انتقال تروریستها به شمال، زنگ خطر برای آسیای مرکزی
بیانیه پیمان امنیت جمعی به طور آشکار معطوف به اقدام طالبان به انتقال و جابهجایی خانوادههای پشتونتبار پاکستانی و ملیشههای طالبان پاکستان به شمال و مناطق مرکزی افغانستان است و نشان میدهد که نگرانی درباره پیامدهای این تصمیم، صرفا به مردم افغانستان، محدود نمیشود؛ بلکه حتی کشورهای همسایه و منطقه نیز نسبت به چشمانداز امنیتی این کشورها در نتیجه این اقدام، هراس دارند.
وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی از حکومت طالبان خواستهاند از «جابهجایی اجباری جمعیت براساس خطوط قومی و مذهبی» در افغانستان جلوگیری کند.
آنها در پایان نشستی که روز سهشنبه ۳۰ جوزا در مینسک برگزار شد از «وخامت اوضاع امنیتی در افغانستان و تشدید فعالیتهای سازمانهای تروریستی بینالمللی به ویژه داعش خراسان» ابراز نگرانی کردند.
در این بیانیه آمدهاست: «ما وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام میکنیم یکی از عوامل مهم در حفظ و تقویت امنیت و ثبات در منطقه، حل سریع اوضاع در افغانستان است.»
در بخشی از بیانیه آمدهاست: «ما بر لزوم اجرای تعهدات مقامات فعلی افغانستان برای احترام به اصول اساسی حقوق بشر، از جمله حقوق زنان و دختران، از جمله دسترسی به آموزش، تأکید میکنیم. ما خواهان رعایت حقوق و آزادیهای اساسی گروههای قومی از جمله جلوگیری از آزار و اذیت و جابهجایی اجباری جمعیت در امتداد خطوط قومی و مذهبی از محل سکونت اصلی خود هستیم.»
این بیانیه به طور آشکار معطوف به اقدام طالبان به انتقال و جابهجایی خانوادههای پشتونتبار پاکستانی و ملیشههای طالبان پاکستان به شمال و مناطق مرکزی افغانستان است و نشان میدهد که نگرانی درباره پیامدهای این تصمیم، صرفا به مردم افغانستان، محدود نمیشود؛ بلکه حتی کشورهای همسایه و منطقه نیز نسبت به چشمانداز امنیتی این کشورها در نتیجه این اقدام، هراس دارند.
بربنیاد بیانیه وزرای امور خارجه کشورهای عضو پیمان امنیت جمعی، راه حل مسایل افغانستان و منطقه در داخل کشور است و تا زمانی که طالبان یا هر نیروی حاکم دیگر نتوانند این مسایل را از طریق گفتگوهای صلحآمیز ملی، استقرار عدالت سیاسی و قومی، توزیع عادلانه قدرت در یک حکومت چندقومی و با پایههای وسیع و مبارزه مسئولانه با تروریزم و افراطگرایی حل کنند، بیتردید، صلح و ثبات در افغانستان و منطقه نیز برقرار نخواهد شد.
این در حالی است که سیاستها، تصمیمات و اقدامات طالبان در تضاد کامل با این اهداف قرار دارد. آنها یک حکومت افراطی، ایدئولوژیک و تکقومی را ایجاد کردهاند که به جز پشتونها هیچ قومی در آن نمایندگان برگزیده و باصلاحیت ندارد. آنها زنان و دختران را از سیاست و جامعه حذف کرده و تحصیل و کار آنان را به طور کامل، ممنوع قرار دادهاند. آنان به طور گسترده دست به ارعاب و سرکوب و بازداشت و شکنجه و حتی قتل فعالان سیاسی و قومی، دولتمردان و نظامیان سابق، خبرنگاران و تحلیلگران سیاسی و معترضان زن میزنند. آنها همچنین به تازگی اقدام به جابهجایی پشتونهای مسلح جنوبی و پاکستانی در شمال و بخشهایی از مناطق مرکزی کردهاند به این بهانه که میخواهند طالبان پاکستان را «کنترل» کنند؛ اما این تصمیم نه تنها در راستای تغییر جغرافیای جمعیتی مناطق غیرپشتوننشین است؛ بلکه یک بازی خطرناک با امنیت و ثبات افغانستان محسوب میشود و پیامدهای بالقوه ویرانگری برای امنیت و ثبات در کل منطقه آسیای میانه خواهد داشت و موجب گسیل و گسترش تروریزم به ورای مرزهای ملی افغانستان خواهد شد.
بنابراین، ناظران نیز با اشاره به بیانیه مهم سازمان پیمان امنیت جمعی، هشدار میدهند که با آغاز پروژه انتقال و استقرار تروریستهای پاکستانی و خانوادههای پشتونتبار آنان به شمال افغانستان، مساله رشد سریع تروریزم در سایه حکومت طالبان، بیش از هر زمان دیگری از قوه به فعل نزدیک میشود و کشورهای همسایه و منطقه اگر همین اکنون برای مهار آن، اقدام نکنند، به زودی باید با پیامدهای امنیتی آن در داخل مرزهای خود مواجه شوند و شاهد رشد و شیوع تروریزم و آغاز مراحل عملیاتی گروههای تروریستی منطقه از مبدأ افغانستان علیه حکومتهای ملی در آسیای مرکزی باشند.
با این حساب، با توجه به اینکه این سیاست از هماکنون وارد مرحله اجرایی شده و نخستین کاروانهای پشتونهای مسلح، وارد تخار در شمال شرق کشور گشتهاند و تنشهای قومی کلید خورده، صرف صدور بیانیه از سوی کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی، چیزی را تغییر نمیدهد و بیتردید بر تصمیم طالبان، تاثیر نخواهد گذاشت؛ پس پیمان امنیتی منطقهای باید فراتر از صدور بیانیه، اقدام عملی انجام دهد و این پروژه را به سرعت متوقف کند؛ در غیر آن، فردا دیر خواهد بود و همانگونه که در بالا هم اشاره شد اعضای این پیمان باید با تروریستهای منطقهای قدرتمند شده در سایه حکومت طالبان در شمال افغانستان در داخل کشورهایشان بجنگند.