بزرگترین چالش فرا راه انتخابات از نگاه کمیسیون انتخابات

پیرامون چگونگی مدیریت سومین انتخابات افغانستان، از سوی کمیسیون مستقل انتخابات،  گفت و گویی با نور محمد نور، سخنگوی این کمیسیون انجام شده است.

قرار است به زودی ثبت نام کاندیدان ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در کشور، آغاز شود. در همین راستا، تلاش ها و دسته بندی های سیاسی نیز در کشور در حال اوج گیری است و پس از تشکیل اتحاد انتخاباتی و جبهه اعتماد ملی، قرار است به زودی جبهات سیاسی دیگری نیز شکل بگیرند.

سوال – آقای نور تشکر از شما به خاطر شرکت در این گفت و گو! به زودی ثبت نام کاندیدان انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی، آغاز می شود. عمده ترین شرایط ثبت نام افراد متقاضی کاندیداتوری، چه مواردی است؟

جواب – تشکر از شما در رابطه به اشخاص و افرادی که برای ریاست جمهوری و شورای ولایتی خود را کاندید می کنند در قانون اساسی کشور، اوصاف و شرایطی مشخص شده است. مثلا، هرکس که برای ریاست جمهوری خود را کاندید می کند باید افغان باشد و از والدین افغان متولد شده باشد، در روز کاندید شدن، باید چهل سالگی را تمام کرده باشد و از طرف محکمه نیز به کدام جرمی محکوم شناخته نشده باشد.

در ماده ۴۴ قانون انتخابات مشخص شده است، هرکسی که به ریاست جمهوری خودش را کاندید می کند، باید حمایت صدهزار نفر را از ۲۰ ولایت کشور (از هر۲۰ ولایت ۲%) داشته باشد.

شرط دیگر آن است که هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، باید حدود یک میلیون افغانی پول نقد به طور ضمانت به کمیسیون مستقل انتخابات بپردازد و در صورتی که برنده می شود یا ۱۰% آرای معتبر را بدست آورد این پول، دوباره برای شان داده می شود.

در رابطه با شورای ولایتی اما باید بگویم که شرایط برای نامزدان این شورا متفاوت تر است.

هرکس که خود را برای انتخابات شورای ولایتی کاندید می کند، از ۲۰۰ حمایت کننده شروع و تا ۶۰۰ نفر حمایت کننده باید داشته باشد، البته این آمار بر اساس نفوس ولایت های مختلف متفاوت است. نامزدان شورای ولایتی برای نامزدی شان در انتخابات در حدود بیست هزار(۲۰۰۰۰) افغانی به طور ضمانت به کمیسیون می پردازند و زمانی که برنده می شود یا ۲% رأی معتبر را بدست می آورد، این پول برایشان بازگردانه می شود.

سوال- به نظر شما، کمیسیون برای اجرایی شدن مراحل ثبت نام نامزدان آماده است؟

جواب – بلی، کاملاً ما آماده هستیم. به تاریخ ۲۵ سنبله پروسه ثبت نام کاندیدان آغاز می شود و به تاریخ ۱۴ میزان (به مدت۲۰ روز) این روند به پایان می رسد. البته پیش از شروع زمان ثبت نام، ما بسته های معلوماتی را به تاریخ ۱۸ سنبه به کاندیدان می دهیم.فعلاً نیز در ویب سایت و فیس بوک کمیسیون مستقل انتخابات، بسته های معلوماتی در مورد شرایط نامزدی افراد موجود است و هرکاندیدی که خواسته باشد می تواند از این آدرسها استفاده کند و مطابق آن، خود را عیار سازد. یک چیزی باید فراموش نکنیم اینکه تمام اوصافی که باید نامزدان انتخابات ریاست جمهوری داشته باشند، معاونین آنها نیز آن اوصاف وشرایط را باید داشته باشند.

سوال – از نظر شما عمده ترین چالش‌ فرا راه انتخابات آینده در افغنستان چیست؟

جواب – بزرگترین چالش فرا راه انتخابات از نگاه کمیسیون انتخابات موضوع تامین امنیت است. مشکلات امنیتی در افغانستان خیلی زیاد است، اما، ما امیدوار هستیم این مشکلات در مدت هفت ماهی که تا زمان برگزاری انتخابات باقی مانده بر طرف شوند.

