دومین سفر حقانی به ابوظبی؛ اهداف، پیام‌ها و پیامدها
بسیار بعید است که تنها هدف دومین سفر سراج‌الدین حقانی و عبدالحق وثیق به امارات، مذاکره با رئیس آی‌اس‌آی درباره سرنوشت تیتیپی باشد. شاید یکی از مهم‌ترین اهداف این سفر، استمداد طالبان از امارات برای میانجی‌گری بین کابل واشنگتن در دوره دونالد ترامپ باشد تا او تهدیدهایش علیه طالبان برای بازگرداندن تسلیحات امریکایی را عملیاتی نکند، به ارسال بسته‌های پول نقد برای طالبان ادامه دهد و به منظور عادی‌سازی رابطه با این رژیم و کمک به بقای آن، مذاکرات تازه برای معاملات آینده را آغاز کند.
براساس گزارش ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در قندهار، سراج‌الدین حقانی؛ وزیر داخله و عبدالحق وثیق؛ رئیس استخبارات این گروه، در سفری از پیش اعلام‌نشده به امارات متحده عربی رفته‌اند. گفته می‌شود که در جریان این سفر، مقامات ارشد امنیتی طالبان با شیخ محمد بن زاید آل نهیان؛ رئیس دولت امارات در ابوظبی دیدار کرده‌اند.
به گفته یک منبع امنیتی، هدف از این سفر میانجی‌گری میان طالبان و پاکستان بوده است. همچنین احتمال دارد مقامات طالبان در این سفر با رئیس آی‌اس‌آی نیز گفتگو کنند.
اخیراً شیخ محمد بن زاید آل نهیان در سفر به پاکستان با شهباز شریف؛ نخست‌وزیر و دیگر مقامات ارشد این کشور دیدار کرده بود.
در صورتی که این گزارش درست باشد به معنای آن است که در سفر اخیر رئیس امارات متحده عربی به پاکستان، مقامات اسلام‌آباد از او خواسته‌اند که از نفوذ سنتی خود بر طالبان و به ویژه شبکه حقانی برای مهار تیتیپی استفاده کند.
مقامات پاکستانی که طی روزهای اخیر شاهد تشدید فزاینده تنش با طالبان بوده‌اند، همواره حکومت طالبان را متهم به حمایت از تروریزم، پناه دادن به تیتیپی و دست داشتن در ناامنی‌های تروریستی در داخل خاک پاکستان می‌کنند.
این اتهامات که همواره از سوی طالبان رد شده به شدت بر روابط دو متحد قدیمی تاثیر گذاشته، به ناامنی‌های مرزی دامن زده و تقابل میان طالبان و پاکستان را به طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده است. با این‌همه، دولت پاکستان تاکنون از تقابل مستقیم با حکومت طالبان در افغانستان پرهیز کرده و به نظر می‌رسد که از نظر استراتژیست‌های امنیتی و جاسوسی پاکستان اگر مساله تیتیپی از مسیرهای صلح‌آمیز حل شود، بقای رژیم طالبان به نفع پاکستان است.
اگرچه دوطرف در طول سه سال گذشته بیشترین درگیری‌های مرزی را در میان همسایگان افغانستان داشته‌اند که در برخی موارد به شدت مرگبار بوده؛ اما به عقیده کارشناسان مسائل نظامی، پاکستان هنوز از تمام ظرفیت‌های خود برای ضربه زدن به رژیم طالبان استفاده نکرده است. این نشان می‌دهد که سران اسلام‌آباد و جنرال‌های راولپندی همچنان ترجیح می‌دهند که مانع فروپاشی رژیم طالبان در افغانستان شوند و مساله تیتیپی را از راه‌هایی به جز جنگ یا تقابل نظامی مستقیم با طالبان حل کنند.
شاید بربنیاد همین نگرش است که دولتمردان اسلام‌آباد دست به دامن امارات متحده عربی شده‌اند و از حاکم امارات برای میانجی‌گری بین طالبان افغان و دولت پاکستان برای مهار تیتیپی درخواست کمک کرده‌اند.
