اخراج پناهجویان از پاکستان؛ تاریخ فراموش نمی‌کند
علیرغم همه اظهار نگرانی‌ها، هشدارها، انتقادها و راه‌پیمایی‌ها اما مقام‌های پاکستانی هر روز مصمم‌تر از پیش بر اجرای طرح خود برای اخراج اجباری بیش از یک میلیون پناهجو تاکید می‌کنند؛ چیزی که بدون شک، تاریخ هرگز آن را فراموش نخواهد کرد.
وزیر داخله دولت موقت پاکستان روز پنج‌شنبه (۴ میزان) تاکید کرد که برای آخرین بار به همه مهاجران «غیرقانونی» در این کشور از جمله صدها هزار اتباع افغانستان هشدار می‌دهد تا قبل از ضرب‌الاجل اول نوامبر این کشور را داوطلبانه ترک کنند.
لیاقت‌علی چاتا؛ کمیسر راولپندی هم در جلسه کمیته‌ای با حضور خرم‌علی؛ فرمانده پولیس منطقه و معاونان بخش‌ها، افسران ارشد پولیس و نمایندگان سازمان‌های اطلاعاتی گفته که فهرست اتباع خارجی «فاقد مدرک» مقیم این منطقه ۲۴۰۱۸ نفر است که پس از مهلت ۳۱ اکتوبر دستگیر خواهند شد.
رهبر طالبان دستور داده که برای رسیدگی به مهاجران اخراج‌شده از پاکستان «کمیسیون عالی» ایجاد شود.
در بیانیه طالبان آمده: «حکومت پاکستان برخلاف تمام نورم‌ها قصد به اخراج مهاجرین افغان کرده است.»
وظیفه کمیسیون عالی طالبان به ریاست عبدالسلام حنفی و عضویت ۳۱ تن از مسئولان عالی‌رتبه این گروه «تثبیت، تشخیص، انتقال، خدمات اولیه و صحی و سرپناه‌های موقت» برای مهاجران اخراج‌شده از پاکستان است.
تصمیم پاکستان برای اخراج صدها هزار پناهجوی افغانستان در حالی اجرایی می‌شود که در اکثر مناطق افغانستان، فصل سرما از هم‌اکنون شروع شده و پناهجویان اخراجی در معرض یک فاجعه انسانی قرار خواهند گرفت؛ زیرا بعید به نظر می‌رسد که سازمان‌های امدادرسان قادر به کمک قابل توجه برای اسکان مجدد و فراهم کردن سرپناه برای بیش از یک میلیون نفر باشند.
همین اکنون نیز سازمان‌های بین‌المللی می‌گویند که بیش ۱۵ میلیون نفر در افغانستان برای فراهم کردن غذای روزانه خود نیازمند دریافت کمک اند و زلزله هرات نیز بر آمار یادشده افزوده و فوریت کمک‌های دریافتی را چندبرابر کرده است.
برنامه جهانی غذا پیش‌تر گفته بود که برای مقابله با بحران انسانی ناشی از فقر در افغانستان طی زمستان پیش رو به بیش از ۴۰۰ میلیون دالر نیاز دارد؛ پولی که پیش‌بینی نمی‌شود با توجه به وضعیت حاکم بر افغانستان، سلطه یک دولت نامشروع و غیرمسئول، شیوع بحران‌های بزرگ در دیگر نقاط جهان مانند اوکراین و فلسطین و بی‌میلی کشورهای کمک‌کننده به مساله افغانستان، به سادگی تامین شود.
بنابراین، کاری که پاکستان انجام می‌دهد، صرفا نقض فاحش حقوق بشری پناهجویان نیست، ارتکاب عمدی و آگاهانه یک جنایت منجر به فاجعه است؛ زیرا بسیاری از ناظران هشدار می‌دهند که پیامدهای این تصمیم از هم‌اکنون مشخص است؛ اما مقام‌های پاکستانی با علم به این واقعیت دردناک و تکان‌دهنده بر عزم و اراده خود برای اجرای این تصمیم پافشاری می‌کنند.
مساله دیگری که موجب نگرانی‌های عمیق سازمان‌های حقوق بشری شده، سوابق افراد و خانواده‌هایی است که قرار است از پاکستان اخراج شوند. اغلب این جمعیت بیش از یک میلیونی را کسانی تشکیل می‌دهند که از بیم طالبان از کشور گریخته و منتظر انتقال به یکی از کشورهای غربی هستند؛ اما به دلیل طولانی شدن فرایند رسیدگی به درخواست پناهندگی‌شان مجبور شده‌اند در پاکستان بمانند؛ زیرا اگر برگردند توسط طالبان، دستگیر یا حتی کشته خواهند شد.
برای بسیاری از آن‌ها زندگی در پاکستان با توجه به هزینه‌های بالا و بیکاری مطلق، بسیار دشوار و توان‌فرساست؛ اما آنان مجبور شده‌اند برای حفظ جان خود در مقابل تهدید طالبان در آن کشور بمانند و از بازگشت به کشور اجتناب کنند.
پاکستان اما اکنون آن‌ها را اخراج می‌کند و این یعنی عمدا آنان را به مثابه طعمه‌های آماده در اختیار طالبان قرار می‌دهد.
به این ترتیب، تشکیل «کمیسیون عالی» طالبان نه تنها زمینه کمک به این جمعیت بزرگ را فراهم نخواهد کرد؛ بلکه چه بسا با شناسایی و بازداشت و شکنجه آنان، بسترساز یک انتقام‌جویی خونین و مرگبار خواهد شد.
از جانب دیگر، حتی اگر طالبان اراده‌ای برای پیگرد پناهجویان اخراجی از پاکستان نداشته باشند، رسیدگی به وضعیت انسانی و تامین نیازهای اولیه آن‌ها هیچ‌گاه پیش از این، در دستور کار دولت طالبان قرار نداشته است و از این پس نیز نخواهد داشت.
بنابراین، با اخراج توده‌ای پناهجویان از پاکستان، اگر یک فاجعه حقوق بشری ناشی از شناسایی، بازداشت، شکنجه و حتی مرگ شماری از آنان توسط طالبان رخ ندهد، وقوع یک فاجعه انسانی ناشی از فقر و سرما و فقدان سرپناه، تقریبا اجتناب‌ناپذیر است.
علیرغم همه اظهار نگرانی‌ها، هشدارها، انتقادها و راه‌پیمایی‌ها اما مقام‌های پاکستانی هر روز مصمم‌تر از پیش بر اجرای طرح خود برای اخراج اجباری بیش از یک میلیون پناهجو تاکید می‌کنند؛ چیزی که بدون شک، تاریخ هرگز آن را فراموش نخواهد کرد و در صورت بروز هرگونه فاجعه ناشی از این رویداد، مسئول درجه یک آن همسایه جنوبی خواهد بود؛ همسایه‌ای که ادعا می‌کند با میزبانی از میلیون‌ها پناهنده طی ده‌ها سال، یکی از بهترین دوستان افغانستان بوده؛ اما اینک در حالی که دولت دست‌نشانده خود را بر مردم افغانستان، تحمیل کرده و موجب آوارگی‌های بیش‌تر شده، دست به اقدامی می‌زند که تاریخ میزبانی سخاوتمندانه خود از پناهجویان افغان را نابود می‌کند.