سوال – مقامات امنیتی همواره از تامین امنیت اطمینان داده اند، اما آقای پتنگ، سرپرست پیشین وزارت داخله از نگرانی ها در باره تهدیدات امنیتی در پنجاه درصد مراکز رای دهی صحبت کرده است، نظر شما در این مورد چیست؟

جواب – مشکلات امنیتی از نگرانی های اصلی ماست. ما در جلسه شورای امنیت ملی، روی این موضوع بحث داشتیم، همراه رییس جمهور این موضوع از طرف کمیسیون مطرح شد که نهادهای امنیتی ظاهراً یک چیز صحبت می کنند و عملاً چیز دیگری در مورد امنیت مراکز رأی دهی موجود است. تأکید و خواست ما این است که نهادهای امنیتی، بیشتر متوجه تأمین امنیت برگزاری انتخابات باشند. ما همچنان، جلسات متعددی در هفته های آینده با حضور رییس جمهور خواهیم داشت و امیدوار هستیم که این مشکلات از سر راه برگزاری انتخابات برداشته شود.

سوال – در صورتیکه نیروهای امنیتی، تا زمان برگزاری انتخابات نتوانند امنیت ۵۰ درصد حوزه های رأی دهی را تأمین کنند، به نظر شما برگزاری انتخابات در ۵۰ در صد دیگر برای انتخاب رییس جمهور کافی خواهد بود؟

جواب – به هیچ وجه. ما برای اشتراک تمامی واجدین شرایط رأی در کشور انتخابات را برگزار می کنیم، کسانی که سن ۱۸ را تکمیل کرده باشند می توانند در انتخابات شرکت کنند. اگر نهادهای امنیتی به شمول وزارت دفاع، داخله و امنیت ملی، مانند کشورهای همسایه مثلا ایران و پاکستان تلاش کنند و قربانی دهند، امکانش هست که امنیت تمامی حوزات تأمین شود. به هرحال، مشکلات امنیتی را ما جداً حس می کنیم و از نگرانی های جدی ماست.

سوال – اگر مشکلات امنیتی برطرف نشود انتخابات هم برگزار نخواهد شد؟

جواب – مشکلات باید برطرف شود، این مکلفیت نهادهای امنیتی کشور است، این وظیفه شان را باید این نهادها انجام دهند. موضوع برگزاری انتخابات موضوع ساده ای نیست. این موضوع حتی مربوط به آینده کشور و حتی مربوط به آینده منطقه و جهان نیز است. ما به هیچ وجه بدون برگزاری انتخابات نمی توانیم به هدف خود برسیم. قدرت باید به طور صلح آمیز از جناب حامد کرزی به شخصی دیگری که منتخب مردم خواهد بود، انتقال داده شود.

سوال – شماری از شهروندان کشور، به دلیل مشکلات امنیتی خواستار به تعویق انداختن زمان برگزاری انتخابات شده اند، از دید شما این امر منطقی است؟

جواب – خوب، آزادی بیان در کشور وجود دارد و هرکس می تواند اظهار نظر کند. مشخصاً موقف رسمی کمیسیون مستقل انتخابات این است که به تاریخ ۱۶ حمل ۱۳۹۳ انتخابات را برگزار کند. کارهای زیادی هم در این راستا صورت گرفته است، ثبت نام رأی دهندگان تا حدود زیادی پیش رفته است. ثبت نام کاندیدان انتخابات تا چند روز دیگر آغاز می شود. ما، روی مشکلاتِ به میان آمده با نهادهای امنیتی بحث کردیم و تمامی مراکز رأی دهی نیز مشخص شده، موقعیت حدود ۶۸۴۵ مرکز رأی دهی را یک سال پیش با نهادهای امنیتی شریک ساخته ایم. بنابر این، انتخابات آینده افغانستان بدیلی ندارد و باید به وقت و زمان اش، مطابق قانون اساسی و مطابق تقویم تعیین شده برگزار شود.

