طالبان نیز گروه‌های شبه نظامی وفادار به خود را دارند؛ از جمله سراج الدین حقانی و ملا یعقوب مجاهد که هر کدام دو سمت استراتژیک امنیتی در دولت طالبان را رهبری می‌کنند و در چارچوب این وزارتخانه‌ها با استفاده از پول، امکانات، مهمات و تجهیزات دولتی، ملیشه‌های
مسلح وفادار به خود را تقویت و توسعه می‌دهند.
در همین زمینه، درباره سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی گفته می‌شود که او علاوه بر ملیشه‌های به شدت مسلح مربوط به این شبکه، یک واحد ویژه نیروهای انتحاری دارد که در صورت لزوم به طور جان برکف و فداکارانه آماده ایثارگری برای اهداف و منافع فرمانده خود هستند.
بنابراین آگاهان هشدار می‌دهند که با توجه به ادبیات صریح و تهدیدآمیز رهبر طالبان در سخنرانی اخیر به نظر می‌رسد که اختلافات داخلی و جنگ قدرت میان او و شبکه حقانی وارد مرحله‌ای حساس و حیاتی شده و در این مرحله در صورتی که مخالفان و رقبای رهبر طالبان نسبت به دستورات و درخواست‌های او بی‌اعتنایی کنند خطر یک مواجهه مستقیم نظامی میان ملیشه‌های وفادار به هر یک از طرف‌ها وجود دارد.
