کشتار غزه، خشم اعراب، شرم و شکست برای امریکا

تصمیم تحقیرآمیز اعراب در لغو دیدار با بایدن، خشم امریکا را برانگیخت و واشنگتن را مجبور کرد تا مواضع خود در حمایت آشکار از جنایات اسراییل در غزه را عیان‌تر و علنی‌تر ابراز کند تا مشخص شود که یک طرف جنگ جاری در منطقه، امریکاست؛ اما به عقیده ناظران، حتی این رویکرد بایدن هم چیزی از شرم و شکست او و امریکا در مأموریت ناکام و ناتمام‌ خاورمیانه‌ای‌اش نخواهد کاست.

به دنبال بمباران شفاخانه الاهلی العربی در غزه که به مرگ صدها فلسطینی غیرنظامی منجر شد، سران عرب اعلام کردند که از دیدار با بایدن خودداری می‌کنند. این دیدار قرار بود با شرکت پادشاه اردن، رئیس جمهور مصر و محمود عباس با رئیس جمهور امریکا در اردن برگزار شود.

ایمن الصفدی؛ وزیر خارجه اردن گفت آن‌ها زمانی ملاقات خواهند کرد که طرف‌ها بتوانند بر سر «پایان جنگ و قتل عام فلسطینی‌ها» توافق کنند. او رژيم اسرائیل را به سوق دادن منطقه به «لبه پرتگاه» متهم کرد.

کاخ سفید هم اعلام کرد که تیم امنیت ملی امریکا آقای بایدن را در جریان انفجار قرار داده و او با ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و بنیامین نتانیاهو صحبت کرده است.

کاخ سفید تایید کرده که جو بایدن برنامه سفر خود به اردن برای دیدار با ملک عبدالله دوم؛ پادشاه این کشور، محمود عباس؛ رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی و عبدالفتاح سیسی؛ رئیس جمهور مصر را معلق کرده است.

اعلامیه کاخ سفید اما درست پس از این‌که رهبران کشورهای یادشده اعلام کردند که دیدار از پیش‌ برنامه‌ریزی‌شده خود با بایدن را در اعتراض به کشتار فاجعه‌بار صدها غیرنظامی در یک شفاخانه ملکی در غزه توسط رژيم اسراییل را لغو می‌کنند، صادر شد؛ اقدامی که از دید تحلیل‌گران، تلاشی ناکام از سوی امریکا برای دفاع از حیثیت آسیب‌دیده و پنهان کردن شکست شرم‌آورش در یک مأموریت دیپلماتیک مهم بود.

به باور آگاهان، امریکا شاید هرگز تصور نمی‌کرد که رهبران کشورهای عربی یادشده، جرأت لغو برنامه دیدار با رییس جمهور آن را داشته باشند؛ چیزی که به تعبیر یکی از تحلیل‌گران غربی، تا چند سال پیش، حتی قابل تصور هم نبود؛ اما اکنون به دلیل «افول قدرت امریکا» به سادگی، رخ می‌دهد؛ بدون آن‌که امریکا بتواند در برابر آن، کاری انجام دهد یا کشورهای مورد نظر را مورد توبیخ و تنبیه و تحریم قرار دهد.

صرف نظر از این‌که امریکا خود بخشی از درگیر‌ی‌های خونین جاری در خاورمیانه است و به دلیل مشارکت فعال‌اش در حمایت همه‌جانبه و غیرقابل انکار از رژيم اسراییل و اعطای مجوز مستقیم به آن برای ادامه کشتار و خون‌ریزی در غزه، هرگز نمی‌تواند ژست کشوری بی‌طرف و حامی صلح و حقوق بشر را ایفا کند؛ اما در مقابل، تصمیم کشورهای عربی برای امتناع از دیدار با بایدن، این پیام معنادار را به امریکا منتقل کرد که سیطره بلامنازع ایالات متحده و اسراییل بر معادلات منطقه، رو به پایان است و کشورها دیگر اجازه نمی‌دهند که هر جنایتی برای تثبیت قدرت و سلطه اسراییل با چراغ سبز یا حمایت مستقیم واشنگتن، صورت بگیرد، بدون این‌که هزینه‌ای بر آن بار شود و مرتکبان و مشوقان آن، مجازات شوند.

به جز لغو دیدار رهبران مصر و اردن و تشکیلات خودگردان فلسطینی با بایدن، نشانه‌های دیگر نیز حاکی است که امریکا و اسراییل دیگر قادر به تحمیل تسلط یکجانبه و بی‌رقیب خود بر معادلات استراتژيک منطقه نیستند. ورود قدرت‌هایی مانند روسیه و چین به معادلات خاورمیانه و واکنش‌ها، رایزنی‌ها و نشست‌های مکرر آنان در پیوند به وقایع خونین جاری، نشانگر آن است که دوران میدان‌داری امریکا و رژيم‌های دست‌نشانده آن در قطب راهبردی جهان، پایان یافته و صف‌آرایی‌های ژئوپلیتیک تازه‌ای در حال شکل‌گیری است که قدرت و سیطره امریکا و هم‌پیمانانش در خاورمیانه را به چالش می‌کشد و نیروها و جریان‌های ضد امریکایی را در موقعیتی تاریخی برای استمرار مبارزات‌شان به هدف شکست هیمنه امریکا و اسراییل قرار می‌دهد و آنان را به تلاش و مبارزه بیش‌تر برای تحمیل شرم و شکست افزون‌تر بر ایالات متحده و شرکای‌ سنتی آن برمی‌انگیزد.

شاید این یکی از دلایلی بود که لحن و ادبیات موضع‌گیری‌های بایدن در جریان سفر او به اسراییل، صریح‌تر شد و او بر حمایت بی‌چون و چرا از رژيم تل‌آویو برای ادامه کشتار و خون‌ریزی در غزه تاکید کرد. این در حالی بود که پیش‌ از این، اعلام شده بود که او برای تلاش به منظور جلوگیری از گسترش تنش و یافتن راه حلی برای نجات جان غیرنظامیان به منطقه سفر می‌‌کند.

تصمیم تحقیرآمیز اعراب در لغو دیدار با بایدن اما خشم امریکا را برانگیخت و واشنگتن را مجبور کرد تا مواضع خود در حمایت آشکار از جنایات اسراییل در غزه را عیان‌تر و علنی‌تر ابراز کند تا مشخص شود که یک طرف جنگ جاری در منطقه، امریکاست؛ اما به عقیده ناظران، حتی این رویکرد بایدن هم چیزی از شرم و شکست او و امریکا در مأموریت ناکام و ناتمام‌ خاورمیانه‌ای‌اش نخواهد کاست. این در کنار شکست مفتضحانه اسراییل در برابر حماس، نشانه‌ای دیگر از افول بازگشت‌ناپذیر جبهه صلیت و صهیون در معادلات منطقه محسوب می‌شود.

مطالب مرتبط