بدرالدین حقانی؛ سفیر طالبان یا لابی شبکه حقانی؟
به عقیده کارشناسان، پذیرش بدرالدین حقانی از سوی امارات نه به عنوان سفیر دولت طالبان؛ بلکه به عنوان لابی شبکه حقانی قابل ارزیابی است. به بیان دقیق‌تر، امارات متحده عربی با چراغ سبز امریکا فردی را به عنوان سفیر طالبان در ابوظبی پذیرفته که عضو شبکه قدرتمند حقانی است و این امر بدون شک امتیازی بزرگ برای این شبکه در جنگ قدرت داخلی طالبان محسوب می‌شود.
وزارت خارجه امارات متحده عربی هفته گذشته از پذیرش سفیر طالبان خبر داد.
در این خبرنامه آمده است که این کشور، بدرالدین حقانی را به عنوان سفیر افغانستان در این کشور به طور رسمی پذیرفته است.
این کشور چند روز پیش، میزبان محمدحسن آخوند؛ نخست‌وزیر طالبان و انس حقانی؛ مشاور و برادر سراج‌الدین حقانی بود. این نخستین سفر خارجی ملا حسن آخوند از زمان بازگشت طالبان به قدرت بود.
پیش از این نیز امارات میزبان سراج‌الدین حقانی؛ سرپرست وزارت داخله طالبان و عبدالحق وثیق؛ رییس استخبارات این گروه بود.
امارات متحده عربی در حالی سفیر رسمی طالبان را می‌پذیرد که در طول سه سال گذشته از کشورهای حاشیه‌نشین در معادلات افغانستان محسوب می‌شد. این در حالی است که امارات در دوره اول حاکمیت طالبان یکی از سه کشور جهان بود که این رژیم را به رسمیت می‌شناخت.
دلیل حاشیه‌نشینی و روابط سرد و نسبتاً تیره امارات با رژیم طالبان در دوره دوم احتمالاً نقش‌آفرینی قطر در معادلات افغانستان بود. قطر از رقبای سنتی امارات و عربستان در سطح منطقه محسوب می‌شود و بدون شک افغانستان نیز یکی از عرصه‌هایی است که کشورهای عربی برای تصاحب آن با همدیگر قابت می‌کنند.
سال‌ها میزبانی قطر از تنها دفتر سیاسی طالبان در جهان به شیوخ حاکم بر دوحه موقعیتی منحصر به فرد برای نقش‌آفرینی در معادلات افغانستان اعطا کرد؛ موقعیتی که در نهایت پس از ۱۸ ماه مذاکره فشرده میان طالبان و امریکا به امضای توافقنامه استعماری دوحه انجامید؛ توافقنامه‌ای که طومار حکومت جمهوری در افغانستان را در‌هم پیچید و راه را برای تسلط دوباره طالبان بر کشور هموار کرد.
البته در این میان، توجه ویژه امریکا به نقش قطر در معادلات افغانستان را نیز نباید نادیده گرفت؛ توجهی که علیرغم روابط راهبردی همتراز امریکا با امارات متحده عربی و عربستان سعودی، دست کم برای نقش‌آفرینی در افغانستان بنا به هر دلیلی به این دو متحد سنتی امریکا در خاورمیانه معطوف نشد.
با تسلط طالبان بر افغانستان از رهگذر تسهیلاتی که دولت دوحه فراهم آورده بود به طور طبیعی از نقش کشورهایی مانند امارات متحده عربی در مناسبات سیاسی افغانستان کاسته می‌شد.
از جانب دیگر، عدم مشروعیت بین‌المللی رژیم طالبان نیز از مواردی بود که تعامل گسترده، بی‌پروا و نامحدود کشورها با این رژیم را با چالش روبه‌رو می‌کرد شاید به همین دلیل نیز بود که دولت ابوظبی در طول سه سال گذشته برای ترمیم روابط خود با طالبان دوم، اشتیاق چندانی نشان نمی‌داد.
همه موارد یادشده ممکن است بر تعلل و تاخیر شیوخ حاکم بر امارات در برقراری روابط همه‌جانبه با دولت طالبان در سه سال گذشته تاثیر گذاشته باشد؛ اما بدون شک هیچ‌یک از آن‌ها عامل اصلی نبوده است.
کارشناسان می‌گویند که امارات متحده عربی تنها با بخشی از بدنه طالبان روابط پیچیده و پنهانی دارد و آن شبکه قدرتمند حقانی است. لازم به ذکر نیست که یکی از همسران جلال‌الدین حقانی؛ بنیانگذار شبکه حقانی تبعه امارات متحده عربی و ساکن این کشور بود؛ بنابراین رابطه شبکه حقانی با امارات فراتر از یک رابطه صرفا سیاسی و استخباراتی است.
افزون بر این، حقانی‌ها از نظر عقبه سیاسی، ارتباطات تنگاتنگی با سازمان‌های استخباراتی منطقه‌ای و جهانی به رهبری سازمان اطلاعات مرکزی امریکا – سیا دارند؛ سازمانی که بر متحدان امریکا از جمله امارات متحده عربی سیطره همه‌جانبه دارد.
شاید بر بنیاد همین روابط بود که همزمان با سفر ناگهانی و غافلگیرکننده سراج الدین حقانی و عبدالحق وثیق به امارات متحده عربی به رغم تحریم‌های بین‌المللی علیه آن‌ها، ویلیام برنز؛ رییس سازمان جاسوسی سیا نیز راهی منطقه شد و بربنیاد گزارش‌ها با سراج الدین حقانی و عبدالحق وثیق در امارات دیدار داشت.
با توجه به این رویدادها و نیز با در نظر داشت سفر اخیر ملا حسن آخوند؛ نخست‌وزیر طالبان به امارات که به طور پرسش‌برانگیزی از سوی انس حقانی؛ برادر و مشاور ارشد سراج الدین حقانی همراهی می‌شد، پذیرش بدرالدین حقانی به عنوان سفیر طالبان در امارات، شک و پرسش‌های بیشتری را درباره روابط شیوخ حاکم بر ابوظبی با سران شبکه حقانی برمی‌انگیزد.
به عقیده کارشناسان، پذیرش بدرالدین حقانی از سوی امارات نه به عنوان سفیر دولت طالبان؛ بلکه به عنوان لابی شبکه حقانی قابل ارزیابی است. به بیان دقیق‌تر، امارات متحده عربی با چراغ سبز امریکا فردی را به عنوان سفیر طالبان در ابوظبی پذیرفته که عضو شبکه قدرتمند حقانی است و این امر بدون شک امتیازی بزرگ برای این شبکه در جنگ قدرت داخلی طالبان محسوب می‌شود.
به این ترتیب، ممکن است یکی از پیامدهای جدی پذیرش بدرالدین حقانی به عنوان سفیر طالبان در امارات تقویت جبهه شبکه حقانی در برابر طالبان قندهاری به رهبری ملا هبت الله آخوندزاده باشد؛ بنابراین علیرغم تبلیغات سیاسی طالبان پیرامون این رویداد، کارشناسان درباره پیامدهای مثبت این اقدام برای کلیت دولت طالبان عمیقاً تردید دارند.
