سیاست درهای بسته؛ دور تازه تقابل پاکستان و طالبان
مأموریت فضل‌الرحمان، موفقیت‌آمیز نبوده و او نتوانسته چیزی را که از سوی ارتش و آی‌اس‌آی پاکستان به او سپرده شد، به خوبی محقق سازد. بنابراین، پاکستان، مجبور شده‌است برای وارد کردن حداکثر فشار بر طالبان، از سیاست‌های درهای بسته استفاده کند.
گذرگاه مرزی تورخم بین افغانستان و پاکستان برای چهارمین روز پیاپی به روی کامیون‌های تاجران دو طرف بسته ماند و مرز غلام خان خوست بسته شد تا به این ترتیب، هیچ گذرگاهی میان دو کشور باز نباشد.
سرداراحمد شکیب؛ کاردار سفارت طالبان در پاکستان هم تایید کرد که مذاکرات مسٔولان دوطرف مرز به هدف رسیدن به توافقی در این زمینه بی‌نتیجه مانده است.
وی گفته که طرف پاکستانی روی حفظ سیاست گذرنامه و ویزا برای رانندگان افغان پافشاری دارد؛ اما این روند دشوار و زمان‌گیر است.
جان اچکزی؛ وزیر اطلاعات ایالت بلوچستان پاکستان، گفته که پاکستان تمام راه‌های رفت‌وآمد با افغانستان را منوط به داشتن اسناد سفر می‌کند. وی افزوده که داشتن ویزا برای ورود به پاکستان موضوع امنیتی است و به هر قیمتی اجرا خواهد شد.
مقامات طالبان اما گفته‌اند که امیدوار اند این مشکل از طریق «مذاکرات دیپلماتیک» حل‌وفصل شود.
هما‌ن‌گونه که جان اچکزی؛ وزیر اطلاعات ایالت بلوچستان پاکستان هم گفته، بهانه‌جویی‌های اسلام‌آباد از جمله الزام تاجران به دریافت پاسپورت و ویزا، هدف امنیتی دارد.
این البته به آن معنا نیست که تاجران، تروریست هستند یا تروریست‌ها در پوشش تجارت به پاکستان، نفوذ می‌کنند و دست به ناامنی و کشتار و خون‌‌ریزی می‌زنند. پاکستان به خوبی می‌داند که از قدیم‌الایام تاکنون، رویه آمد و شد تاجران از مرزها برای هردو کشور، کاملا آشنا و شناخته شده بوده و هر دو کشور نیز به طور کامل با آن کنار آمده و آن را پذیرفته‌اند. در حال حاضر نیز مشکل جدیدی از سوی تاجران، ایجاد نشده است که پاکستان با وضع محدودیت‌های تازه، سعی در مهار آن داشته باشد.
با این وجود، پاکستان به این بهانه، تمام ورودی‌های مرزی خود با افغانستان را بسته تا طالبان حاکم بر افغانستان را تحت فشار مضاعف قرار دهد و خواسته‌های امنیتی خود را بر آنان تحمیل و اجرا کند.
به بیان روشن‌تر، تلاش‌های مذبوحانه پاکستان برای قطع ارتباط طالبان افغان با طالبان پاکستانی به سرانجامی نرسیده و از سوی دیگر، حملات تروریستی در پاکستان که به باور مقام‌های اسلام‌آباد، پس از تسلط طالبان بر افغانستان ۴۰ درصد افزایش یافته نیز روز به روز از نیروهای امنیتی آن کشور قربانی می‌گیرد؛ بنابراین، انسداد مرزها و اعمال سیاست درهای بسته، یکی از آخرین گزینه‌های پاکستان برای تنبیه طالبان و فشار بر این گروه برای پذیرش پیش‌شرط‌های امنیتی آن شمرده می‌شود.
نکته مهم این است که مرز اصلی میان پاکستان و افغانستان یعنی تورخم، تقریبا بلافاصله پس از پایان سفر «مولانا» فضل‌الرحمان؛ رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان به کابل و قندهار، بسته شد. این روحانی پرنفوذ پاکستانی از سوی طالبان به کابل دعوت شده بود تا میان این گروه و پاکستان، میانجی‌گری کند و از سطح تنش‌ها بکاهد. او به همین منظور حتی به قندهار رفت و به عنوان دومین رهبر خارجی توانست با ملا هبت‌الله آخوندزاده؛ رهبر مخفی طالبان نیز دیدار و گفتگو کند.
در پایان این گفتگوها و دیدارها اما به نظر می‌رسد که انتظارات امنیتی پاکستان از طالبان، برآورده نشد و «مولانا» فضل‌الرحمان هم با دست‌های خالی، افغانستان را ترک کرد.
او در پایان سفرش تصریح کرد که طالبان حاکم بر افغانستان باید میان طالبان پاکستانی و حکومت پاکستان، یکی را انتخاب کنند.
در جریان دیدار او از کابل و قندهار هم چند حمله مرگبار در پاکستان صورت گرفت که شماری از نظامیان پاکستانی را کشت.
علاوه بر این، مرکز مبارزه با تروریزم پولیس پاکستان، ادعا کرد که دو «تروریست» عضو داعش را در پیشاور دستگیر کرده که «در افغانستان آموزش دیده بودند» و قصد ترور «مولانا» فضل‌الرحمان را داشتند.
این‌ها همه نشان می‌دهد که مأموریت فضل‌الرحمان، موفقیت‌آمیز نبوده و او نتوانسته چیزی را که از سوی ارتش و آی‌اس‌آی پاکستان به او سپرده شد، به خوبی محقق سازد. بنابراین، پاکستان، مجبور شده‌است برای وارد کردن حداکثر فشار بر طالبان، از سیاست‌های درهای بسته استفاده کند و با انسداد کامل تمامی مرزها، هزینه‌های طالبان برای تقابل با پاکستان، حمایت از تروریزم پاکستانی و استمرار ارتباط با گروه‌های تروریستی متحد خود را در تمامی بخش‌ها به ویژه حوزه اقتصادی، بالا ببرد.
به این ترتیب، باید منتظر ماند و دید که واکنش طالبان به این رویکرد چیست و رهبران آن‌ها چگونه با ولی نعمت سابق خود مواجه می‌شوند و دامنه این تقابل را در قبال حمایت و هم‌پیمانی با متحدان تروریست‌شان تا کجا گسترش می‌دهند.
