انیمیشن، وسیله‌ی برای تحرک رویاهای سارا
سارا بارکزی؛ از جمله معدود دختران افغان است که حرفه‌ی انیمیشن و کارتون‌سازی را به گونهی حرفه‌ای در کشور ترکیه دنبال می‌کند. این حرفه در جامعه افغانستان جدید تلقی می‌شود و به همین دلیل، کمتر دختری به دلیل بافت‌های اجتماعی به شدت محافظه‌کار، به خود جرئت آموزش حرفه‌ای این رشته را می‌دهد.
سارا بارکزی، هم اکنون ۲۱ سال سن دارد و پس از فراغت از مکتب افغان ترک – هرات به خاطر به دست آوردن نمره قبولی دانشگاه هنرهای سینمای ترکیه، عازم آن کشور شده و فعلا دانشجوی سال سوم رشته‌ی انیمیشن و کارتون‌سازی در این کشور می‌باشد.
در ذیل گفت‌وگوی سارا بارکزی را با خبرگزاری افق می‌خوانید:
چگونه علاقه‌مند انیمشن و کارتون‌سازی شدید؟
از کودکی دختری بودم که بیشتر وقت خود را با نقاشی، خطاطی و کارهای دستی سپری می‌کردم و بزرگ‌ترین سرگرمی من در آن زمان، بازی با رنگ‌ها و خلق آثار هنری با کمترین امکانات بود. به مرور زمان به خلاقیت خود پی‌بردم و خواستم تا رشته‌ی هنر را به گونهی حرفه‌ای آن دنبال کنم. پس از سپری کردن دوران مکتب با همکاری استادان‌ام در مکتب افغان ترک – هرات و گرفتن نمره قبولی وارد دانشگاه هنرهای سینمای ترکیه شدم و تقریبا مدت سه سال می‌شود که بی‌وقفه به ساخت انیمیشن و کارتون در ترکیه مشغول هستم.
با انیمیشن و کارتون‌سازی چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
رسانه‌ها بیشترین تاثیرگزاری در اجتماع را دارند، می‌خواهم مردم کشورمان، به ویژه کودکان را متقاعد سازم که از تماشای انیمیشن‌های بیگانه، صرف نظر کنند و انیمیشن‌های‌های افغانی را نگاه کنند. من دنبال این هستم که بتوانم بهترین انیمیشن‌ها را به مخاطبان خود در داخل افغانستان ارایه کنم. اما هدفی که من شخصاً از ساخت انیمیشن دنبال می‌کنم این است که فرهنگ مردم افغانستان را به بهترین وجه در عرصه جهانی و با سیمای برازنده به نمایش بگذارم تا از این طریق، ذهنیت منفی ایجاد شده از مردم افغانستان در سطح جهانی زدوده شود، هر چند که باور دارم که این هدف به زودی محقق نخواهد شد.
روزانه چندساعت با انیمیشن و کارتون مصروف هستید و این کار چی احساسی به شما می‌دهد؟ همچنان اگر بگویید که اغلب سوژه‌های که کار می‌کنید چی محتوای را بازنمایی می‌کنند؟
من به این باور رسیده‌ام که انیمیشین‌سازی یکی از سخت‌ترین هنرهایی معاصر است که من در این بازه زمانی آن را تجربه کرده‌ام؛ اما با آن‌که کار من دشوار است شیرینی‌ها و دلچسپی‌‍‌های منحصر به خود را دارد. من زیادتر وقت خود را در شبانه روز به ساخت و الگو برداری از انمیشین‌های مطرح اختصاص داده‌ام. من هنگامی که می‌خواهم یک طرح گرافیگی را طراحی کنم نیاز دارم که اگر مثلاً طرح گرافیکی در باره انسان‌ها است باید من با دقت وسوسه بر انگیز حرکات انسان‌ها را زیر ذره بین قرار دهم و پس از آن است که طرح من یک طرح عالی و با کمترین چالش خواهد بود.
یک بار دیگر به این نکته تایید می‌کنم که ساخت انیمیشن و یک طرح گرافیکی بسیار دشوار و زمان‌بر است؛ به گونهی مثال شاید اغلب کسانی که این طرح‌ها را نگاه می‌کنند گمان کنند که این اشکال به زودی آماده شده، اما باید بگویم که برای ساخت یک انیمیشن ده ثانیه‌یی، دو هفته کار کرده‌ام و پس از آن، این انیمشین به گونهی خوب ساخته شد.
در افغانستان بانوان انگشت‌شمار به این رشته رو آورده اند، چی کسانی شما را تشویق کردند که وارد این عرصه شوید؟
من زمانی که از مکتب افغان ترک – هرات فارغ شدم هیچ چیزی در باره ساخت انیمیشن نمی‌دانستم، حتی درباره معنی واژه “انیمیشن” چیزی نمی‌دانستم. اما در کودکی در ذهنم علاقه‌مند متحرک‌سازی طرح‌های رسامی بودم و فراهم شدن بورسیه ۱۰۰% تحصیل رایگان در ترکیه و همکاری و رهنمایی استادان‌ام مرا شیفته‌ی این رشته ساخت.
اکنون که سه سال است در این بخش کار می‌کنم خیلی خرسند هستم، اما در جامعه سنتی افغانستان که فرصت برای زنان در بخش تبارز دادن استعدادهای شان کمتر وجود دارد، همگام شدن با مردان جرئت زیادی می‌طلبد. من اما تصمیم دارم تا با برداشتن گام‌های هر چند کوچک در بخش انیمشین‌سازی خوش بدرخشم. قابل یادآوری می‌دانم که این همه حاصل حمایت فامیل محترم من است که در زمینه تحصیل در ترکیه از من حمایت می‌کند.
