به نام میزبانی به کام مشروعیت
میزبانی طالبان از نشستی در این سطح به آنان به مثابه یک دولت، مشروعیت، اعتبار و وجاهت خواهد داد؛ درست همانگونه که سایر کشورهای منطقه با میزبانی از نشستهای مشابه، به نوعی در پی کسب امتیاز سیاسی و بهبود وضعیت دیپلماتیک خود هستند. نمایندگان ویژه کشورها اگر پیشنهاد طالبان را قبول کنند، در واقع میپذیرند که در نشستی با پرچم طالبان، شرکت کنند و این یعنی اعطای مشروعیت به یک دولت نامشروع.
سفارت ایران در کابل اعلام کرده که امیرخان متقی؛ وزیر خارجه طالبان در دیدار با حسن کاظمی قمی؛ سفیر و نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان در کابل از پیشنهاد ایران مبنی بر تشکیل «گروه تماس منطقهای» استقبال کرده و برای میزبانی نمایندگان ویژه کشورهای منطقه در امور افغانستان در کابل ابراز آمادگی کرده است.
وزارت خارجه طالبان نیز در اعلامیهای از این دیدار خبر داده اما به طرح پیشنهادی ایران در مورد تشکیل «گروه تماس منطقهای» و میزبانی نشست نمایندگان ویژه کشورهای منطقه در امور افغانستان هیچ اشارهای نکرده است.
تشکیل «گروه تماس منطقهای» طرحی است که ایران سال گذشته میلادی در نشستی موسوم به «فرمت مسکو» درباره افغانستان مطرح کرد و هدف از آن بحث برای تشکیل «دولت فراگیر» در افغانستان خوانده شده است.
طالبان در گذشته بحث بر سر تشکیل دولت فراگیر در افغانستان را رد کرده و گفتهاند که حکومت آنها «همهشمول و فراگیر» است؛ اما کشورهای همسایه افغانستان به ویژه ایران و روسیه پیوسته بر ایجاد «دولت فراگیر» در افغانستان تاکید داشتهاند.
موضع طالبان، ثابت است. آنها میگویند دولتشان همهشمول است و در آن نمایندگان همه اقوام، حضور دارند. ملاها و مولویهای پشتون که تقریبا تمام گلوگاههای قدرت را قبضه کردهاند، آن را ثمره و پاداش «۲۵ سال جهاد»شان میدانند و استدلال میکنند که در ایران و امریکا نیز دولت فراگیر وجود ندارد؛ زیرا در امریکا در هر دوره، تنها یک حزب، حکومت را در اختیار دارد و در ایران نیز سنیها نمیتوانند رییس جمهور یا وزیر شوند!
در بیانیه وزارت خارجه طالبان همچنین به «استقبال» امیرخان متقی از تشکیل گروه تماس منطقهای که از سوی ایران در نشست فرمت مسکو پیشنهاد شده بود، هیچ اشارهای نشده است؛ این به معنای آن است که طالبان تشکیل چنین گروهی را نیز بیهوده و غیرضروری میدانند و باور ندارند که این گروه، مطالبات آنها برای دستیابی به مشروعیت برای حاکمیت قومیشان را محقق سازد؛ زیرا اغلب کشورهای منطقه به شمول ایران، دولت طالبان را به رسمیت نمیشناسند، خواستار مشارکت فعال، مؤثر و معنیدار تمام اقوام و اقلیتهای کشور در ساختار یک دولت فراگیر هستند.
درباره مسایل امنیتی نیز تقریبا همین نگاه وجود دارد. در حالی که از دید بسیاری از کشورهای منطقه، طالبان خود یک تهدید امنیتی محسوب میشوند و پیوندهای وثیق، مستحکم و گسستناپذیری با سایر گروههای تکفیری و تروریستی در منطقه و فرامنطقه دارند و به شماری از آنها در داخل افغانستان، پایگاه و پناهگاه دادهاند، طالبان ادعا میکنند که به ناامنیهای ۴۴ ساله در افغانستان پایان دادهاند، نظم و امنیت و ثبات را تامین کردهاند، با تروریزم مبارزه میکنند، داعش را «سرکوب» کرده و تنها چند ده نیروی آنها در حال تعقیب و گریز هستند که به زودی از پا درمیآیند و پیوسته این ترجیعبند را تکرار میکنند که به هیچ گروهی اجازه نمیدهند که از خاک افغانستان بر کشورهای همسایه، حمله کند؛ این در شرایطی است که پاکستان هر روز ادعا میکند که از مبدأ افغانستان یا توسط تروریستهای افغانتبار، آماج حمله قرار میگیرد، در ایران، حملات انتحاری و تروریستی پس از تسلط طالبان، بیشتر شده و تاجیکستان و دیگر جمهوریهای آسیای مرکزی و حتی هند و روسیه و چین هم نگرانیهای مشابهی دارند.
با توجه به اینکه رویکرد طالبان در قبال مسایل و دغدغههای سیاسی و امنیتی همسایگان و کشورهای منطقه، قابل تغییر نیست، ابراز تمایل این گروه برای میزبانی از نشست نماینده ویژه کشورها در امور افغانستان به چه معناست؟
سادهانگارانه است اگر تصور کنیم که این تمایل، نشانگر آمادگی ضمنی طالبان برای تغییر مواضع اصولی خود در قبال ساختار قدرت، تامین امنیت، تعهد به ثبات در منطقه و مقابله مشترک با تروریزم و قطع ارتباط با گروههای تروریستی است. طالبان از میزبانی این نشست، تنها یک هدف دارند و آن کسب مشروعیت است.
میزبانی طالبان از نشستی در این سطح به آنان به مثابه یک دولت، مشروعیت، اعتبار و وجاهت خواهد داد؛ درست همانگونه که سایر کشورهای منطقه با میزبانی از نشستهای مشابه، به نوعی در پی کسب امتیاز سیاسی و بهبود وضعیت دیپلماتیک خود هستند.
نمایندگان ویژه کشورها اگر پیشنهاد طالبان را قبول کنند، در واقع میپذیرند که در نشستی با پرچم طالبان، شرکت کنند و این یعنی اعطای مشروعیت به یک دولت نامشروع. این در حالی است که در نشستهای مشابه در کشورهای دیگر، مقامهای طالبان بدون پرچم رسمی این گروه، حضور مییابند و رسانههای طالب، مجبور میشوند پرچم طالبان را با فتوشاپ روی میز نمایندگانشان قرار دهند!