گزارش تازه شورای امنیت: تجدید «بیعت» القاعده با ملا هبت‌الله؛ طالبان تغییر نکرده‌اند
بربنیاد یک گزارش تازه سازمان ملل، ایمن الظواهری؛ رهبر القاعده «عهد وفاداری (بیعت)» خود را با ملا هبت‌الله آخوندزاده؛ رهبر طالبان تجدید کرده‌است. این گزارش در عین حال نتیجه گرفته که طالبان نسبت به دوره اول حکومت خود، تغییر چندانی نکرده‌اند.
در این گزارش آمده که رهبر طالبان اخیراً «خودکامه‌تر و دور از دسترس» شده، حتی در دایره داخلی طالبان با مقام‌های معدودی در تماس است و دیدگاه‌های متفاوت از خود را نادیده می‌گیرد.
سیزدهمین گزارش تحلیلی ۲۵ صفحه‌ای تیم نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل که براساس گزارش‌های اعضای شورای امنیت جمع آوری شده است، می‌گوید گروه طالبان همچنان به روش‌های گذشته خود عمل می‌کند، و پناهگاه‌های امن برای گروه‌های تروریستی مانند القاعده فراهم کرده است.
رهبر طالبان که خود در فهرست تحریم سازمان ملل نیست، گفته شده که در قندهار زندگی می‌کند. او تاکنون در هیچ رسانه‌ای ظاهر نشده و از زمانی که به رهبری طالبان در سال ۲۰۱۶ رسید، تنها یک عکس از او منتشر شده است.
در گزارش سازمان ملل آمده که تنها برخی از مقام‌های طالبان از جمله محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع طالبان، سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله و عبدالغنی برادر، معاون رئیس‌الوزرا به رهبر طالبان دسترسی دارند.
اما جرگه سه روزه رهبران طالبان یک استثا بود که از ۲۲ تا ۲۴ مارچ در قصر موندیک قندهار برگزار شد. بنا بر گزارش‌ها، حدود ۱۸۰ تن از اعضای ارشد طالبان برای مشورت با رهبر به قندهار سفر کرده بودند.
اختلافات داخلی
در گزارش آمده که در این جلسه اختلافات داخلی میان جناح‌های طالبان پس از تسلط بر افغانستان آشکار شد و آقای آخوندزاده در تصمیم کلیدی منع تحصیل دختران دخالت کرد.
«جناح‌های قندهاری در مقابل حقانی، قندهاری در مقابل کابینه موجود، و رقابت میان فرماندهان نظامی در مقابل علما(چهره‌های روحانی) طالبان را آشکار کرد. هیچ نماینده‌ای از اقوام تاجیک و ازبک در این جرگه حضور نداشته است.»
ارزیابی گزارش از نظام طالبان این است که با وجود برخی تنش‌های داخلی، در حال حاضر تا حد زیادی «منسجم و متحد» باقی مانده است.
بنا به مشاهدات بیشتر اعضای شورای امنیت «تغییر محسوس کمی» در رفتار طالبان ایجاد شده است، «تا حد زیادی همان جنبش طالبانی است که در سال ۲۰۰۱ سرنگون شد.»
برخی ناظران گفتند که انتظار دارند که دو سال اول رژیم طالبان ناگزیر «آشفته و سیال» خواهد بود، و دور اول انتصاب‌های مقام‌های حکومت طالبان بیشتر به‌عنوان پاداش‌های مرتبط با پیروزی طالبان در نظر گرفته شده است.
طالبان کابینه‌ای با مقام‌های «سرپرست» بدون تاریخ مشخص را اعلام کرده است که راه را برای تغییر باز می‌گذارد؛ اما تاکنون به درخواست‌های جامعه جهانی برای ایجاد دولتی فراگیر با مشارکت افراد اقوام دیگر خارج از این گروه تن نداده است.
از آنجایی که بسیاری از کسانی که در رده‌های بالایی منصوب شده‌اند، مسن هستند، «بعید است» که برای مدت طولانی در سمت‌های فعلی بمانند.
در گزارش آمده که طالبان افرادی را که در فهرست تحریم‌های سازمان ملل قرار داشتند، به مقام‌های کابینه خود گماشته است. ۴۱ عضو طالبان که در فهرست تحریم‌های سازمان ملل قرار دارند، به پست‌های کابینه و سایر پست‌های بلندپایه در افغانستان منصوب شده‌اند.
از جمله این افراد، سراج‌الدین حقانی؛ وزیر داخله طالبان است و این شبکه وزارت‌های کلیدی دیگر از جمله اطلاعات و فرهنگ، اداره ملی احصائیه، وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان، تحصیلات عالی و… را در اختیار خود گرفته است.
تجدید بیعت ظواهری با ملا هبت‌الله
در این گزارش آمده، اکنون که طالبان پس از به قدرت رسیدن دوباره «آزادی عمل بیشتری» در افغانستان به دست آورده است، ایمن الظواهری نیز «پیام‌های ضبط شده بیشتری منتشر کرده است».
القاعده موفقیت طالبان در افغانستان را جشن گرفته است ارزیابی‌های کشورهای عضو شورای امنیت تاکنون نشان می‌دهد که القاعده دارای پناهگاه امن در افغانستان تحت کنترل طالبان دارد.
گزارش شده است که رهبری اصلی القاعده تحت رهبری ایمن الظواهری در افغانستان به ویژه در مناطق شرقی در کنر در امتداد مرز پاکستان و در ولایت زابل در همسایگی ایران باقی مانده‌اند.
تازه‌ترین ویدئوی رهبر القاعده در ۵ اپریل ۲۰۲۲ توسط بنیاد رسانه‌ای الصحاب القاعده منتشر شد که در آن الظواهری به سرپیچی یک زن مسلمان هندی در مقابل مردان معترض به حجابش اشاره کرد که در اوایل فبروری ۲۰۲۲ در فضای مجازی پخش شد.
این ویدیو تازه‌ترین اثبات زنده بودن ایمن الظواهری است.
گزارش سازمان ملل گفته که «اعتقاد» بر این است که نه گروه داعش و نه القاعده قادر به انجام حملات بین‌المللی قبل از سال ۲۰۲۳ خواهند بود، بدون درنظرداشت اینکه طالبان برای مهار آنها اقدام کند یا نه.
اما حضور آنها و شمار دیگری از گروه‌های تندرو در خاک افغانستان، موجب نگرانی کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی شده است.
