روز ملی خبرنگار؛ وضعیت آزادی رسانهها رو به وخامت است
همزمان با روز ملی خبرنگار، مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرده که وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در کشور رو به وخامت است، این نهاد همچنین گفته که در سال جاری ۱۳۹ مورد نقض حقوق رسانهها و خبرنگاران را ثبت کرده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان، امروز یکشنبه، ۲۷ حوت با نشر گزارشی اعلام کرده است که در سال جاری خورشیدی ۱۳۹ مورد نقض حقوق رسانهها و خبرنگاران را ثبت کرده است.
در گزارش این مرکز آمده است که این آمار شامل ۸۰ مورد تهدید و ۵۹ مورد بازداشت خبرنگاران است.
مرکز خبرنگاران افغانستان در سال ۱۴۰۱ خورشیدی ۲۳۷ مورد نقض حقوق رسانهها و خبرنگاران، از جمله کشتهشدن یک خبرنگار و زخمیشدن ۲۱ خبرنگار را ثبت کرده بود.
این مرکز با اشاره به این گزارش گفته است که در سال جاری خورشیدی هیچ موردی از «حمله هدفمند» و کشتهشدن و زخمیشدن خبرنگاران رخ نداده و آن را یک «تحول مثبت» و «امیدوارکننده» خوانده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان افزوده است که با وجود کاهش کمی، نقض حقوق رسانهها و خبرنگاران در سال جاری خورشیدی از نظر کیفی و ساختاری نسبت به سال قبل تغییر نکرده است.
در گزارش این مرکز آمده: «از مجموع رویدادهای ثبتشده در سال ۱۴۰۲، هشت مورد منع فعالیت کار رسانهای و یا رسانهها بوده است که از آن جمله، یک دورهی آموزش خبرنگاری مشترک مردان و زنان بهطور دائمی، پنج رادیوی محلی به مدت چندین ساعت تا یک هفته، یک شبکه رادیو و تلویزیون محلی برای ۲۰ روز و یک رادیوی محلی دیگر به مدت پنج ماه بسته بوده است.»
این مرکز همچنین گفته است که در این سال طالبان مدیرمسئول دو رادیوی محلی را به اتهام جنایی، همکاری با رسانههای بیرونی و جاسوسی محاکمه و به یک سال زندان محکوم کردهاند و آنان اکنون دوره محکومیت خود را میگذرانند.
براساس گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان، اداره استخبارات و وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به شکل مستقیم و غیرمستقیم و از طریق بازداشت، تهدید و ارعاب خبرنگاران، در سرکوب رسانهها و آزادی بیان در سال جاری دست داشتهاند.
در این گزارش آمده است که افزون بر این، در سال جاری محدودیتها بر رسانهها و خبرنگاران در شماری از ولایتهای جنوبی و جنوبشرقی رو به افزایش بود و «برخی از مقامهای محلی طالبان اقدامات علنی و بیسابقهای در سرکوب رسانهها روی دست گرفتند».
در گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان آمده است که با وجود تلاش وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان برای رسیدگی به تخطیهای رسانهای از طریق کمیسیون اختصاصی آن، این کمیسیون بهدلیل اعمال قدرت و فشار نمایندگان استخبارات و امر به معروف این گروه، موفقیت ملموسی در بهبود وضعیت نداشته است و حتا در مواردی عامل و باعث نقض حقوق خبرنگاران و رسانهها شده است.
این در حالی است که طالبان از زمان رویکار آمدن در افغانستان، محدودیتهای گسترده بر فعالیت رسانهها و خبرنگاران وضع و بارها خبرنگاران را بازداشت، شکنجه و زندانی کردهاند.
محدودیتهای این گروه باعث شده است که بسیاری از رسانههای آزاد در کشور تعطیل شوند، صدها خبرنگار برای حفظ جان خود افغانستان را ترک کنند و رسانههای فعال در کشور نیز با چالشهای گسترده مواجه باشند.