وحیدمژده:دوام حکومت کنونی به نابودی افغانستان میانجامد
وحید مژده فرزند عبدالحکیم مژده در سال ۱۳۳۲ در ولایت بغلان در شمال افغانستان در یک خانواده تحصیل کرده متولد شده است. تحصیلات ابتدایی اش را در بغلان و دوره لیسه را در حبیبیهی کابل به پایان رساند و از دانشکده اقتصاد دانشگاه کابل در سال ۱۹۷۷م لیسانس اش را گرفت. مژده پس از کودتای کمونیستی مجبور به مهاجرت به پاکستان و ایران شد و در آنجا در بخشهای فرهنگی و سیاسی و نظامی جهاد مصروف بوده و در جهاد مسلحانه نیز سهیم بوده است.
بعد از سرنگونی حکومت داکتر نجیب الله و آغاز جنگهای داخلی او، ازجریانات کناره گیری کرد و در آخرین سال حکومت آقای ربانی به کابل باز گشت و در وزارت امور خارجه مصروف کار شد. بعد از آمدن طالبان، مدت پنچ سال در همان وزارت برای طالبان کار کرده است.
او در زندگی سیاسی خود با تندور ترین گروهها مثل حزب اسلامی حکمتیار و مکتب خدمات مجاهدین که توسط عبدالله عزام، رهبری میشده کار کرده است بعد از تحولات اخیر کار شخصی انجام داده.
آقای مژده سپاس از اینکه وقت خود را در اختیار خبرگزاری افق قرار دادید. بفرمایید سرنوشت امریکا در افغانستان جه خواهد شد و مهمتر از آن سرنوشت حکومت فعلی و حکومت های افغانستان چگونه خواهدشد؟
حکومت وحدت ملی چیزی است که در قانون اساسی افغانستان پیش بینی نشده بود و نتیجه سازشی بود که با وساطت جان کری شکل گرفت و به وجود آمد.
آنچه که در قانون اساسی، پیش بینی نشده بیشتر به گذشت دو طرف مربوط است که امور مملکت چگونه به پیش برود. اینکه سرنوشت این حکومت چه خواهد شد بر میگردد به تصمیم امریکا که حامی همین حکومت بوده است. با توجه به مشکلاتی که پیش آمده احتمال میرفت که امریکا هم در پی تغییر در افغانستان است اما چنین نشده و در کنفرانس که در وارسا شاهدش بودیم به نوعی حمایت از همین حکومت صورت گرفت و با این کار به مخالفین سیاسی حکومت وحدت ملی که مشغول به فعالیت هستند از جمله آقای کرزی، انور الحق احدی، داوود زی، فهمانده شد که لااقل تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری امریکا صبرکنند و امریکا تا آن زمان به تغییر اوضاع سیاسی در افغانستان فکر نمیکند.
بنابراین ما باید تا پایان سال ۲۰۱۶ صبرکنیم و و تا آن زمان هیچ تغییری در افغانستان بوجود نخواهدآمد اگرهم تغییری قرار است پیش بیاید در سال ۲۰۱۷ بوجود خواهد آمد، اما اینکه امریکا در افغانستان چه کار خواهد کرد بازهم بر میگردد به رئیس جدید این کشور که چه تصمیمی را در مورد آینده افغانستان و آینده حضور نظامی و سیاسی امریکا در افغانستان میگیرد.
اختلافات شدیدی میان مهرههای اصلی حکومت فعلی جریان دارد با این وضع آیا حکومت وحدت ملی تا پایان انتخابات ریاست جمهوری در امریکا دوام خواهد آورد؟
حکومت فعلی در همین حالت باقی خواهد ماند، هر چند آقای عبدالله هم تاکید دارد که عمر این حکومت ۵ ساله است و آقای رئیس جمهور غنی هم تاکید برهمین دارد که ما دوره کاری ۵ ساله حکومت را به اتمام میرسانیم؛ اما عوامل دیگری نیز در اینجا وجود دارد که باعث ایجاد شک میشود در مورد دوام ۵ سال حکومت وحدت ملی. از جمله ادامه اعتراضات مدنی هم میتوانست به ادامه کار حکومت وحدت ملی پایان دهد.
