رهبران «تیتیپی» در افغانستان چه میکنند؟
دیدار رییس جمعیت علمای اسلام پاکستان با رهبران گروههای ضد دولتی پاکستان در افغانستان، یک رویداد شگفتانگیز است. در صورتی که این خبر درست باشد، این رویداد تایید میکند که طالبان به تروریستهای پاکستانی پناه دادهاند و از عملیات مرگبار آنها علیه نیروهای مسلح پاکستان، حمایت میکنند.
روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبون گزارش داده که فضل الرحمان؛ رهبر جمعیت علمای پاکستان در جریان سفرش به افغانستان، با نورولی محسود؛ رهبر تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) و حافظ گل بهادر؛ فرمانده یک گروه شبه نظامی که حملاتی علیه ارتش پاکستان انجام میدهد نیز جداگانه داشته است.
منابع طالبان حضور این افراد در افغانستان را تایید نمیکنند و درباره این دیدارها هم چیزی نگفتهاند.
گفته شده که او با هبتالله آخوندزاده؛ رهبر مخفی طالبان در قندهار نیز دیدار کرده است که در این صورت دومین فرد خارجی است که پس از نخستوزیر قطر با رهبر طالبان دیداری مستقیم داشته است.
روزنامه «اکسپرس تریبون» به نقل از مصاحبه آقای رحمان در کابل گفته است که با رهبر طالبان در مورد مسایل میان کابل و اسلامآباد به صورت «جامع و همهجانبه» بحث و گفتگو کرده است؛ اما در خبرنامه حزب تحت رهبری او به دیدارش با رهبر طالبان اشارهای نشده و طالبان نیز در این مورد اظهار نظری نکردهاند.
اینکه طالبان مایل نیستند حضور رهبران طالبان پاکستانی در افغانستان را تایید کنند، قابل درک است؛ زیرا آنها نمیخواهند با این اقدام، اتهامات مکرر دولت و ارتش پاکستان را بپذیرند که میگویند طالبان به تروریستها پناه داده و حملات تروریستی بر نیروهای امنیتی پاکستان از افغانستان، طراحی میشود. با این حال، اینکه چرا دیدار مولانا فضلالرحمان با ملا هبتالله در قندهار را تایید نکردهاند، پرسشبرانگیز است.
تایید این دیدار میتوانست تاکیدی بر اراده واقعی طالبان برای حل و فصل بحران در روابط کابل و اسلامآباد باشد. از سوی دیگر، طالبان با اقدام میتوانستند به پاکستان اطمینان دهند که در عالیترین سطح برای رفع نگرانیها در رابطه با مشکلات امنیتی آن کشور، همکاری میکنند و این همکاری از حمایت رهبر مقتدر طالبان نیز برخوردار است.
با این وجود، دیدار مولانا فضلالرحمان با ملا هبتالله همچنان به عنوان یک خبر تاییدشده از سوی منابع محدود و ناشناس، باقی مانده که نه طالبان در این باره اظهار نظر کردهاند و نه حتی در خبرنامه جمعیت علمای اسلام به رهبری فضلالرحمان به آن اشاره شده است.
شاید طالبان با توجه به نگاهی که به آن گروه به مثابه یک نیروی نیابتی پاکستان در افغانستان، وجود دارد، نخواستهاند با رسانهای کردن این دیدار بر این نگاه، مهر تایید بزنند و عملا ثابت کنند که این مولاناهای پاکستانیاند که ملاهای طالبان را کنترل میکنند.
در این میان اما دیدار رییس جمعیت علمای اسلام پاکستان با رهبران گروههای ضد دولتی پاکستان در افغانستان، یک رویداد شگفتانگیز است. در صورتی که این خبر درست باشد، این رویداد تایید میکند که طالبان به تروریستهای پاکستانی پناه دادهاند و از عملیات مرگبار آنها علیه نیروهای مسلح پاکستان، حمایت میکنند.
بنابراین، اگر مولانا فضلالرحمان موفق نشده باشد تا طالبان افغان و پاکستانی را متقاعد کند که دست از آتشبازی و خونریزی در پاکستان بردارند، از طریق دیدار با رهبران گروههای تروریستی پاکستانی در خاک افغانستان، دستکم به این توفیق دست یافته که تایید کند آنها در افغانستان هستند و از حمایت همهجانبه طالبان برخوردار اند.
اگرچه برای ارزیابی نتایج و دستاوردهای سفر این ملای پرنفوذ و قدرتمند پاکستانی به افغانستان و رایزنیهای فشرده او با طالبانی که خودش آموزش و پرورش داده، باید چند روزی صبر کرد؛ اما به باور آگاهان، قراین و نشانهها حاکی از آن است که این سفر، تغییری در کارشیوه تروریستهای پاکستانی متحد طالبان برای ادامه عملیات ضد دولتی خود، ایجاد نکردهاست؛ زیرا در روزهای اخیر – حتی زمانی که مولانا فضلالرحمان سرگرم دیدار با رهبران طالبان در کابل و قندهار بود – چندین حمله تروریستی مرگبار در خاک پاکستان صورت گرفت و دو تروریست داعشی نیز از سوی نیروهای امنیتی پاکستان در پیشاور دستگیر شدند که برای کشتن مولانا فضلالرحمان از پکتیای افغانستان، راهی آن کشور شده بودند.
به این ترتیب، پاکستان اکنون با قاطعیت میتواند ادعا کند که ریشههای تروریزم پاکستانی در داخل خاک افغانستان است و طالبان افغان هم با قدرت از آن حفاظت و حمایت میکنند. با شکست مأموریت میانجیگرانه مولانا فضلالرحمان، دولت و ارتش پاکستان برای مقابله با تروریزمی که خودشان پرورش دادهاند و اکنون علیه پاکستان قیام کرده و روز به روز، خونریزتر و خطرناکتر میشود، باید تدابیر دیگری اندیشه کنند.