واتساپ؛ دومین شبکه اجتماعی پرکاربرد میان افغانها
واتساپ با وجودی که یک پیامرسان ناامن خوانده شده اما در افغانستان پس از فیسبوک بیشترین کاربر را دارد.
روزنامه نیویارک تایمز دریافته که استفاده از این نرمافزار از مقامات دولتی گرفته تا افراد عادی و حتی در میان طالبان در افغانستان رایج است. بر بنیاد این گزارش در ۵ سال گذشته واتساپ پس از فیسبوک مقام دوم را در وسایل ارتباطی میان افغانها دارد.
مقامات عالیرتبه دولتی و نظامی نیز عمدتا از این پیامرسان استفاده میکنند؛ اما مقامات امریکایی به کارگیری از این نرمافزار را یک خطر امنیتی توصیف میکنند.
بر بنیاد گزارش نیویارک تایمز، مسئولان امنیتی افغانستان هم احتمالاً از این برنامه مبایلی برای مکالمه با جنرال اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو استفاده میکنند؛ هرچند تصمیمهای مهم و حساس از طریق خطوط امنتر منتقل میشود.
نکته قابل توجه عدم بهرهگیری نظامیان امریکایی از این نرمافزار است. به گفته این روزنامه آنان برای مکالمه درباره همان موضوعات مورد بحث همتایان افغان خود از شبکههای رادیویی رمزگذاری شده و پورتالهای انترنتی طبقهبندی شده بهره میگیرند.
طالبان نیز نگران مشکلات امنیتی واتساپ نیستند. برخی از آنان سواد خواندن و نوشتن ندارند و یا با نحوه استفاده از امکانات ارتباطی آشنایی ندارند؛ اما امکان ارسال و دریافت پیام صوتی این اپلیکیشن، مشکل آنان را نیز برطرف ساختهاست.
نیویارک تایمز همچنین گزارش داده که در مذاکرات اخیر طالبان و نمایندگان امریکا در دوحه قطر، هر دو طرف به طور گسترده از واتساپ استفاده میکردند.
در جریان گفتگوها هر دو هیأت، تلفنهای هوشمند خود را در پاکتهایی پشت درهای سالن محل مذاکره رها میکردند. پس از اتمام جلسات و یا در زمانهای وقفه، مقامات امریکایی به گوشهای میرفتند و مشغول ارسال پیامهای متنی میشدند؛ اما نمایندگان طالبان در کنج مساجد و یا انتهای پارکینگها تلفنهای همراهشان را مانند بیسیمهای نظامی نگه میداشتند و بدون استفاده از هدفون، به پیامهای صوتی گوش میدادند و یا قدمزنان پیامهای خود را ضبط میکردند.
نیویارک تایمز همچنین گفته که فشارهای سیاسی روی دولت افغانستان پس از چندین تظاهرات در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت و در آن مقطع گزارشهایی درباره مسدود شدن این پیامرسان منتشر شده بود اما یک مقام افغان گفت که این کار صورت نخواهد گرفت.
او در این مورد به نیویارک تایمز گفتهاست: «اگر ما واتساپ را مسدود کنیم، ادامه فعالیتهای حکومت چگونه ممکن خواهد بود؟»
واتساپ از شبکههای اجتماعی پر طرفدار است. این شبکه در سال ۲۰۱۳ در سراسر جهان ۳۰۰ میلیون کاربر داشته که دستکم ماهانه یکبار آنلاین بودهاند و روزانه بیش از ۵۴ میلیارد پیام از طریق این پیامرسان رد و بدل میشدهاست.
این پیامرسان در سال ۲۰۱۴ توسط شرکت فیسبوک خریداری شد و تا سال ۲۰۱۶ کاربران آن به یک میلیارد نفر رسید.