در این شکی نیست که امارات متحده عربی بر طالبان به ویژه شبکه حقانی، نفوذ عمیقی دارد. امارات یکی از سه کشوری بود که در دوره اول حاکمیت طالبان آن را به رسمیت شناخته بود، اگرچه در دوره دوم تاکنون از این اقدام پرهیز کرده است. از جانب دیگر، روابط امارات متحده عربی با شبکه حقانی به رهبری سراج‌الدین حقانی فراتر از ارتباطات سیاسی و حمایت‌های پیدا و پنهان امارات از حاکمیت طالبان در دوره اول و دوم است؛ زیرا گفته می‌شود که یکی از زنان جلال‌الدین حقانی؛ بنیانگذار شبکه حقانی، اهل امارات متحده عربی بوده و همین موضوع، زمینه‌ساز ارتباطات پیچیده و پیوندهای پایدار میان امارات و سران این شبکه شده است.
با این‌همه هنوز هیچ اطمینانی وجود ندارد که تلاش امارات برای میانجی‌گری بین طالبان و پاکستان به کاهش تنش، ترمیم روابط و مهار تروریزم منجر شود؛ زیرا از یک سو شبکه حقانی تنها تصمیم‌گیرنده در درون حاکمیت طالبان نیست و در این زمینه تمام راه‌ها به ملا هبت‌الله آخوندزاده؛ رهبر اقتدارگرای طالبان در قندهار ختم می‌شود و از جانب دیگر، مساله تیتیپی برای طالبان افغان فراتر از منافع سیاسی و اهمیت روابط آن‌ها حتی با پاکستان است. تیتیپی یکی از اصلی‌ترین متحدان طالبان در دوران جنگ‌های داخلی افغانستان بوده است. آن‌ها پیوندهای ایدئولوژیک بسیار عمیق و مستحکمی دارند. به این ترتیب اکنون که طالبان به کمک تیتیپی و سایر گروه‌های تروریستی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به قدرت سیاسی و سلطه سرزمینی دست یافته‌اند، نوبت جبران کمک‌های پیشین این گروه‌ها توسط طالبان فرارسیده و رهبران طالبان «تکلیف شرعی» خود می‌دانند که به برادران تروریست خود برای رسیدن به اهداف مشترک و مشابه در کشورهای دیگر کمک کنند.
در این میان یک پرسش اساسی و البته تکراری مطرح می‌شود و آن اینکه سراج الدین حقانی که پولیس فدرال امریکا برای مرده یا زنده او ۱۰ میلیون دالر جایزه تعیین کرده و از تروریست‌های تحت تعقیب ایالات متحده محسوب می‌شود، چگونه توانسته برای دومین بار تحریم‌های امریکا را نادیده بگیرد و به یکی از کشورهای متحد امریکا سفر کند؟
آیا این قابل باور است که امریکا توانایی لازم برای دستگیری سراج الدین حقانی در امارات متحده عربی به عنوان کشوری که به شدت به ایالات متحده نزدیک است را ندارد؟
کارشناسان می‌گویند که بسیار بعید است که تنها هدف دومین سفر سراج‌الدین حقانی و عبدالحق وثیق به امارات، مذاکره با رئیس آی‌اس‌آی درباره سرنوشت تیتیپی باشد. شاید یکی از مهم‌ترین اهداف این سفر، استمداد طالبان از امارات برای میانجی‌گری بین کابل واشنگتن در دوره دونالد ترامپ باشد تا او تهدیدهایش علیه طالبان برای بازگرداندن تسلیحات امریکایی را عملیاتی نکند، به ارسال بسته‌های پول نقد برای طالبان ادامه دهد و به منظور عادی‌سازی رابطه با این رژیم و کمک به بقای آن، مذاکرات تازه برای معاملات آینده را آغاز کند.
