جنایات جنگی در افغانستان؛ از طالبان تا دشمنان آنها
اگر قرار است درباره جنایتهای جنگی در افغانستان، تحقیق شود، این تحقیق اول اینکه باید از سوی یک مرجع بیطرف، مقتدر و مشروع بینالمللی صورت بگیرد. دوم اینکه درباره همه طرفهای درگیر جنگ از جمله طالبان و دشمنان آنها باشد. و نکته سوم هم اینکه تمام قربانیانی را در بر بگیرد که در طول ۲۰ سال جنگ میان طالبان و ناتو از سوی هریک از طرفهای جنگ، هدف قرار گرفته و قربانی شدهاند.
ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی طالبان گفته که پس از توافق ادارات دولتی طالبان، زمینه همکاری برای تحقیقات تیم بازرسان استرالیایی را تسهیل کرده و در صورتی که این تیم بازپرس، جنایات جنگی را با «صداقت» بررسی کند، به آنان اجازه ورود به افغانستان داده خواهد شد.
این در حالی است که سه روزنامه استرالیایی در سال ۲۰۱۸ فاش کردند که رابرتز اسمیت «پرافتخارترین سرباز زنده استرالیا» در طول ماموریت خود در بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ غیرنظامیان بیدفاع افغان را هدف خشونت قرار داده است.
دادگاه فدرال استرالیا او را در چند مورد قتل شهروندان افغان در جریان ماموریتاش در افغانستان مقصر شناخت.
آقای مجاهد حکم رابرتز اسمیت را «نمادین» خواند و گفت که جنایات جنگی، توسط بیش از یک سرباز انجام شده بود.
وزیر دفاع استرالیا گفته که کشورش به دنبال «راهی رو به جلو» برای پرداخت غرامت به خانوادههای قربانیان جنایات جنگی در افغانستان است.
این در حالی است که گزارشهای تکاندهندهای درباره کشتار عمدی، هدفمند و همراه با تحقیر و شکنجه غیرنظامیان بیگناه افغانستان توسط نیروهای استرالیایی در جریان مأموریت آنها در ولایت ارزگان افغانستان منتشر شدهاست؛ چیزی که حتی در احکام قضایی خود استرالیا نیز مجازات آن تنها «پرداخت غرامت» به خانوادههای قربانیانی که حق حیاتشان به طور عامدانه سلب شده، نیست.
بنابراین، ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی طالبان درست میگوید که اول اینکه شمار نیروهایی که در این جنایتها دست داشتهاند، بسیار بیشتر از یک نفر است و دوم اینکه هیچ تضمین و اطمینانی وجود ندارد که دولت و نظام قضایی استرالیا عدالت را آنگونه که شایسته است و حقوق قربانیان، اقتضا میکند به اجرا بگذارند و جنایتکاران را به طور عادلانه مجازات کنند.
از سوی دیگر، فراخواندن بازرسان استرالیایی به افغانستان از سوی طالبان نیز این شایبه را ایجاد میکند که آیا طالبان به راستی مصمم به اجرای بیقید و شرط عدالت درباره قربانیان جنایات جنگی و مرتکبان آن هستند؟
این پرسش از آن حیث اهمیت دارد که بازرسان استرالیایی قاعدتا درباره قتلها، کشتارها و جنایتهایی تحقیق میکنند که از سوی دشمنان طالبان صورت گرفته و این تحقیقات در صورتی که به سرانجام برسد نشان خواهد داد که چگونه ائتلاف نظامی به رهبری امریکا در طول سالهای اشغال افغانستان، مرتکب نقض فاحش، عمدی، هدفمند و سیستماتیک حقوق بشر شده و دست به جنایت و کشتار زدهاست.
چنین نتیجهای به طور بدیهی به نفع طالبان است، جنگ آنان علیه نیروهای خارجی را موجه و مشروع جلوه میدهد، جنایتهایی که از سوی عوامل طالبان علیه غیرنظامیان صورت گرفته را نادیده میگیرد یا قابل توجیه میسازد و مهمتر از همه اینکه به طالبان که هنوز دولتشان، رسمیت و مشروعیت ملی و بینالمللی ندارد به مثابه یک طرف مسئول و حامی حقوق بشر، اعتبار و وجاهت اعطا میکند.
این در حالی است اگر قرار است درباره جنایتهای جنگی در افغانستان، تحقیق شود، این تحقیق اول اینکه باید از سوی یک مرجع بیطرف، مقتدر و مشروع بینالمللی صورت بگیرد. دوم اینکه درباره همه طرفهای درگیر جنگ از جمله طالبان و دشمنان آنها باشد. و نکته سوم هم اینکه تمام قربانیانی را در بر بگیرد که در طول ۲۰ سال جنگ میان طالبان و ناتو از سوی هریک از طرفهای جنگ، هدف قرار گرفته و قربانی شدهاند.
اینکه سراجالدین حقانی؛ وزیر داخله طالبان با افتخار اعلام میکند که در طول دو دهه ۱۰۵۰ حمله انتحاری از سوی عوامل طالبان صورت گرفته، اینکه از خانوادههای مهاجمان انتحاری طالبان در هوتلهای لوکس، تجلیل میشود؛ اما از سرگذشت و سرنوشت هزاران بیوه و یتیمی که قربانی حملات انتحاری شدند، هیچ پرسش نمیشود، اینکه «بشکه زرد» به عنوان نماد افتخار طالبان در موزیمها به نمایش درمیآید، خود به وضوح نشان میدهد که هنوز جایگاه قاتل و قربانی در نظام «عدالت طالبانی» مشخص نیست و تعریف طالبان هم از «عدالت» درست به اندازه دولت استرالیا، یکجانبه، منفعتاندیشانه و مبتنی بر منافع خودشان است. این در حالی است که هریک از طرفهای جنگ که غیرنظامیان بیگناه را کشتهاند، مرتکب جنایت جنگی شدهاند و حکم جنایت جنگی نیز درباره عوامل انتحاری طالبان و نیروهای ویژه استرالیایی و دیگر نظامیان ناتو یا افغان هیچ تفاوتی نمیکند.