دومین منار خشتی بزرگ جهان در آستانه فروریختن است

منار جام غور با قدمت حدود ۸۰۰ سال، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی افغانستان شمرده می‌شود که اکنون در خطر سقوط قرار دارد.

این منار، یکی از نمادهای مشهور امپراتوری غوریان در افغانستان می‌باشد؛ اما رفته رفته قامت این منار کج شده و به باور کارشناسان مسایل تاریخی و فرهنگی، حکومت و سازمان یونسکو باید برای بازسازی و مرمت این سازه باستانی، آستین بالا بزنند تا سقوط نکند.

هفته گذشته، بارش باران‌های شدید در غور باعث سرازیرشدن سیل در اطراف این منار شد. برای چندین ساعت آب اطراف این منار را فراگرفت و مقام‌های محلی غور نسبت به خطر فروپاشی منار جام هشدار دادند.

ناصر خاضع؛ والی غور، روز پنجشنبه (۲ جوزا) در گفتگو با خبرگزاری افق گفت هوتلی که توسط سازمان فرهنگی جهان «یونسکو» در نزدیکی منار جام ساخته شده، در سیلاب‌های اخیر تخریب شده‌است.

او افزود که بخش‌هایی از دیوار بازدارنده این منار نیز تخریب شده‌است. این دیوار با همکاری مشترک یونسکو و «USIAD» در سال ۲۰۱۲ میلادی ساخته شده‌بود.

منار جام پس از قطب منار در «دهلی» هند، دومین منار بزرگ خشتی در جهان شمرده می‌شود. این منار ثبت میراث‌های فرهنگی سازمان یونسکو است.

ارتفاع این منار به ۶۵ متر و عرض آن به ۹ متر می‌رسد و در هشت ضلع ساخته شده‌است.

واکنش ریاست اجرایی و اداره امور
عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی، از وزارت اطلاعات و فرهنگ و سازمان یونسکو خواسته‌است که بی‌درنگ گروهی از متخصصان را به‌خاطر جلوگیری از تخریب منار جام به غور بفرستند.

پیشتر گروهی از باستان‌شناسان وزارت اطلاعات و فرهنگ و سازمان یونسکو در دیدار با آقای عبدالله گفته‌بودند که بازسازی این منار، یک میلیون دالر هزینه می‌برد.

سید وحید قتالی؛ رییس اداره امور ریاست جمهوری گفته‌است که تمام نیروها جهت جلوگیری از فروپاشی منار جام بسیج شده‌اند.

او افزود که وزارت‌های دفاع ملی، اطلاعات و فرهنگ، ترانسپورت، اداره ارگان‌هاى محلى، اداره حمایوى انکشاف ملى و اداره امور ریاست جمهورى، روز شنبه (۴ جوزا) نشستی اضطراری خواهند داشت.

انحراف و تخریب بخش‌هایی از منار
قسمتی از منار جام غور در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی انحراف پیدا کرده‌است.

منار جام با آیات قرآن کریم، نقاشی‌ها و حکاکی‌ها فیروزه‌ای مزین شده‌است؛ اما بیشتر تزیینات‌ این منار از میان رفته‌است.

فخرالدین آریاپور؛ رییس اطلاعات و فرهنگ غور می‌گوید که حدود ۳۰ درصد از تزیینات و بدنه منار جام تخریب شده و در سازه این منار، هم ترک‌هایی به‌وجود آمده‌است.

داخل این منار نیز زینه‌‌هایی به‌شکل مارپیچی ساخته شده‌است؛ اما به‌دلیل بارندگی‌ها وسرازیرشدن سیلاب‌ها طی چند دهه گذشته، احتمال فروپاشی این زینه‌ها نیز وجود دارد.

همه‌ساله شمار زیادی از گردشگران خارجی، برای بازدید از منار جام به ولایت غور سفر می‌کنند، در صورتی که وضعیت امینتی غور بهبود پیدا کند، شمار گردشگران نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

دلایل انحراف منار
مسؤولان فرهنگی غور می‌گویند که علت کج‌شدن منار جام، بادهای موسمی، سرازیرشدن سیل، حفاری در اطراف منار به‌منظور کشف آثار باستانی و نفوذ آب و باران به این منار شمرده می‌شود.

عبدالرحمان عطشان؛ معاون شورای ولایتی غور در صحبت با خبرگزاری افق، حکومت مرکزی را به بی‌پروایی در راستای مرمت و بازسازی منار جام متهم می‌کند.

او گفت که هرنوع بی‌پروایی در بخش مرمت و بازسازی این منار غیرقابل قبول است.

مسؤولان فرهنگی غور می‌گویند که ایجاد دیوار بازدارنده و محافظ، تغییر مسیر سیل، جلوگیری از حفاری و کندن‌کاری و آغاز مرمت و بازسازی این منار، باعث خواهد شد تا جلو تخریب و فروپاشی منار جام گرفته شود.

طالبان در بخش‌هایی از ولایت غور، مخصوصاً در نزدیکی منار جام حضور دارند. حضور طالبان جدی‌ترین چالش برای بازسازی و مرمت دومین بنای خشتی جهان تلقی می‌شود.

عبدالحی خطیبی؛ سخنگوی والی غور به خبرگزاری افق گفت که یک قطعه نظامی محافظ برای حفاظت از این منار مصروف هستند؛ اما این قطعه برای جنگ با طالبان نیست.

در مقطع کنونی هرچند چشم‌انداز روشنی از بازسازی و مرمت منار جام وجود ندارد؛ اما باشندگان غور توقع دارند که هم حکومت و هم سازمان یونسکو برای بازسازی این سازه قدیمی دست به کار شوند تا جلو فروپاشی آن گرفته شود.