کشتار هزارهها؛ جهان مسئول است
انتظار میرود که در این شرایط سخت و رقتبار، سازمان ملل و دیگر نهادهای وابسته و زیرمجموعه آن، صدای مردم افغانستان، به ویژه اقوام و اقلیتهای قومی و مذهبی باشند و آن را به گوش جهانیان برسانند و جهان را به عمل به مسئولیت خود در توقف کشتار فاجعهبار این مردم فرابخوانند.
دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در واکنشی کوتاه و دیرهنگام به کشتار هزارهها در شهرک جبرییل هرات، خواستار تحقیقات، پاسخگویی و افزایش اقدامات حفاظتی از افراد در معرض خطر شده و گفته که در ماه گذشته افغانستان شاهد افزایش حملات به جامعه شیعه و هزاره بوده است.
یوناما در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «در ماه گذشته افغانستان شاهد افزایش خشونت علیه جامعه شیعه/هزاره در کابل و بغلان و اخیرا در هرات بوده است. یوناما با قربانیان ابراز همدردی میکند و خواستار تحقیقات، پاسخگویی عاملان و افزایش اقدامات برای حفاظت از افراد در معرض خطر است.»
روز جمعه (اول دسامبر)، افراد مسلح ناشناس سوار بر یک موتر به مسافران یک سهچرخه در شهرک شیعهنشین جبریيل هرات تیراندازی کردند که در نتیجه آن، دستکم شش نفر کشته و دو نفر زخمی شدند. دو روحانی شیعه نیز در میان کشتهشدگان بودند.
در پی این رویداد، صدها نفر در این شهر در مراسم تشییع پیکرهای قربانیان، تظاهرات کردند و شعار دادند.
واکنش نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان به کشتار هدفمند شیعیان و هزارهها در هرات و سایر بخشهای کشور اما از دید بسیاری از منتقدان، بسیار کوتاه، دیرهنگام و به شدت ناکافی است و نشان میدهد که حتی این سازمان نیز کشته شدن یک طیف قومی و مذهبی در کشور را که تمام معیارهای نسلکشی را داراست، یک رویداد عادی امنیتی میشمارد و فراتر از یک پست کوتاه توییتری، ارزش و اهمیت بیشتری برای آن قایل نیست.
این در حالی است که از نظر مردم افغانستان، طالبان به عنوان دولت حاکم، مسئول تامین امنیت تمام مردم هستند و در صورتی که آنها به طور غیرمسئولانه و پرسشبرانگیزی در قبال کشتار هدفمند و سیستماتیک شیعیان و هزارهها سکوت میکنند، سازمان ملل نباید اجازه دهد که این نسلکشی ادامه پیدا کند و عوامل دخیل در این پروژه خونین و خشونتبار از امنیت و مصونیت برخوردار باشند و در سکوت، جنایتهای جاری را عادیسازی کرده و اهداف بزرگتر خود مانند کوچ اجباری شیعیان، تصاحب املاک و اموال آنان و تغییر بافت قومی و مذهبی مناطق شیعهنشین را تحقق بخشند.
یوناما پس از فروپاشی نظام جمهوری و سیطره طالبان، یکی از معدود کانالهای ارتباطی جهان با افغانستان محسوب میشود و ارتباطات خوبی با سران طالبان دارد. این سازمان در عین حال، شبکهای از ناظران، فعالان، کنشگران، گزارشگران و دیدهبانهای حقوق بشری را در اختیار دارد یا از آنها حمایت میکند که وضعیت انسانی در کشور را رصد میکنند و رویکرد و عملکرد طالبان در قبال اقوام و اقلیتها، زنان، دختران و سایر اقشار در معرض خطر را مورد ارزیابی مستمر قرار میدهند.
با توجه به این موقعیت استثنایی که بدون شک، مسئولیت مضاعف ایجاد میکند، آیا انتشار یک پست توییتری در واکنش به کشتار مردم بیدفاع هزاره و شیعه در هرات، آنهم چند روز پس از وقوع این رویداد، بسنده است و میتوان نتیجه گرفت که سازمان ملل به وظایف مستقیم و ذاتی خود در این زمینه به درستی عمل کرده است؟
واضح است که پاسخ این پرسش، منفی است؛ بنابراین، انتظار میرود که در این شرایط سخت و رقتبار، سازمان ملل و دیگر نهادهای وابسته و زیرمجموعه آن، صدای مردم افغانستان، به ویژه اقوام و اقلیتهای قومی و مذهبی باشند و آن را به گوش جهانیان برسانند و جهان را به عمل به مسئولیت خود در توقف کشتار فاجعهبار این مردم فرابخوانند؛ مردمی که نه تنها به طور ناعادلانهای از صحنه سیاست و قدرت و حق تعیین سرنوشت خویش، طرد و محروم شدهاند؛ بلکه به طور ظالمانه و عامدانهای آماج نسلکشی هستند و این پروژه خونین و خوفانگیز، هر روز قربانیان بیشتری میگیرد و به مناطق متراکم و مزدحم شیعهنشین از بغلان تا کابل و هرات و غور، گسترش یافته و شاید در آینده، شهرها و مناطق دیگر کشور نیز شاهد تکرار و تجدید حملات جنایتکارانه مشابه از سوی تروریستهای تکفیری و حامیان آنها باشند.