فرمت مسکو؛ فرصتی دیگر برای طالبان و جهان
فرمت مسکو به همان اندازه که برای طالبان، یک فرصت مهم برای لابی‌گری محسوب می‌شود، از نظر کشورهای شرکت‌کننده در آن هم زمینه‌ای دیگر برای تحت فشار قرار دادن طالبان به منظور پاسخگویی به مطالبات کشورهای همسایه، منطقه و جهان و حل مسایل و نگرانی‌های آنان در حوزه‌های مورد اشاره به شمار می‌آید.
امیرخان متقی؛ وزیر خارجه طالبان برای شرکت در نشست مشورتی فرمت مسکو به روسیه رفت.
سال گذشته روسیه به «دلیل عدم تشکیل حکومت همه‌شمول»، نماینده طالبان را به فرمت مسکو دعوت نکرد.
ضمیر کابلوف؛ نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه برای افغانستان، روز دوشنبه ۳ میزان به خبرگزاری تاس روسیه گفت از امریکا در این نشست دعوت نشده است.
این نشست با شرکت نمایندگان روسیه، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، چین، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان از روز جمعه در شهر کازان (غازان) جمهوری تاتارستان روسیه برگزار می‌شود.
فرمت مسکو نشست سالانه‌ای در مورد افغانستان است که در روسیه برگزار می‌شود و نمایندگان کشورهای همسایه افغانستان در آن شرکت می‌کنند. این پنجمین نشست این فرمت است.
تفاوت مهم این نشست نسبت به نشست قبلی در این است که امیرخان متقی؛ رییس دستگاه سیاست خارجی طالبان هم به آن دعوت شده و شرکت کرده است.
طالبان که از نشست قبلی فرمت مسکو به دلیل عدم دعوت نماینده خود، انتقاد کرده بود، بی‌تردید از این نشست به مثابه فرصتی برای مشروعیت بخشیدن به دولت خود، لابی‌گری و جلب توجه بازیگران بزرگ منطقه‌ای و بین‌المللی استفاده خواهند کرد.
برگزاری این نشست در شهر کازان؛ مرکز جمهوری خودمختار تاتارستان هم احتمالا حاوی این پیام مثبت برای طالبان است که با استفاده از پیوندهای ایدئولوژيک خود با مسلمانان روسیه، ارتباطات خویش با مسکو را گسترش دهند، به مطالبات مشروع روسیه و دیگر قدرت‌های بین‌المللی از دولت خود، توجه کنند و سیاست‌های زن‌ستیزانه و پیوندهای‌شان با گروه‌های تروریستی را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند.
پیش‌تر از قول یک سازمان «خیریه» در تاتارستان، گزارش شده بود که از کرملین خواسته بوده که شناسایی رسمی رژيم طالبان را در دستور کار نشست فرمت مسکو قرار دهد؛ خواسته‌ای که به سرعت و صراحت از سوی ضمیر کابلوف رد شد و او تاکید کرد که بحث درباره شناسایی رسمی رژيم طالبان، هنوز خیلی زود است.
این نشان می‌دهد که طالبان، شاید از لابی‌گران محلی‌شان در روسیه برای تاثیرگذاری بر نشست فرمت مسکو، استفاده کنند و حضور مستقیم متقی در این نشست هم به این مهم، کمک خواهد کرد.
با این‌همه، تصور می‌شود که از دید روسیه و دیگر کشورهای شرکت‌کننده در فرمت مسکو، این نشست محملی برای طرح دغدغه‌ها و نگرانی‌های عمده کشورهای همسایه، منطقه و جهان درباره بحران‌های پایدار، پیچیده و چندلایه افغانستان می‌باشد.
روس‌ها و متحدان منطقه‌ای‌شان به ویژه در آسیای مرکزی، بارها نسبت به رشد فزاینده تروریزم، قدرت‌گیری داعش، توسعه بی‌ثباتی به شمال افغانستان، قاچاق مواد مخدر و درگیری‌های مرزی پس از به قدرت رسیدن طالبان، ابراز نگرانی کرده‌اند.
آن‌ها در عین حال، خواستار تشکیل دولت فراگیر با حضور مؤثر و عادلانه تمام اقوام و اقلیت‌های کشور شده و از طالبان خواسته‌اند که برای رسیدن به این مهم، گفتگوهای سازنده صلح را با سایر طرف‌های سیاسی و قومی کشور، آغاز کنند.
بنابراین، فرمت مسکو به همان اندازه که برای طالبان، یک فرصت مهم برای لابی‌گری محسوب می‌شود، از نظر کشورهای شرکت‌کننده در آن هم زمینه‌ای دیگر برای تحت فشار قرار دادن طالبان به منظور پاسخگویی به مطالبات کشورهای همسایه، منطقه و جهان و حل مسایل و نگرانی‌های آنان در حوزه‌های مورد اشاره به شمار می‌آید.
در این میان، مردم افغانستان اما انتظار دارند که این نوع نشست‌ها در نهایت به ایجاد یک راه حل پایدار و سودمند منجر شود که به بحران‌های دیرپای افغانستان، یکبار برای همیشه پایان دهد و زمینه بازگشت مردم به صحنه، استقرار عدالت سیاسی، ایجاد دولتی فراگیر، مشروع و دموکراتیک، تضمین واقعی حقوق انسانی زنان، اقلیت‌های قومی و مذهبی، پایان سرکوب و ارعاب و تقویت تروریزم و مهاجرت‌های سیل‌آسا و الحاق افغانستان به جامعه بین‌المللی را فراهم سازد.