سوال – به نظر شما، تا چه اندازه کمیسیون مستقل انتخابات می تواند یک انتخابات شفاف و عادلانه را برگزار و مدیریت کند؟

جواب – ما سخت می کوشیم که انتخابات آینده ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی کاملا آزاد، عادلانه و عمومی برگزار شود. به همین دلیل هم، ما این مسئله را رسماً با رییس جمهور درمیان گذاشته ایم که نهادهای امنیتی باید سعی و تلاش کنند. مهمترین نگرانی ما مساله امنیتی است و مسوولان امنیتی در این قسمت باید جواب روشن و شفافی به ما و مردم افغانستان بدهند. به نظر ما، تنها با گفتن اینکه در چند مرکز رای گیری، مشکل امنیتی وجود دارد و یا در چند مرکز امکانش نیست، فایده ندارد. باید این موضوعات عملا و به شکل فیزیکی اش، دیده شود و اقدامات عملی از سوی تمام دست اندرکاران مسایل انتخاباتی روی دست گرفته شود.

سوال – تصور شما از روزی که نتایج انتخابات اعلام می شود چیست؟ آیا ما، شاهد یک انتقال مسالمت آمیز قدرت در افغانستان خواهیم بود؟

جواب – در این مورد، تصمیم گیرنده اصلی، مردم افغانستان است که به چه کسی رأی می دهند. کمیسیون مستقل انتخابات تنها مدیریت این روند را برعهده دارد. این خودِ مردم اند که تصمیم می گیرند، هرکس که در انتخابات، بیشترین آرا را به خود اختصاص دهد از دید کمیسیون، رییس جمهور آینده افغانستان است. ما امیدوار به این هستیم که بیشتر مردم افغانستان دراین پروسه شرکت و سرنوشت آینده خود را تعیین کنند. ما مطمئن هستیم، زمانی که عده‌ی زیادی از مردم کشور در انتخابات سهم بگیرند. طبیعتا و براساس انتخابات فردی که مردم، آن را لایق بدانند و برای مردم قابل قبول باشد، او زمام امور را بدست می گیرد و اگر استقبال مردم از انتخابات خوب باشد، مطمینا آن روز هم بهترین روز برای مردم افغانستان خواهد بود. ما باید نسبت به آن روز خوش بین باشیم.

سوال – روند شکل گیری ایتلاف های سیاسی برای انتخابات را چگونه ارزیابی می کنید و نقش احزاب سیاسی در انتخابات آینده چقدر مهم است؟

جواب – شکل گیری ائتلاف های سیاسی بر روند انتخابات تأثیر خیلی مثبتی دارد و ما امیدوار هستیم که احزاب سیاسی باهم نزدیک شوند، روی یک کاندید مشخص تمرکز کنند. این مساله به نفع ملت، احزاب سیاسی و روند برگزاری انتخابات است.

به هر اندازه که تعداد کاندیدان در روند انتخابات کمتر باشد به همان اندازه انتخابات بهتر، سازماندهی و برگزار می شود، همچنان مردم نیز بهتر می توانند که از کاندید مورد نظر خود اطلاع بدست آورده و آگاهانه رأی بدهند.

بنابراین، کمیسیون انتخابات ایجاد ائتلاف های سیاسی را در کشور به فال نیک گرفته و از آن استقبال می کند.

کمپاین‌های غیر رسمی که در فیس بوک، تویتر و سایر شبکه های اجتماعی صورت می گیرد نیز بر روند انتخابات تأثیر مثبتی دارد و می تواند زمینه آگاهی مردم را آماده تر کند. از نظرقانونی، کمیسیون انتخابات، هیچ محدودیتی در صفحات اجتماعی، بالای هیچ کسی و در هیچ موردی نمی تواند وضع کند، حتی اگر کسی بالای خود کمیسیون هم انتقاد می کند، ما می پذیریم و یا هم کاستی های خود را اصلاح می کنیم.

به نظر من، روند برگزاری انتخابات دموکراتیک، باید به شکلی باشد که آزادی بیان باشد و هرشخصی حق دارد که خود را کاندید کند یا کسی دیگری را انتخاب کند و یاهم در مورد شخصی اظهار نظر کند.