آیا روسیه به طالبان سیستم دفاع هوایی می‌دهد؟
حریم هوایی افغانستان همچنان در اشغال امریکا باقی مانده و هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی همه‌روزه بر فراز شهرهای مختلف افغانستان گشت‌زنی می‌کنند. این در حالی است که طالبان ادعا می‌کنند که آن‌ها امریکا را در افغانستان شکست داده و برای نخستین بار در تاریخ معاصر این کشور، «استقلال کامل» افغانستان را به دست آورده‌اند؛ ادعایی که هر روز با غرش ممتد پهپادهای ناشناس در آسمان افغانستان نقض می‌شود.
سید عبدالبصیر صابری؛ رییس لجستیک وزارت دفاع طالبان اخیرا به خبرگزاری روسی تاس گفت که حکومت طالبان قصد دارد برای تقویت دفاع هوایی، تجهیزات ساخت روسیه را خریداری کند.
او گفت: «در آینده قصد داریم تجهیزات ساخت روسیه را بخریم که ما را قادر می‌سازد سیستم دفاع هوایی ایجاد کنیم. ما می‌خواهیم چنین سلاح‌های داشته باشیم؛ زیرا شما پیشرفته‌ترین کشور جهان از نظر این نوع تکنالوژی هستید.»
ادعای این مقام طالبان برای خریداری تجهیزات ضد هوایی از روسیه به سرعت از جانب عنایت الله خوارزمی؛ سخنگوی وزارت دفاع طالبان تکذیب شد.
آقای خوارزمی ادعا کرد که اظهارات این مقام طالبان، تحریف شده و هیچ‌گونه مذاکره‌ای میان روسیه و طالبان برای خرید سیستم ضد هوایی از مسکو صورت نگرفته است.
اگرچه تاکنون مقامات روسیه درباره ادعاهای ضدونقیض طالبان اظهار نظر نکرده‌اند؛ اما پیش از این هم گزارش‌هایی در این زمینه منتشر شده بود که بر اساس آن، طالبان قصد دارند با خرید تجهیزات ضد هوایی از روسیه آن را در کوه شهدای صالحین کابل مستقر سازند.
در این شکی نیست که روسیه از معدود کشورهای جهان است که پیشرفته‌ترین سیستم‌های ضد موشکی و ضد هوایی را در اختیار دارد و کشورهای زیادی در جهان هستند که برای دستیابی به این سیستم‌ها تلاش می‌کنند؛ اما روسیه به عنوان یک ابرقدرت بین‌المللی و عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، معیارهای سختگیرانه‌ای برای فروش تسلیحات ضد هوایی حساس و استراتژیک خود به کشورها دارد؛ معیارهایی که بدون شک دولت طالبان به عنوان یک حکومت نامشروع از دید جامعه جهانی، هرگز آن را برآورده نخواهد کرد.
از جانب دیگر، حریم هوایی افغانستان همچنان در اشغال امریکا باقی مانده و هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی همه‌روزه بر فراز شهرهای مختلف افغانستان گشت‌زنی می‌کنند. این در حالی است که طالبان ادعا می‌کنند که آن‌ها امریکا را در افغانستان شکست داده و برای نخستین بار در تاریخ معاصر این کشور، «استقلال کامل» افغانستان را به دست آورده‌اند؛ ادعایی که هر روز با غرش ممتد پهپادهای ناشناس در آسمان افغانستان نقض می‌شود.
در چنین شرایطی کاملا طبیعی است که طالبان در جستجوی یک راه حل کارآمد برای پایان دادن به اشغال حریم هوایی افغانستان توسط امریکا و متحدان منطقه‌ای آن مانند پاکستان باشند؛ راه حلی که در شرایط کنونی کارآمدترین سیستم ضد هوایی جهان یعنی موشک‌های روسی می‌تواند آن را به شیوه‌ای ایده‌آل ارائه کند.
البته پیش از این، گزارش‌هایی نیز درباره درخواست طالبان از چین برای تامین تسلیحات ضد هوایی این گروه منتشر شده بود؛ گزارش‌هایی که بر بنیاد آن چینی‌ها نیز به درخواست طالبان پاسخ روشنی نداده و به این ترتیب تلاش‌های مذبوحانه مقامات طالبان برای حفاظت از حریم هوایی این کشور در مقابل تجاوزات روزمره امریکا و پاکستان بی‌اثر مانده است.
در این میان، کارشناسان امنیتی می‌گویند که امریکا برای حفظ سیطره خود بر حریم هوایی افغانستان، اهداف راهبردی بلندمدت را دنبال می‌کند؛ اهدافی که یکی از آن‌ها باز گذاشتن روزانه‌های مورد نیاز برای تامین گروه‌های تروریستی متحد واشنگتن در افغانستان از جمله داعش خراسان است؛ نیرویی تروریستی مخوف و خشونت‌گرا که در زمان اشغال افغانستان توسط نیروهای امریکایی ایجاد شد و بارها گزارش‌هایی درباره تامین مالی، تسلیحاتی و حتی انتقال نیروی انسانی برای آن توسط «هلیکوپترهای ناشناس» منتشر گردید.
بنابراین به هر میزانی که سیطره اشغالگرانه امریکا بر حریم هوایی افغانستان استمرار داشته باشد، خطرات و تهدیدهای ناشی از رشد روزافزون گروه‌های تروریستی در روی زمین نیز وجود خواهد داشت؛ این چیزی است که روسیه و چین و کشورهای پیرامون افغانستان را عمیقاً نگران می‌کند.
اما آیا این نگرانی به اندازه‌ای بزرگ هست که واگذاری تسلیحات حساس، حیاتی و استراتژیک دفاع موشکی ساخت روسیه به طالبان به عنوان یک دولت نامشروع و غیررسمی را که متهم به حمایت گسترده از گروه‌های تروریستی است توجیه‌پذیر سازد؟ آیا روسیه به عنوان یک ابرقدرت، یک بازیگر مسئول در جامعه بین‌المللی و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، برای گسترش روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود با دولت طالبان، معیارهای سختگیرانه‌اش در زمینه فروش تسلیحات حساس ضد هوایی را نادیده خواهد گرفت؟
پاسخ این پرسش‌ها بدون هیچ درنگ و تاملی کاملاً منفی است و شاید به همین دلیل هم بود که عنایت‌الله خوارزمی؛ سخنگوی وزارت دفاع طالبان به سرعت ادعای یکی دیگر از مقامات آن گروه برای خرید تسلیحات ضد هوایی از روسیه را تکذیب کرد.
البته این تکذیبیه ممکن است یک انگیزه دیگر نیز داشته باشد و آن ترس طالبان از تخریب روابط پیچیده‌شان با واشنگتن است. طالبان نمی‌خواهند با اعلام تمایل خود برای خریداری تسلیحات ضد هوایی روسی به منظور پایان دادن به اشغال حریم هوایی افغانستان توسط امریکا هزینه‌های خود برای تلاش به منظور عادی‌سازی روابط سیاسی با واشنگتن را افزایش دهند.
