پایان پریگوژین؛ مرگ تراژیک یک ماجراجوی بیپروا
پایان پریگوژين، مرگ تراژیک یک تاجر مستعد، یک بازیگر موفق، رفیق دیرینه پوتین و یک ماجراجوی بیپروا بود که تاثیری شگرف بر معادلات امنیتی روسیه، اوکراین، افریقا و… خواهد گذاشت.
بازرسان روسی رسما تایید کردند که یوگنی پریگوژین؛ فرمانده گروه واگنر در میان کشتهشدگان سقوط هواپیما در روز چهارشنبه گذشته است.
نتیجه آزمایشهای مالیکولی-ژنتیکی نشان داده که هویت هر ۱۰ سرنشین جت شخصی با اسامی موجود در لیست مسافران و خدمه مطابقت دارد.
بر اساس این فهرست، دیمتیری اوتکین؛ از دیگر فرماندهان واگنر و مردی که دست راست پریگوژین نامیده میشد هم کشته شدهاست.
این هواپیما در محلی بین مسکو و سن پترزبورگ سقوط کرد.
دمیتری پسکوف؛ سخنگوی کرملین پیشتر به بیبیسی گفت که ادعاهای غرب مبنی بر اینکه دولت روسیه دستور قتل پریگوژین را داده «دروغ محض» است.
ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهور روسیه هم که رابطه نزدیکی با پریگوژین داشت پس از ۲۴ ساعت از زمان سقوط هواپیما به خانواده او تسلیت گفت.
او آقای پریگوژین را تاجری مستعد توصیف کرد که مرتکب اشتباهات جدی شد.
به نظر میرسد که تعریف و تنقید پوتین از پریگوژين، واقعبینانه، معتدل و مبتنی بر منطق و انصاف بود. او نه تلاش کرد که از رفیق روزهای سخت خود در طول دوران پرفراز و نشیب سیاسی – از معاونت شهرداری سن پترزبورگ تا کاخ کرملین- به طور اغراقآمیزی ستایش کند و از او به دلیل مشارکت مؤثرش در جنگ اوکراین، یک قهرمان افسانهای بسازد و نه حالا که او مردهاست، خواست با انتقادهای زهرآگین و افراطی، و سرزنش شدید یار دیرین خود به دلیل اشتباه ویرانگرش در رهبری شورش ۲۳ ساعته گروه واگنر علیه نهادهای نظامی روسیه، خدمات، جانفشانیها و تعصب عمیق پریگوژین به منافع حیاتی و اقتدار استراتژیک روسیه را زیر سؤال ببرد و به او انگ «خیانت» بزند.
با اینهمه، بلافاصله پس از مرگ تراژیک پریگوژین، تفسیرهای رسانهای و پیشگوییهای امنیتی محافل مطبوعاتی و دستگاههای اطلاعاتی غرب حول محور «تئوری توطئه» شروع شد و همانگونه که انتظار میرفت آنها در اقدامی غیرحرفهای بدون آنکه منتظر نتایج تحقیقات رسمی بمانند و حتی درباره مرگ فرمانده واگنر، گزارش موثقی به دست آورند، انگشت اتهام را به سمت کرملین، دستگاههای امنیتی و نظامی روسیه و شخص ولادیمیر پوتین نشانه رفتند و مرگ پریگوژين را «توطئه» و «ترور» ارزیابی کردند.
جو بایدن؛ رییس جمهوری مفلوک امریکا هم با این موج هماهنگ تئوری توطئه، همدست و همداستان شد و همتای روسی خود را متهم به دستداشتن در کشتن فرمانده واگنر کرد.
با این وجود، در حالی که منابع رسانهای غربی پیوسته، ادعای بیبنیاد سرنگونی هواپیمای حامل یوگنی پریگوژین و دیگر فرماندهان واگنر از سوی پدافند هوایی روسیه و مشخصا «شلیک دو موشک زمین به هوا» را بسط و گسترش میدادند و برای تحمیل آن به مثابه روایت رسمی و معتیر از سناریوی مرگ پریگوژين، تقلا میکردند، پنتاگون؛ وزارت دفاع امریکا رسما تایید کرد که هیچ نشانهای از اصابت موشک زمین به هوا به هواپیمای شخصی پریگوژين وجود ندارد.
پس از این موضعگیری بود که رسانههای غربی که در پروژه اول روایتسازی، شکستی شرمآور را متحمل شده بودند، این بار سناریوی «بمبگذاری» در هواپیما را طرح کردند و توسعه دادند.
این در شرایطی است که او با یک هواپیمای وابسته به ارتش یا شرکتهای هواپیمایی روسیه سفر نکرده بود تا در نتیجه بمبگذاری کشته شده باشد، جت شخصی داشت که تمام امور ایمنی و امنیتی آن در کنترل نیروهای واگنر و محافظان معتمدش بود. این جت همچنین به دلیل تحریمهای غرب علیه روسیه، طی سه سال گذشته، هیچ خدماتی از سوی شرکت سازنده دریافت نمیکرد؛ بنابراین، ممکن است امنیت و مصونیت آن آسیبپذیر شده باشد.
به هر حال، هنوز تحقیقات درباره علت سقوط این هواپیما جریان دارد و هیچ گزارش رسمی درباره علت سقوط، منتشر نشدهاست. افزون بر این، تمام موضعگیریهای رسمی در روسیه، حکایت از آن دارد که پایان پريگوژين، چیزی نبوده که کرملین در شرایط کنونی، طرفدار آن باشد.
فرمانده واگنر، تنها یک روز قبل از مرگاش با انتشار یک ویدیو در صحرای افریقا به تندروها و تروریستهای داعش و القاعده، هشدار داده بود و این نشان میداد که مأموریت جدید او که بدون شک با تایید و حمایت رهبری نظامی روسیه، تعریف شده بود، کمک به متحدان مسکو در افریقا و مبارزه با چالشهای فراروی منافع راهبردی روسیه در صحرا و ساحل است.
ولادیمیر پوتین نیز در واکنش رسمی خود به سانحه هوایی منجر به مرگ پريگوژين به بازگشت او از افریقا اشاره کرده بود؛ موضوعی که نشان میدهد مرگ فرمانده واگنر ممکن است به برنامههای امنیتی روسیه در افریقا آسیب زده باشد.
بنابراین، علیرغم روایتسازی رسانههای غربی و جامعه اطلاعاتی غرب، مرگ پريگوژين و دیگر فرماندهان واگنر، مطلوب مسکو نبود.
با اینهمه، پایان پریگوژين، مرگ تراژیک یک تاجر مستعد، یک بازیگر موفق، رفیق دیرینه پوتین و یک ماجراجوی بیپروا بود که تاثیری شگرف بر معادلات امنیتی روسیه، اوکراین، افریقا و… خواهد گذاشت و چشمانداز آینده قدرتمندترین ارتش خصوصی جهان را در هاله ابهام فرومیبرد.