روابط طالبان و پاکستان به کدام سو میرود؟
روابط دو کشور همچنان به تیرگی میگراید و قدرتگیری طالبان در کابل که از حمایتهای وسیع، قوی و مستقیم پاکستان برخوردار بودند نیز نتوانست رویاهای اسلامآباد برای سلطه بر افغانستان و پیشبرد اهداف و برنامههای سیطرهطلبانه خویش را به درستی تعبیر کند.
عبدالقهار بلخی؛ سخنگوی وزارت خارجه طالبان، ادعای پاکستان درباره حضور مسعود اظهر؛ رهبر «جیش محمد» در خاک افغانستان را رد کرده، میگوید: امارت اسلامی به هیچ گروه مسلح در افغانستان اجازه فعالیت نمیدهد.
او گزارشهای رسانهها مبنی بر حضور مسعود اظهر در خاک افغانستان را رد کرده و افزوده: میخواهیم به این نکته اشاره کنیم که امارت اسلامی به هیچ نیروی مسلحی علیه هیچ کشوری اجازه فعالیت در خاک خود را نمیدهد.
سخنگوی وزارت خارجه طالبان میگوید: از همه طرفها میخواهیم در اینگونه موارد بدون هیچ سند از اتهامات وارد کردن خودداری کنند؛ زیرا اینگونه اتهامات رسانهای میتواند تاثیر منفی بر روابط دو کشور داشته باشد.
به گزارش رسانههای پاکستانی، وزارت خارجه آن کشور در نامهای به طالبان خواستار بازداشت مسعود اظهر شدهاست.
بربنیاد این گزارش، اسلامآباد باور دارد که رهبر جیش محمد در کنر یا ننگرهار به سر میبرد.
تلاش پاکستان برای بازداشت رهبر جیش محمد که یک گروه تندرو پاکستانی است که در سال ۲۰۰۰ میلادی بنیان گذاشته شد و هدف اصلی آن، مبارزه برای «آزادی» کشمیر تحت کنترل هند است، تحت فشار سازمان اقدام مالی FATF صورت میگیرد که به دلیل حمایت پاکستان از تروریزم، دولت آن کشور را در فهرست خاکستری قرار داده و اگر اسلامآباد، انتظارات و پیششرطهای این سازمان را برآورده نکند در فهرست سیاه قرار میگیرد و با تحریمها و محدودیتهای شدید مالی روبهرو خواهد شد.
بنابراین درخواست بازداشت و استرداد مسعود اظهر توسط طالبان را هرگز نباید به حساب عزم و اراده جدی پاکستان در مبارزه با تروریزم و قطع ارتباط ارتش و سازمان مخوف آیاسآی با جریانهای تروریستی منطقهای گذاشت. با این حال، رد این درخواست از سوی طالبان نشان میدهد که روابط کابل و اسلامآباد برخلاف پیشبینیهای اولیه روز به روز به سمت بحران و تنش میرود و این چیزی است که در موضعگیریهای دوطرف نیز کاملا مشهود است.
جالب است بدانیم که همزمان با درخواست رسمی اسلامآباد از طالبان برای دستگیری رهبر جیش محمد، یک درگیری خونین دیگر نیز میان مرزبانان دوطرف در یک نقطه از مرز دیورند رخ داده که طی آن، دستکم سه سرباز پاکستانی کشته شدهاند.
پاکستان ابتدا ادعا کرد که نیروهایش از سوی «تروریستهای» مستقر در افغانستان، هدف حمله قرار گرفتهاند؛ اما طالبان تایید میکنند که این درگیری میان مرزبانان دوطرف و در پی تلاش ارتش پاکستان برای احداث یک پاسگاه مرزی جدید در مرز مناقشهبرانگیز دیورند رخ دادهاست.
این درگیری هم نشان میدهد که روابط دو کشور همچنان به تیرگی میگراید و قدرتگیری طالبان در کابل که از حمایتهای وسیع، قوی و مستقیم پاکستان برخوردار بودند نیز نتوانست رویاهای اسلامآباد برای سلطه بر افغانستان و پیشبرد اهداف و برنامههای سیطرهطلبانه خویش را به درستی تعبیر کند.
ناظران مسایل پاکستان میگویند که کودتای اخیر در پاکستان که به سرنگونی دولت عمران خان انجامید و نخستوزیر مخلوع، امریکا را به حمایت از کودتاچیان متهم کرد، سرآغاز موج جدید تنش و تقابل میان اسلامآباد و کابل بود؛ زیرا طالبان یک حامی بزرگ خود یعنی عمران خان؛ نخستوزیر غلجاییتبار پاکستان را از دست دادند؛ کسی که مخالف اعطای پایگاه نظامی به امریکا برای مبارزه با تروریزم در افغانستان بود، از «پیروزی» طالبان بر امریکا به طور صریح و بیپرده ستایش میکرد و احساس شادمانیاش از تحولات افغانستان به نفع طالبان را هیچگاه پنهان نمیکرد.
اکنون در اسلامآباد یک دولت طرفدار امریکا به قدرت رسیده؛ دولتی که طالبان میگویند به امریکا امکان دادهاست تا با استفاده از قلمرو پاکستان، حریم هوایی افغانستان را نقض کند و بر اهدافی در داخل کشور ما حملهور شود.
درگیریهای مرگبار مرزی، پناه دادن به رهبران جریانهای تروریستی، عدم قطع روابط با گروههای تروریستی از جمله طالبان پاکستانی و ناتوانی در مبارزه با داعش میتواند از دیگر زمینهها و بسترهای تشدید تنش میان دو دشمن سنتی یعنی کابل و اسلامآباد باشد.
با این حساب، روزهای خوش طالبان و پاکستان برای ایجاد دولتهای دوگانه با رویکردی یگانه در حوزههای گوناگون در کابل و اسلامآباد به سرعت، سپری شد و اکنون، تنشهای دیرینه، خصومتهای انباشته، ستیزهگریهای سنتی و تقابل راهبردی دو کشور به آرامی در حال بازگشتن است و نشانهها و آثار آن در روابط این روزهای طالبان و پاکستان به وضوح مشاهده میشود.