داعش جایگزین طالبان می‌شود؟
داعش برای مرحله جایگزینی، آماده شده و در صورتی که امریکا بتواند با طالبان به یک توافق نهایی و قابل اجرای صلح دست یابد، داعش رسما وارد عمل خواهد شد و کنترل و هدایت ماشین جنگ را در اختیار خواهد گرفت. این همان چیزی است که از ابتدا مد نظر قرار داشته و دلیل نادیده‌گرفتن عمدی خطرات اولیه این گروه و احتراز آگاهانه از خفه‌کردن آن در نطفه نیز همین امر بوده‌است.
نگرانی از نفوذ و توسعه قلمرو داعش در افغانستان، رویداد تازه‌ای نیست. همزمان با نخستین روزهای اعلام وجود «شاخه خراسان» داعش در مرزهای شرقی افغانستان با پاکستان، نگرانیها از رخنه داعش در کشور نیز به مرور تشدید شده‌است.
این نگرانیها درست زمانی چندبرابر شد که ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا و نیز دولت افغانستان، به هشدارهای مکرر درباره جدی‌بودن خطر داعش برای امنیت افغانستان، بی‌اعتنایی کردند؛ اما هربار که آن‌ها از «شکست» داعش در افغانستان خبر دادند، این هیولای خوف‌انگیز از گوشه‌ای سر برآورد و وجود و حضورش را بر منکران، تحمیل کرد.
در میانه اصرار و انکار قدرت‌های منطقه و نیروهای خارجی و دولت افغانستان، داعش همچنان به رشد و پیشرفت زیرزمینی‌اش در افغانستان ادامه داد.
حتی زمانی که شماری از نیروهای آن گروه به‌صورت انفرادی به حملات انتحاری و عملیات هدفمند علیه شماری از مراکز نظامی، مساجد، تکایا و سازمان‌های فرهنگی و رسانه‌ای در کابل و سایر مناطق کشور دست زدند، کابل و متحدان «استراتژیک» آن همانند امریکا و ناتو، آگاهانه بر این خطر مرگبار، چشم فروبستند. این رویکرد، زمینه را برای طرح اتهام‌ها و ادعاهای تکان‌دهنده علیه شماری از عالی‌ترین مقام‌ها و مشاوران امنیتی دولت افغانستان و حتی حلقات خارجی حامی آن، فراهم کرد. برخی نمایندگان مجلس، مشاور پیشین امنیت ملی آقای غنی و گروهی از چهره‌های پرنفوذ در دولت او را به دست‌داشتن در تجهیز و تقویت داعش، متهم کردند و کشورهایی مانند روسیه نیز سازمان‌های اطلاعاتی غربی را متهم به عدم مبارزه با داعش در افغانستان کردند.
به‌هرحال، اکنون داعش به اندازه‌ای قدرتمند شده که حتی خود امریکایی‌ها و مقام‌های ارشد حکومت افغانستان نیز بی‌پروا درباره خطرات آن گروه هشدار می‌دهند و آن را تهدیدی برای آینده امنیت افغانستان به‌شمار می‌آورند.
در تازه‌ترین مورد، نقیب‌الله فایق؛ والی فاریاب روز سه‌شنبه گفت که ده‌ها خانواده خارجی از ولسوالی درزاب ولایت جوزجان و ولایت غور در دو روز اخیر به ولسوالی المار فاریاب آمده‌اند. او شمار آن‌ها را ۳۰ تا ۴۰ خانواده گفت.
به‌گفته او، در حال حاضر پسر طاهر یولداش به‌همراه خانواده‌اش در یکی از روستاهای المار زند‌گی می‌کند. طاهر یولداش؛ رهبر حرکت اسلامی ازبکستان بود که افراد تحت امرش در کنار طالبان و شبکه القاعده در افغانستان می‌جنگیدند.
نقیب‌الله فایق تصریح کرد که حضور شهروندان خارجی در فاریاب از جمله ولسوالی‌های المار، کوهستان و پشتو‌ن‌کوت افزایش یافته‌است.
چندی پیش عبدالقادر آشنا؛ والی سرپل نیز گفته‌بود که ۴۰ خانواده خارجی عضو داعش از ولایت غور به ولسوالی کوهستانات سرپل آمده‌اند.
روز سه شنبه همچنین حمدالله محب گفت که فرماندهان طالبان به داعش می‌پیوندند تا بعد از صلح، جنگ همچنان ادامه یابد. او در این زمینه از ملا عبدالقیوم ذاکر؛ معاون پیشین ملا عمر نام برد.
پیش از این، فرماندهان و درجه‌داران ارشد ناتو و امریکا نیز درباره خطر داعش در افغانستان هشدار داده و گفته‌اند که این نیرو به‌شدت در حال سربازگیری و استحکام پایگاه‌های قدرت خود است.
این هشدارها نشان می‌دهد که تهدید داعش در افغانستان از همان آغاز جدی بوده و اینک در آستانه صلح امریکا با طالبان، می‌رود تا طبق برنامه سازمان‌دهندگان و حامیان آن، وارد مراحل عملیاتی و اجرایی شود و به بار و بر بنشیند.
به بیان دیگر، هشدارهایی که درباره جابه‌جایی اعضای خانواده داعش در سرپل و فاریاب داده می‌شود، با آنچه مشاور امنیت ملی اشرف‌غنی در خصوص طرح جایگزینی داعش پس از موفقیت روند صلح با طالبان، عنوان کرده، کاملا همخوانی دارد.
واقعیت این است که داعش برای مرحله جایگزینی، آماده شده و در صورتی که امریکا بتواند با طالبان به یک توافق نهایی و قابل اجرای صلح دست یابد، داعش رسما وارد عمل خواهد شد و کنترل و هدایت ماشین جنگ را در اختیار خواهد گرفت. این همان چیزی است که از ابتدا مد نظر قرار داشته و دلیل نادیده‌گرفتن عمدی خطرات اولیه این گروه و احتراز آگاهانه از خفه‌کردن آن در نطفه نیز همین امر بوده‌است.
یکی دیگر از دست‌هایی نیرومندی که روی این پروژه مخوف کار می‌کند، پاکستان است. پاکستان مسؤولیت دارد تا نیروهای تندرو و جنگ‌افروز طالبان را همچنان به‌عنوان پیاده‌نظام و مزدور جنگی خود در افغانستان، حفظ کند تا در صورت نیاز، آن‌ها را وارد عمل نماید. این امر در چارچوب صلح امکان‌پذیر نیست؛ زیرا ملیشه‌های طالبان در نهایت باید در یک فرایند خلع سلاح و ملکی‌سازی، هضم و جذب شوند و یا با جذب در بدنه یک ارتش ملی، مسؤولیت‌پذیر و قانونمند گردند؛ اما یک گروه تبهکار و تروریست لازم است تا اهداف و منافع پاکستان را پس از صلح طالبان، در افغانستان دنبال کند و آن گروه همان داعش است.