اما از جانب دیگر خیلیها؛ با توجه به ناامنی های که در افغانستان وجود دارد به این فکر هستند که اگر ما بخواهیم این حکومت را سرنگون کنیم بدیل این حکومت چه خواهد بود و این امر باعث سقوط چندین ولایت نخواهد شد که طالبان در این میان قدرت بگیرند. این موضعات هم باعث شده که خیلی محتاطانه برخورد میکنند. موضوع دیگر اینکه خیال سران حکومت وحدت ملی از حرکات مدنی که تا حدودی نگران کننده بود راحت شود موضوع دهمزنگ بود در واقع فعالان جامعه مدنی نشان داده بودند که یک قوت هستند و می توانند کاری بکنند. اتفاقی که در دهمزنگ افتاد بسیار مشکل است که بتوان گروهی را گرد هم جمع کرد و اعتزاضات گسترده ای را سامان داد.
هرچند من خودم به این عقیده هستم حمله ای که در دهمزنگ اتفاق افتاد کار داعش نبود ولی در حقیقت این عمل یک هشدار به جامعه مدنی هم بود که شما از خطوط قرمز عبور نکنید. خیلی ها نهمیخواهند تحلیل های از این گونه موارد بکنند اما ما میبینم که امریکاییها خطوط قرمزی را در افغانستان ترسیم کرده اند که عبور از آن خط قرمز حتی به قیمت جان انسانها تمام خواهد شد.
چون دوره اخر ریاست جمهوری اوباما است معمولا در امریکا در سال اخر ریاست جمهوری کاری نه میکنند که در افغانستان منجر به شکست امریکا در افغانستان پنداشته شود.
گفته هایی وجود دارند که اپوزوسیون حکومت از سران جنبش روشنایی حمایت مالی و سیاسی کردهاند؟
غیر قابل انکار است وقتی یک حرکتی در افغانستان به راه می افتد بدون حمایت و کمک مالی جناح مشخص به راه افتد. کسانی هم که در راس جنبش روشنایی هستند افراد ثروتمندی نیستند که از خود مایه گذاشته باشند.طبیعی است که از جانب دیگران کمک های صورت گرفته است. خیلی ها فکر می کردند که سرنگونی حکومت وحدت ملی از را اعترضات جامعه مدنی است چیزی که حتی گلبدین حکمتیار هم ازمردم خواست تا به خیابان بیایند و علیه حکومت تظاهرات کنند. راه دیگر هم خشونت آمیز است که در شرایط فعلی جواب نهمیدهد از جانب دگر طالبان هم فشار ها را زیاد کردهاند و گروه مخالف سیاسی حکومت از براندازی نظام میترسند که مبادا طالبان روی قدرت بیاییند.
من با برخی از چهره های که احتمالا در انتخابات آینده ریاست جمهوری کاندیدا هستند صحبت کردم آنها نیز حرف انتظار و بدیل را به زبان میرانند که معنی اش همین است که انتظارمیکشیم انتخابات امریکا بگذرد.
تمام کسانی که مخالف سیاسی حکومت وحدت ملی هستند به این باورند که راه حل نجات از بحران فعلی، تشکیل حکومت موقت است اما این که حکومت موقت چگونه شکل بگیرد جای سوال است.
من با طالبان هم صحبت کردم و در نشست اخیر پکواش این مسله مطرح شد. ایجاد یک حکومت موقت از افراد که مورد قبول جهت های مختلف باشد می تواند برای آنان نیز قابل قبول باشد. چنانچه در نشست اخیر که در قطر برگزارش شد آقای احدی وآقای داوود زی شرکت داشتند که گفته میشود در آینده شاید این ها کاندیدای ریاست جمهوری باشند و اینها در واقع خواستند که طالبان را هم توجه شان را جلب کنند و بگویند که یک حکومت موقت تشکیل میشود و بعد از آن انتخابات میتواند راه بسوی صلح باز شود. وبا این کارشان طالبان را هم ترغیب کردند.
اگر حکومت وحدت ملی خدای نکرده تا ۵ سال ادامه پیدا کند چیزی بنام افغانستان باقی نهخواهند ماند.
هیاهوی داعش در جنوب افغانستان چقدر جدی است اصلا پدیدهی بنام داعش در افغانستان حضور گسترده دارد؟
حکومت وحدت ملی در ابتدای تشکیلش سعی کرد حضور داعش را در افغانستان خیلی قوی و پر رنگ نشان بدهد. سیاست های غلط حکومت وحدت ملی باعث شد که هیاهوی داعش در رسانه ها شدت بگیرد حکومت وحدت ملی به این فکر بود که اگر ما در مورد داعش بزرگنمایی کنیم کشورهای مثل روسیه چین و ایران که از حضور داعش در افغانستان نگران هستند به افغانستان کمک میکنند.
