داکتر شاه جهان: ایران در خراسان جنوبی طالبان‌را آموزش می‌داد
داکتر محمدعارف شاه‌جهان از چهره‌های تاثیرگذار سیاسی و نظامی کشور است که سال‌ها در این دو حوزه فعالیت کرده‌است. در حکومت وحدت ملی به عنوان والی دو ولایت کار کرده‌است.
در ابتدایی ناامن شدن فراه ازرهبری این ولایت استعفا داد بعد از آن در ولایت ناامن میدان وردک رهببه عنوان والی گماشته شد.
او در میدان وردک هم به‌دلایل که در این گفتگو به‌آن اشاره کرده کار نکرد و کنار رفت.
آقای شاه‌جهان در جنگ جاغوری رهبری نیروهای امنیتی را به‌عهده گرفته بود.
تشکر از این‌که وقت تان را در اختیار خبرگزاری افق دادید. چه شد که به ولایت هرات آمدید؟
دلیل آمدن من به هرات، این بود که من با مردم هرات از قدیم آشنایی و احترام خاصی دارم. یک تعداد زیادی از مردم غزنی در ولایت هرات زندگی می‌کنند، سال‌ها بود که از آنها فاصله داشتم و دوستان را نمی‌شد که ببینم. آمدم هرات تا دوستان را از نزدیک ببینم. از برنامه‌های سیاسی آنها باخبر شوم، به چی فکر و اندیشه هستند و همین حوادث اخیر در ولسوالی جاغوری غزنی که تلفات به مردم رسید، باعث شد که من به هرات بیایم و در مراسم فاتحه خوانی شرکت کردم و با آنها غم شریکی کردم.
شما از جنگ غزنی( جاغوری و مالستان) یاد کردید. برخی‌ها از حکومت انتقاد کردند که با تاخیر نیروی کمکی به منطقه اعزام کرده. نظر شما در این باره چه است؟
به باور من این گونه نیست که حکومت در آن جنگ با تاخیر اقدام کرده باشد. اقدام حکومت سریع بود. حمله طالبان بسیار گسترده بود و انتظار این نمی‌رفت که طالبان در یک ساحه‌ی غیرنظامی که تعمیر یا دستگاه حکومتی نباشد حمله کنند. طالبان به خانه‌های مسکونی حمله کردند و باعث تلفات غیرنظامیان شدند. پس از آن حکومت به‌خاطر کمک به آنها یک قطعه‌ی نظامی را فرستاد و این قطعه با تلفات مواجه شد و تا این که ما وارد ساحه شدیم. حرکت قوای حکومتی نیاز به زمان داشت. من فکر می‌کنم که از نقطه نظر نظامی، غفلت برای کمک به مردم جاغوری صورت نگرفت.
به نظر شما، طالبان چرا ولسوالی‌های جاغوری و مالستان غزنی را هدف حمله قرار دادند؟
طالبان در شرایطی که بحث صلح و هم‌پذیری به صورت گسترده مطرح شده است با یک حشر عمومی از سمت ولایت‌های ارزگان و زابل با تمام قوا به سمت جاغوری حمله کردند.
آنها می‌خواستند که یک قلمرو وسیع، شامل جاغوری و مالستان را تصرف کنند و به جهان نشان دهند که ساحات وسیع از این مناطق به دست آنها قرار دارد و پس از آن، تا حومه شهر غزنی پیش بروند. متاسفانه در جریان این حملات طالبان، تلفات به غیرنظامیان وارد شد.
خوشبختانه طالبان موفق نشدند که به این آرمان خود برسند. ۷۱ نظامی و غیرنظامی در جریان حملات در جاغوری کشته شدند. هم چنین در این حملات برای طالبان فرقی نمی‌کرد و هر کس که به سر راه شان بود کشتند.
آیا در جنگ جاغوری و مالستان جنگجویان خارجی هم حضور داشتند و این جنگجویان با کدام سلاح‌های پیشرفته مجهز بودند؟
در جنگ جاغوری و مالستان، طالبان پاکستانی و ازبک حضور داشتند. طالبان سلاح‌های پیشرفته ساخت روسیه مجهز با دوربین شب در اختیار داشتند. طالبان با همین سلاح های پیشرفته تلفات زیادی به غیرنظامیان وارد کردند.
