چرا اردوغان «رهبر محبوب» طالبان است؟
برای طالبان، پیروزی اردوغان، به یک رقابت سیاسی داخلی در ترکیه محدود نمیشود؛ بلکه او در عین حال، برای طالبان نیز یک «رهبر محبوب» محسوب میشود که میتوان در آینده به کمک او، امپراتوری بزرگ اسلامی را احیا کرد و اسلام را به اوج اقتدار بازگرداند!
مقامهای حکومت طالبان به طور گسترده از پیروزی مجدد رجب طیب اردوغان در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه استقبال کردهاند.
این استقبال البته تنها به بعد از اعلام نتایج دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه محدود نمیشود؛ بلکه فعالان و چهرههای حامی طالبان حتی در روزهای منتهی به دور اول انتخابات نیز به طور گسترده در شبکههای اجتماعی از اردوغان تبلیغ میکردند و آرزو داشتند او برنده شود.
یکی از دلایل این امر، فضای به شدت ایدئولوژيک حاکم بر انتخابات ترکیه بود که آن را فراتر از یک پروسه ملی محدود به درون مرزهای ترکیه، به مسالهای مهم برای سایر کشورهای اسلامی و حتی قدرتهای جهانی تبدیل کرده بود.
به عنوان مثال، هریک از دو نامزد انتخابات ترکیه، همدیگر را وابسته به روسیه یا امریکا میدانستند و مسکو و واشنگتن را به تلاش برای مهندسی انتخابات به نفع رقیب متهم میکردند. این یکی از بارزترین نشانههای فضای دوقطبی حاکم بر انتخابات ترکیه بود که نتیجه آن را برای بسیاری از کشورها مهم میساخت.
طالبان یکی از طرفهایی بودند که در اولین لحظات پس از شمارش ابتدایی آرا که پیشتازی آقای اردوغان مشخص شد، به این رویداد واکنش نشان دادند و وزارت خارجه آن، پیام تبریک محمد حسن آخوند؛ رئیسالوزرا (نخستوزیر) حکومت طالبان را منتشر کرد.
در بخشی از این پیام آمدهاست: «پیروزی برجسته جلالتمآب رجب طیب اردوغان را در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به شخص جناب اردوغان و ملت برادر و دوست ترکیه تبریک گفته، از خداوند متعال یک ترکیه قوی، با ثبات و در خدمت دين مبين اسلام که اين کشور در منطقه و جهان از اهمیت ویژهای برخوردار است خواهانم.»
این پیام از پیش آمادهشده، از جمله حاوی این نکته تلویحی است که طالبان، پیروزی اردوغان را گامی در مسیر قدرتگیری اسلامگرایان در ترکیه و خاورمیانه میدانند و این یکی از انگیزههای آنان برای خوشحالی از این رویداد است.
ترکیه مناسبات نزدیکی با حکومت طالبان برقرار کرده و سفارت این کشور در کابل همچنان فعال است.
این امر البته به جز رویکرد اردوغان برای حمایت از رژيمهای اقتدارگرا و خودکامه در جهان اسلام به منظور گسترش هژمون و نفوذ خود، یک دلیل دیگر هم دارد و آن، همافزایی گرایشهای ایدئولوژیک ترکیه با شیخنشین قطر به مثابه دو دولت متاثر از اندیشههای اخوانی در دنیای اسلام است.
از این منظر، طالبان به یک معنا دستنشانده قطر محسوب میشوند و دوحه و آنکارا نفوذ عمیقی بر رژيم آنها دارند. بنابراین، اردوغان نیز متقابلا امیدوار است که با تقویت و حمایت از رژیم طالبان، دایره سلطه و هژمون رژيمهای متاثر از اخوانالمسلمین را در دنیای اسلام گسترش دهد.
سهیل شاهین؛ نماینده معرفیشده از سوی طالبان برای سازمان ملل که از سوی این سازمان پذیرفته نشده و در دوحه به سر میبرد نیز در پیامی در توییترش آقای اردوغان را «رهبر محبوب» خوانده و پیروزی او را «از صمیم قلب» تبریک گفتهاست.
این پیام یکبار دیگر، برداشتهای بالا را تایید و تقویت میکند و نشان میدهد که برای طالبان، پیروزی اردوغان، به یک رقابت سیاسی داخلی در ترکیه محدود نمیشود؛ بلکه او در عین حال، برای طالبان نیز یک «رهبر محبوب» محسوب میشود که میتوان در آینده به کمک او، امپراتوری بزرگ اسلامی را احیا کرد و اسلام را به اوج اقتدار بازگرداند!
این اگرچه در شرایط کنونی یک رویاپردازی محض محسوب میشود؛ اما برای جریانهایی مانند طالبان که از آرمانگرایی ایدئولوژيک به مثابه یک نیروی پیشران، تغذیه میکنند، اردوغان یک نشانه از آینده ایدهآلی است که اکثر اسلامگرایان رادیکال آرزوی آن را دارند.
در ادامه واکنشهای گسترده طالبان به پیروزی اردوغان، هدایتالله هدایت؛ معاون تلویزیون ملی افغانستان که از سوی طالبان مدیریت میشود، تصویری از نامه ملا عمر؛ بنیانگذار این گروه را منتشر کرده که ظاهراً در سال ۱۳۷۵ پیروزی در انتخابات را به نجمالدین اربکان؛ رهبر حزب اسلامگرای رفاه تبریک گفتهاست.
آقای اربکان تنها پس از یکسال نخستوزیری با فشار نظامیان حامی نظام سکولار ترکیه که او را متهم به اسلامگرایی در اداره کشور میکردند وادار به کنارهگیری از قدرت شد؛ اما رجب طیب اردوغان که کارزار سیاسی خود را با حزب اسلامگرای رفاه شروع کرد، راه اربکان را ادامه داد، محدودیتهای ناشی از سکولاریزم را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت، ارتش قدرتمند ترکیه را مهار کرد و به این ترتیب، توانست ۲۰ سال بر ترکیه حکمرانی کند و انتظار میرود که یک دهه دیگر نیز در این سمت باقی بماند.
بنابراین، طالبان برای تحقق رویای ناتمام رهبر مردهشان، تمام قامت از اردوغان حمایت میکنند، او را «رهبر محبوب» خود میدانند و آرمان استقرار یک امپراتوری اسلامی در خاورمیانه و چه بسا جهان را در سیمای رییس جمهوری اسلامگرا و پانترکیست ترکیه میبینند.