اینها به این تصور بودند برجسته کردن این موضعات سبب تقویت حکومت وحدت ملی میشود. آمار های که از حضور داعش در شرق کشور دادند تعداد افراد داعش را بیش از ده هزار نفر اعلام کردند در حالیکه من با کسانیکه در شرق کشور هستند صحبت کردم میگویند داعش در آنجا بیشتر از ۳۰۰ نفر نیست.
داعش فعلا در افغانستان مشکلات مالی دارد و از نظر نظامی هم تحت فشار است.
گفته های وجود دارد که از درون نظام داعش را حمایت مالی و حتی نظامی میکنند این گفتهها چقدر جدی و درست است؟
من فکر نمیکنم کسانیکه در درون حکومت هستند ارتباط ایدلوژیکی با داعش دارند.
گفتههای وجود دارد که امریکا در افغانستان بایگاه موشکی راه اندازی میکند معلومات شما در این مورد چقدر است؟
چند هفته قبل رسانه های افغانستان خبرهای را مبنی بر ایجاد پایگاه استراتژیک امریکا در افغانستان نشر کردند و دولت هم در این زمینه هیچ واکنشی نشان نداد اگر این حرف وادعاها درست نیست دولت افغانستان باید این را رد میکرد.
شاهدان عینی در این مورد میگویند در یک جایی بین تگاب و نجراب یک کوه است که قرار است پایگاه موشکی امریکا در آنجا ایجاد شود حتی گفته میشود که قرار دادهایی با بعضی از شرکتهای راه سازی صورت گرفته. اینها حرفای است که گفته شده و هیچکس هم آنرا رد نکرده است.
امریکا در افغانستان دست باز دارد فضای افغانستان در اختیار شان است. چالش های امنیتی باعث میشود که بعضی از فعالیت های اینها در کشور محدود تر شود اما با توجه به این؛ امریکاییها روز به روز بر میگردند به میدانهای جنگ و برنامه های دیگهی را آغاز کردهاند من نظرم ایناست که امریکا این پایگاه را در دستور کار خود دارد.
گفته های وجود دارد که در شمال افغانستان هم امریکا میخواهد پایگاه موشکی داشته باشد لازم بود در صورت که این خبرها واقعیت نداشت دولت افغانستان رد میکرد و یا توجیه قابل قبول برایش میداشت.
مردم محل منطقهی را بنام کوه کاون بین تگاب و نجراب نام میبرند که در این منطقه یک کوه بلند است که بالایش یک سطح مسطح دارد و از نظر موقعیت هم بعضی مزایا دارد که با پایگاه بگرام از نظر هوایی نزدیک است گفته میشود این پایگاه در همین منطقه ایجاد میشود.
بعضیها میگویند این منطقه نا امن است و طالبان در این مناطق گشت و گذار دارند و شاید این پایگاه در منطقه کوه صافی ایجاد شود.
آنچه که من فکر میکنم امریکایی ها در قدم نخست یک شایعه را بوجود میآورند تا عکس العملها را ببیند و ذهنیت ها را آماده سازند بههمین دلیل دولت افغانستان عکس العمل نشان نهمی دهد تا قضیه کمی بازتر نشود.
بیش از هرکشوری فدارسیون روسیه از این جریان نگران خواهد شد و نزدیکی روسیه با ایران در عرصههای نظامی بی ارتباط با این مسئله نیست. روسها دقیقا از این مسایل اطلاع دارند که امریکا در افغانستان جه میخواهد بکند.
بحث گفتوگو های صلح چقدر جدی است؟
بعد از سال سال ۲۰۰۱ ما هیچ نوع گفتگوی صلح را شاهد نبودیم هرچه بود تبلیغات بوده وهر چه گفته شده گمراه ساختن ذهنیتها بوده. در هیچجا مذاکرات صلح صورت نگرفته است اگر مذاکرات هم بوده بخاطر تبادل اسراء بوده است و اکنون هم هیچ نوع مذاکره و گفتوگویی در جریان نیست.
آیا حکمتیار به کابل خواهد آمد؟
من فکر میکنم خیلی زود است که به این باور باشیم که حکمتیار به کابل میآید. نرمش و انعطافی که او نشان داد معلوم شد که در این زمنیه خیلی از مسایل را قبول کرده بود. بیشتر از جانب تیم حکمتیار جریان های دیگر متهم به برهم زدن پروسه صلح این حزب با دولت شده اند. آنان داکتر عبدالله عبدالله را متهم به برهم زدن این گفتوگوها میکنند. به این معنی که آقای حکمتیار با اشرف غنی مشکلی ندارد و بیشتر با داکتر عبدالله عبدالله رپیس اجرایی مشکل دارد.
تشکر از شما جناب مژده