شما برای مدتی به عنوان والی فراه کار کرده‌اید، آیا کشورهای خارجی هم در جنگ فراه دست داشتند؟
در سطح کلان، ایران و امریکا علیه سیاست‌های یک دیگر موضع گیری دارند، متاسفانه افغانستان تبدیل به میدان جنگ قدرت های بیرونی شدند. روسیه و امریکا با هم اگر مقابله تسلیحاتی دارند، تاوان‌اش به افغانستان پرداخت می‌کند. امریکا و چین جنگ اقتصادی دارند، تاوان‌اش به افغانستان می‌رسد. هند و پاکستان بین خود تنش دارند، تاوان اش به افغانستان می‌رسد. ایران و امریکا مقابله در سطح سیاسی دارند، تاوان‌اش برای افغانستان می رسد.
از حکومت افغانستان می‌خواهیم که کشور را میدان جنگ برای دنیا نسازد. ما از دنیا می‌خواهیم تا دست از افغانستان بردارند. دنیا از افغانستان به عنوان تخته جنگ استفاده می‌کنند و مردم ما هر روز قربانی می‌دهند.
مشخصا طالبان در فراه از سوی کدام کشورها حمایت می شوند؟
در زمانی که من والی فراه بودم، در خراسان جنوبی در نزدیکی مرز فراه، منطقه‌ای به نام «قاف» یک اردوگاه نظامی بود که طالبان در آن آموزش داده می‌شدند. ایران می‌خواهد که به امریکا آسیب بزند تا پای امریکا در گل فرو رود. ایران هر تخریبی که بتواند می‌کند. این طبیعی هست که ایران علیه منافع امریکا کار می‌کند. حالا هم وضعیت امنیتی فراه بد است و باید به خاطر تامین امنیت در این ولایت کارهای مهمی انجام شود.
ولایت فراه مدتی زیادی است که شاهد جنگ‌های طولانی است ریشه این جنگ در کجاست؟
من همیشه مشکل فراه را یاد آوری کرده‌ام، یکی مداخله بیرون هست. دوم فراه یک ولایتی وسیع و کلان هست، ۳۰۰ کیلومتر مرز با ایران دارد. تقریبا ۵۹ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. در این مساحت تشکیلات نظامی برای تامین امنیت با وجود تولید وسیع مواد مخدر، مداخله طالبان برای تصاحب ساحات مواد مخدرقاچاق مواد مخدر، این‌ها مواردی هستند که این ولایت را برجسته کرده‌است. اما تشکیلات نظامی این ولایت نظر به ولایت های هم جوار مانند هلمند، قندهار و هرات کم می باشد.
شما چندین بار ایران را به حمایت از طالبان در فراه متهم کردید، طالبان در این ولایت، چگونه سلاح و امکانات نظامی به دست می آوردند؟
سلاح‌های ساخت روسی و سلاح‌های جدید در اختیار طالبان در فراه بود. همین سلاح‌ها گفته می‌شد که از طریق ایران به دست می‌آورند.
تصور شما از گفتگوهای صلح چه‌است؟آیا طالبان با حکومت افغانستان مصالحه خواهند کرد؟
طالبان و حکومت با هم صلح نمی‌کنند. حکومت افغانستان، نظام امارت اسلامی را قبول ندارد. و طالبان هم حکومت دموکراسی را قبول ندارند و بناء صلح این دو تا هیچ امکان ندارد.
شما در مدتی کوتاهی از دو ولایت ( فراه و میدان وردک استعفا دادید دلایلی خاصی داشت این کناره‌گیری‌ها؟
من دلیلی که از فراه استعفا دادم این بود که نمی خواستم، بین دو قوم در فراه اختلاف ایجاد شود. برای من اتفاق و همبستگی مردم افغانستان مهم است.
از میدان وردک چرا استعفا دادم‌ام؟ قرار بود که در میدان وردک تغییرات ایجاد شود، از نقطه نظر حکومت و از طرف دیگر در خیلی برنامه‌های که یک والی دست اش باز باشد و کار قوی به اساس ضروریات های محیط انجام دهد برای من مساعد نبود، بیشتر از این کار مفید انجام داده نمی توانستند و استعفا دادم.
به عنوان آخرین پرسش، آیا در انتخابات ریاست جمهوری از نامزد مشخصی حمایت می‌کنید؟ برخی‌ها می‌گویند که شما به خاطر کارزارهای انتخاباتی به هرات آمده اید؟
تقریبا ۴۰ سال اخیر عمر خود را در برنامه‌های سیاسی و نظامی افغانستان کار کرده ام. این را دوام می دهم، تا زمانی که انرژی دارم این وطن من هست و در وطن خود کار خواهم کرد. من برای کمپاین انتخاباتی به هرات نیامده‌ام.
