رنج زنان روی بوم نقاش افغان؛ از صلح با طالبان هراس داریم
نقاش آماتوری که به گفته خودش از جامعه مردسالار و زنستیز افغانستان برخاسته، «درد و رنج» زنان افغان را با رنگ درشتی به تصویر میکشد. مراد شریفی که خود را مدافع حقوق زن میداند، چند سالی است که با نقاشی برای زنان، دادخواهی میکند و بیش ۲۰۰ اثر خلق کردهاست.شریفی که اکنون در مجارستان، پناهنده است، میگوید تاکنون افزون بر ۲۰ نمایشگاه در کشورهای اروپایی از جمله بلغارستان، سویدن و سویس برگزار کردهاست. او به تازگی در بوداپست؛ پایتخت مجارستان دهها اثرش را در نمایشگاهی در معرض دید علاقهمندان قرار دادهاست.
این نقاش افغان که اهل ولایت دایکندی است، در حال حاضر بیش از ۵۰ سال عمر دارد. او میگوید، نقاشی را به صورت حرفهای یاد نگرفته؛ بلکه طی سالهای اخیر که در کشورهای اروپایی پناهجو بوده به شکل آماتور به نقاشی پرداختهاست.
شریفی میافزاید که پس از مهاجرت از افغانستان، در کشورهای خارجی به دلیل ندانستن زبان نمیتوانست واقعیتهای جامعه افغانستان را بازگو کند؛ به همین خاطر به نقاشی رو آورد و به گفته خودش، نقاشی زبان گویایی است که در هرجامعهای قابل فهم است.
شریفی میگوید، در آغاز به کس دیگری سفارش میداد تا موضوعات مرتبط با زنان افغانستان را نقاشی کند و آن اثر را خریداری میکرد؛ اما بعد از چندی، خودش به نقاشی شروع کرد. به گفته این نقاش در حال حاضر تجربههای تلخ زندگی، او را وامیدارد تا احساساتش را به تصویر بکشد.
این نقاش افغان میگوید: «به عنوان یک فعال حقوق زن و یک نقاش آماتور، هدفم بازتاب مشکلات زنان، درد و رنج و تبعیض است. سعی میکنم واقعیتهای جامعه مردسالار و زنستیز افغانستان و برخی دیگر از کشورها را که در آن زن جنس دوم دانسته میشود به تصویر بکشم.»
تبعیض و خشونت علیه هندوها
او میافزاید که در گذشته در مورد مشکلات اقلیت هندوی افغانستان نیز نقاشیهایی را خلق کردهاست.به گفته آقای شریفی، اقلیت هندو در افغانستان با تبعیض و خشونت مواجه است. شریفی میگوید: «زمانی که در کابل در بودم، میدیدم که اقلیت هندو در درمسال(عبادتگاه)های شان احساس امنیت نمیکنند.»
این نقاش افغان تاکید دارد که به هیچ جریان سیاسی و قومی وابسته نیست و با هزینه شخصی خود فعالیت میکند و مورد حمایت هیچ نهادی هم نیست.
نگران بازگشت نظام طالبانی
همزمان با پیشرفت روند صلح و احتمال شریکشدن طالبان در نظام سیاسی افغانستان، فعالان حقوق زن از بازگشت رویکرد زنستیزانه طالبانی نیز ابراز نگرانی میکنند.
مراد شریفی که خودش تجربیات تلخی از دوران طالبان دارد، میگوید از روند صلح و بازگشت طالبان در هراس است. او برخورد خشن طالبان با زنان را در قالب نقاشیهایی به تصویر کشیدهاست. شریفی میگوید: «طالبان یک جریان زنستیز، رادیکال و افراطی است، یکی از اهدافم این است که در شورای حقوق بشر بتوانم این موضوع را مطرح کنم که خشونت علیه زنان با آمدن طالبان مثل سابق، بدتر خواهد شد.»
شریفی همچنین قصد دارد که به زودی نقاشیهایی را در مقابل پارلمان اروپا به نمایش بگذارد تا توجه کشورهای اروپایی که در روند صلح افغانستان دخیل هستند، به وضعیت زنان افغان جلب شود.
این نقاش افغان تاکید دارد که دستاوردهای ۱۹ سال اخیر افغانستان نباید در روند صلح قربانی شود.
زنان و دختران در زمان حکومت طالبان از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ از حقوق شان از جمله حق آموزش و کار در بیرون از خانه، محروم بودند و بدون محرم اجازه بیرونشدن از خانه را نداشتند.
پس از سقوط طالبان، با وجود جنگ و خشونت، زنان به دستاوردهای چشمگیری دست یافتند که از این جمله، دروازهای مکاتب و دانشگاهها به روی دختران باز شد، زنان اجازه یافتند تا در بیرون از منزل و در ادارات دولتی کار کنند.
در حال حاضر تلاشها برای پایاندادن به جنگ خونین دو دهه اخیر افغانستان و تامین صلح جریان دارد.
امریکا در اواخر سال گذشته خورشیدی در قطر با طالبان توافقنامه آوردن صلح در افغانستان را امضا کرد.
براساس این توافقنامه، نیروهای خارجی، افغانستان را ترک خواهند کرد و طالبان نیز وارد مذاکراه با حکومت افغانستان خواهند شد. قرار است این مذاکرات، هفتههای آینده پس از تکمیلی روند تبادل زندانیان آغاز شود.
هنوز درباره آغاز مذاکرات تردیدهای نیز وجود دارد؛ اما با این هم باید منتظر بود که فرجام تلاشهای جاری صلح به کجا خواهد رسید، آیا این تلاشها منجر به تامین صلح «عادلانه» و مورد قبول تمام اقشار افغانستان از جمله زنان خواهد شد یا خیر.