رویایی در دوردست؛ آموزش آنلاین تنها روزنه امید دختران افغان
پس از فروپاشی نظام پیشین و روی کار آمدن مجدد طالبان در افغانستان، مقامهای این گروه در دستوری ناباورانه مکتبها را به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته و اعلام کردند که تا «امر ثانی» هیچ دختری بالاتر از صنف ششم حق رفتن به مکتب را ندارد. پس از مدتی وزارت تحصیلات عالی طالبان نیز دستور بسته شدن دانشگاهها به روی دختران را صادر و اعلام کرد که تمام دانشگاهها تا «امر ثانی» برای دختران به تعلیق درآمده است.
تلاشها و اعتراضات دانشآموزان و دانشجویان و نیز فشارهای جامعه بینالمللی برای بازگشایی مکتبها و دانشگاهها همچنان بینتیجه ماند و اکنون دختران افغانستان بیش از سه سال است که از آموزش و تحصیل بازماندهاند. پس از وضع محدودیتها علیه آموزش و تحصیل دختران در کشور، برخی نهادها و مراکز آموزشی، برنامههای آنلاین را برای دختران بازمانده از آموزش و تحصیل در افغانستان در نظر گرفتند. یکی از این نهادها تحت عنوان «بانوان افغان» که یک نهاد بینالمللی است، زمینه آموزش آنلاین را برای دختران افغانستان فراهم کرده که اکنون دهها دختر افغانستان در آن مصروف آموزش و تحصیل میباشند.
زهرا؛ یکی از دانشجویان نهاد بینالمللی «بانوان افغان» با خوشحالی از اینکه توانسته به دانشگاه راه پیدا کند به خبرگزاری افق میگوید: «من صنف دهم مکتب بودم که دولت سقوط کرد و مکاتب برروی دختران مسدود شد و من تلاش کردم تسلیم نشوم و همیشه هم با معلمانم در ارتباط بودم، مکتب را مخفیانه در یکی از مکاتب در کابل تمام کردم و تمام تلاشم این بود که یک راه برای ادامه آموزش پیدا کنم تا اینکه نهاد بانوان افغان را یافتم و اکنون سمستر دوم دانشگاه رشته کمپیوترساینس را میخوانم.»
برخی دیگر از دختران هم توانستهاند از طریق موسسه و نهادهای بینالمللی از جمله موسسه بینالملی تحت عنوان (جیایدی) و با سپری کردن امتحان و کسب نمرههای عالی سه ساله به دانشگاههای آنلاین راه یابند. راضیه که صنف نهم مکتب بود نظام پیشین سقوط کرد و دروازههای مکتبها برای دختران بسته شد، میگوید: «من به خواندن ادامه دادم و از آرزوها و رویاهایم دست برنداشتم، به مکتب میرفتم مشکل که داشتم از استادانم سوال میکردم و تلاش میکردم راهی برای عبور از این بنبست پیدا کنم تا اینکه با این نهاد یا موسسه بینالمللی معرفی شدم و حالا با امتیازاتی که به دست آوردم یکی از دانشآموزان برترم و قرار است بهزودی درسهای دانشگاه را شروع کنم.»
راضیه که خیلی خوشحال به نظر میرسد میگوید: «من میخواهم اقتصاد بخوانم و یک کارآفرین شوم تا بتوانم برای دخترانی که در تلاش برای کار و آموزش اند راهکاری پیدا کنم.»
فاطمه؛ یکی دیگر از دانشجویان از طریق همین موسسه به یک دانشگاه آنلاینی که تحت حمایت همین موسسه جیایدی است راهیافته، به خبرنگار افق میگوید: «من با سقوط دولت و رویکار آمدن طالبان اصلا ناامید نشدم؛ بلکه مصممتر از همیشه درس خواندم و حالا یکی از دانشجویان در صنف هستم.»
او میگوید: «ما وضع اقتصادی خوبی نداریم با اینترنت بسیار کم و سرعت پایین سر صنف حاضر میشوم؛ اما به راهی که برایم انتخاب کردم پیش میروم و به آیندهای که انتظارش را داشتم باورمندم و میدانم که به خواستههایم برسم.»
او همچنین میگوید که وقتی درسهای مکتب را در اینجا شروع کرده بود همه به او میگفتند که این فقط وقت تلف کردن است نه دانشگاه دارد و نه مدرکی. تا اینکه او با تلاش و پشتکار توانست از طریق همین موسسه به دانشگاه راه یابد؛ اما تاکنون مشخص نیست که سند این دانشگاهها چقدر میتواند معتبر باشد. آیا با سندهای این برنامههای آنلاین آموزشی میتوان به دانشگاههای معتبر جهان درخواست داد و ادامه تحصیل داد یا خیر.
همزمان با محروم شدن هزاران دختر افغانستان از آموزش و تحصیل، برنامههای آموزشی آنلاین از هر نهاد، سازمان و موسسهها روی دست گرفته شد؛ اما تاکنون مشخص نیست که مدارک و سندهای آن میتواند قابل اعتبار باشد یا نه. خبرنگار افق تلاش کرد با یکی از مسئولان برنامههای آموزشی آنلاین دختران ارتباط برقرار کند؛ اما موفق نشد.