آیا شما از دختر دیگری در افغانستان اطلاع دارید که مانند شما انیمیشن بسازد؟ چی کسانی را برای پیشرفت‌های بیشتر به عنوان الگو برگزیده‌اید؟
من شخصاً تا حالا سراغ ندارم که کدام دختر افغان در بخش انیمیشن سازی کار کند و من حدس می‌زنم که نخستین دختر افغان هستم که در این بخش کار می‌کنم، اما در قالب دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه هرات، یک دیپارتمنت به نام گرافیک وجود دارد و هستند دخترانی که برای بر آورده ساختن رویاهای‌شان در بخش فراگیری گرافیک در این مکان در تکاپوی این هنر هستند، اما شمار این دختران محدود هست. برای من استادانم در مکتب، بهترین الگوها در بخش گرافیک و انیمیشن هستند و من داشته‌های کنونی خود را مدیون این افراد می‌دانم.
به گفته خودتان، تنها دختران افغان هستید که در بخش ساخت انمیشین و طرح‌های متحرک کار می‌کنید؛ نظرتان در مورد این‌که کودکان افغان به دلیل نبود فیلم‌های انیمشین داخلی، انیمیشن‌های خارجی را تماشا می‌کنند چیست؟
اگر به شما بگویم که ۹۰ درصد فعالیت من در بخش انمیشین‌سازی و طراحی‌های گرافیکی، با درک این شرایط که ما تا حالا نتوانسته‌ایم که انیمیشن‌های افغانی در حد کشورهای خارجی داشته باشیم تشکیل می‌دهد، مبالغه نخواهم کرد. من معتقد هستم که اگر کودکان کشورمان انیمیشن‌های افغانی متناسب با فرهنگ شان را پیدا می‌کردند کمتر تمایلی به دیدن مجموعه‌های خارجی در این بخش می‌داشتند. من هم اکنون گام‌های نخستین برای ساخت انمیشین برداشته‌ام و در آینده کوشش خواهم کرد که آثارمن در سطح جهانی پخش شود.
شما تاحالا با کدام برنامه‌های گرافیکی آشنایی دارید و این برنامه‌ها را چگونه فرا گرفته‌اید؟
من تاکنون با برنامه‌های متعدد گرافیکی هم چون، تری‌دیمکس،مایا،فوتوشاپ،استوپ‌موشن،افترافکت وزیدبراشکارکردم و از سویی هم،باتکنیک‌های سه بعدی، دو بعدی وترادشنل انیمیشن آشنا هستم. من قبل از این‌که به یک شخیصت انیمیشن حرکت بدهم، تمام حرکات و کارهایش را خودم بازی می‌کنم، سپس تک تک ثانیه‌ها و ژست‌ها را نقاشی می‌کنم و با بهره‌گیری از تکنیک‌های برنامه‌های گرافیکی کار خود را به گونهی برازنده سر و سامان می‌دهم.
کسانی که به ساخت انیمیشن و کارتون رو می‌آورند، به چی مهارت‌های نیازمند اند؟
کسی که می‌خواهد که مانند من به ساخت انیمیشن و کارتون روی بیاورید، نیازمند این استند که دست بالایی در طراحی داشته باشد. به اعتقاد من طراحی ۸۰ درصد هنر انیمیشن و گرافیک را تشکیل می‌دهد. در پهلوی این مهارتِ خارق‌العاده، یک انمیشین‌ساز ماهر باید در بخش‌های عکاسی، تصویربرداری، دکلمه و نویسندگی نیز باید دسترسی نسبی داشته باشد و از همه مهتر این که، انمیشین سازی بر پایه‌ی صبر و دقت فروان متکی می‌باشد.
آیا تاکنون در رقابت‌های داخلی و خارجی شرکت کرده‌اید؟
من از آغاز دوره تحصیلی‌ام در ترکیه، موفق شدم عضویت تیم «ببکا» که پروژه‌ای انیمیشن‌سازی بین ترکیه و اتحادیه اروپا می‌باشد را بدست آورم. من بارها در رقابت‌های نقاشی در سطح کشور شرکت کرده‌ام و در این مسابقات تقدیر شدم. تاکنون آثار نقاشی‌ام به هفت کشور جهان فرستاده شده است و در سال ۲۰۱۲ میلادی یک نمایشگاه انفرادی نقاشی تحت نام «روح تصویر» در هرات برگزار کردم که با استقبال گرم مردم مواجه شد.
با ختم تحصیل در ترکیه چه برنامه‌هایی برای آینده دارید؟
هم اکنون در کنار تحصیل در ترکیه، در حال ساخت کود برای کورس و استدیوی بین‌المللی آنلاین تحت نام «Sara animation studio» هستم و من از طریق این کورس، می‌خواهم هنرهای طراحی، گرافیک و انیمیشن برای کشورم بسازم و در آینده تصمیم دارم که یک گروه تشکیل بدهم و در این گروه دختران افغان در بخش کارهای گرافیکی و انیمیشن کار کنند تا از این طریق، چهره‌ی که متناسب به افغانستان هست در سطح جهان به نمایش گذاشته شود.
چه توصیه‌های به دخترانی که تمایل دارند در بخش انیمیشن سازی کار کنند دارید؟
دخترانی که علاقمند انیمیشن‌سازی هستند باید تمام تکنیک‌های طراحی و رنگ‌آمیزی را بیاموزند و افزون بر این، برنامه‌های گرافیکی که پیشتر ذکر کرده‌ام را به گونهی کامل آشنا شوند، سپس خواهند توانست که به طرح‌های گرافیکی مورد علاقه شان حرکت بدهند.
