نگاهی به مذاکرات اتمی ایران با غرب؛ فضا مثبت و اختلافات زیاد
طرفین مذاکرات اتمی، گفتوگوهای روز نخست را سازنده و مثبت خواندهاند اما در مورد جزییات سکوت کردهاند. وزیر خارجه ایران سفر خود به رم را لغو کرد و در ژنو ماند. سخنگوی اشتون میگوید مذاکرات تازه وارد فاز جدی شدهاند.
مذاکرات دو روزه ایران و گروه ۱+۵، صبح روز پنجشنبه (۷ نوامبر) در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو آغاز شد. این دومین دور گفتوگوهای ایران و گروه یاد شده پس از انتخاب حسن روحانی به مقام ریاست جمهوری است.
نشست روز پنجشنبه در دو بازه زمانی پیش و بعد از ظهر برگزار شد. مایکل مان، سخنگوی اشتون، گفتگوی ۴۵ دقیقهای پیش از ظهر را مثبت خواند. جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز بعد از ظهر روز پنجشنبه با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند.
ظریف پیش از شروع نشست اعلام کرده بود که مذاکراتی بس دشوار در پیش روی است. مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون هم، با پیچیده خواندن مذاکرات، یادآور شده بود که گفتوگوها با ایران تازه وارد فاز جدی شدهاند. مایکل مان تاکید کرد که هسته اصلی مناقشه، موضوع غنیسازی اورانیوم و یافتن راهحلی برای آن است.
جواد ظریف و کاترین اشتون بعد از ظهر پنجشنبه نیز با یکدیگر گفتوگو کردند. قرار بود ظریف پس از افتتاح نشست، ژنو را به مقصد رم ترک کند اما سفر خود به ایتالیا را در آخرین دقایق لغو کرد. ظریف قبلا در فیسبوک نوشته بود که مذاکرات اتمی در مرحله “بررسی جزییات” قرار دارد.
طرفین توافق کردهاند که در باره جزییات سکوت کنند و چیزی به رسانهها نگویند. آن گونه که مایکل مان میگوید “امید بسیار میرود که پیشرفت مشخصی در روزهای آینده در مذاکرات حاصل شود.»
عباس عراقچی، سرپرست هیات مذاکره ایرانی و معاون وزیر خارجه ایران نیز سخنان مشابهی بیان کرده و افزوده که گفتوگوها وارد فاز فشردهای شدهاند. عراقچی پیشتر در گفتوگو با تلویزیون دولتی ایران گفته بود که تفاوتهای جدی بین طرفین وجود دارد اما هر دو مصمم به رفع آنها هستند.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در روز سهشنبه (۵ نوامبر) گفته بود که دستیابی به توافق اتمی در همین هفته را محتمل میداند.
تحریمها و لغو مشروط آنها
پیش از نشست گفته شده بود برخی تحریمهای غرب علیه ایران در صورت تعلیق طرحهای اتمی این کشور لغو خواهند شد.
خبرگزاری مهر به نقل از عباس عراقچی نوشته است: « با همه هیاتها وارد مباحث تحریم شدیم و تحریم بخشی از مذاکرات است و بدون پرداختن به موضوع رفع تحریمها هیچ راهحلی موفق نخواهد بود و پا نمیگیرد.»
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید، همزمان با مذاکرات ژنو اعلام کرد که گروه ۱+۵ به ازای اقدامات ملموس و قابل اثبات، به ایران در مورد تحریمها «تخفیفهای محدود و بازگشتپذیر» خواهد داد.
روزنامه «واشنگتن پست» نیز روز پنجشنبه و به موازات آغاز نشست ژنو نوشت، دولت آمریکا آماده است تحریمهای بانکی و مالی علیه ایران را در صورت تعلیق طرحهای اتمی این کشور کاهش دهد.
در نشست ژنو، برخی کارشناسان امور تحریمی و بانکی ایران نیز هیات مذاکرهکننده این کشور را همراهی میکنند.
دور قبلی مذاکرات اتمی در ماه اکتبر انجام شد و طرفین آن را سازنده خواندند. مقامات ایرانی در نشست قبلی طرحی زمانبندی شده و مبتنی بر پذیرش بازرسیاز تاسیسات اتمی خود را اعلام کردند. جزییات این طرح اما تاکنون محرمانه مانده است.
در این میان، نخست وزیر اسرائیل گفته است که توافق هستهای احتمالی میان ایران و قدرتهای جهانی “اشتباهی تاریخی” خواهد بود. بنیامین نتانیاهو در حساب توئیتر خود نوشته است، اگر اخبار توافقات ایران و ۱+۵ درست باشند، ایران به “معامله قرن” دست یافته است.
قرار است جواد ظریف و کاترین اشتون، روز جمعه (۸ نوامبر) در جلسه کاری صبح گفتوگوهای خود را ادامه دهند. ظریف اعلام کرده که ایران آماده پرداختن به نگرانیهای گروه ۱+۵ است.