حذف سیستماتیک مسلمانان اویغور؛ در چین هرروز نسل‌کشی است + تصاویر
۸۱ سال پیش در همین هفته در رویدادهایی که به آن «شب شیشه‌های شکسته» گفته می‌شود صدها کنیسه (عبادت‌گاه یهودیان) و گورستان یهودیان همراه با هزاران مشاغل آنان در آلمان نازی تخریب یا نابود شد. این به مفهوم زنگ آغاز نسل‌کشی بود که در اردوگاه‌های کشتار جمعی آشویتس، سوبیبور و تربلیکا به اوج خود رسید.
در مناطق غربی چین هم تخریب مساجد و هموارکردن گورستان‌های مسلمانان یک امر معمول است که بی‌وقفه ادامه دارد.
در یک نسل‌کشی فرهنگی با اندکی تفاوت بعد از جنگ جهانی دوم، در چین هزاران مکان مذهبی مسلمانان تخریب شده‌است. حدود یک میلیون مسلمان به اردوگاه‌ها زندانی شده‌اند؛ جایی که در آن روحانیون به زنجیر کشیده می‌شوند و جوانان وادار به ترک ایمان‌شان می‌شوند. مسلمانانی که زندانی نشده‌اند مجبور می‌شوند که در ماه رمضان روزه نگیرند و برای شکستن روزه‌شان به‌زور وادار به نوشیدن و دودکردن سیگار می‌شوند و نیز از عبادت‌کردن، خواندن قرآن و انجام زیارت حج منع اند.
چین توانسته انتشار هرنوع گزارش از صحنه این جرایم – که احتمالا عجیب‌ترین شکل جرایم علیه بشریت است – را با استفاده از روش قدیمی سرکوب، در قرن بیست‌ویکم خفه کند.
این مورد سبب شده که بهرام کی سنتاش؛ یک مسلمان اویغور ساکن امریکا مجموعه «تخریب ایمان؛ نابودی مساجد و حرم‌های اویغور» را منتشر کند.
سنتاش ۳۷ ساله در ایالات متحده زندگی می‌کند و اکنون بزرگ شده‌است. او می‌گوید: «وضعیت نظارتی پولیس – در چین – برخلاف جهانی است که تاکنون شناخته شده.» سنتاش همین‌قدر می‌داند که پولیس چین پدرش را در فبروری ۲۰۱۸ بازداشت کرده و تاکنون دیگر از او اطلاعی ندارد.
او قادر نیست پدرش را کمک کند – کسی که اگر زنده باشد یک‌ماه پیش ۶۹ ساله شده‌است – بهرام درد و رنج‌اش را با مستندسازی از تخریب میراث مسلمانان اویغور بیان می‌کند.
اویغورها شامل بهرام، پدرش و میلیون‌ها چینی دیگر از نظر تباری ترک و از نظر مذهبی مسلمان هستند. آن‌ها در چندین دهه جایی در چین کمونیستی پیدا کردند. در واقع حزب کمونست چین روحانیون و موعظه‌های آنان را تایید کرد و به مطالعه فرهنگ اویغور اجازه داد.
اما در قانون به‌شدت تحمل‌ناپذیر شی جین پینگ (رییس جمهور فعلی چین) چیزی نیست که در برابر صداقت حزبی بتواند تاب بیاورد. روحانیونی که قبلاً از سوی حزب کمونست تایید شده‌بودند حتی مسن‌ترین‌های‌شان به ۲۰ سال حبس محکوم شدند. هر نمادی که اسلامی به‌نظر می‌آمد – حتی گنبد بالای یک فروشگاه – حذف و هموار شده‌است.
سنتاش هفته گذشته در کنفرانس ملی دموکراسی گفت که بربنیاد تصاویر ماهواره‌ای و مصاحبه با تبعیدی‌های اخیر – فراری می‌تواند اصطلاح مناسب باشد – تخمین می‌زند که ۱۰ تا ۱۵ هزار مکان مذهبی در چین نابود شده‌است.
بسیاری از این مساجد روستایی خیلی کوچک اند و در تصاویر ماهواره‌ای گوگل ظاهر نمی‌شوند و در زمین کسی نیست که از آن تصویر بفرستد؛ چون این کار حبس در اردوگاه‌ها را به‌دنبال دارد؛ اما سنتاش تصاویر مستند از تخریب ۱۵۰ مسجد بزرگ قبل و بعد از هموارشدن گنبدهای‌شان را ثبت کرده‌است. در شهرهای بزرگ فقط یک مسجد احتمالاً با اهداف گردشگری و تبلیغاتی در امان مانده؛ اما گنبدها و مناره‌های آن‌ها هم حذف شده و سنگ‌نوشته‌های مذهبی آن با بنرهای حزبی جایگزین شده‌اند.
حتی در تصاویر واضح گورستان‌ها از جمله گورستان تاریخی سلطانی در شهر هاتان دیده می‌شود که آن‌ها به زمینی وسیعی پر از گل مبدل شده‌اند.
یکی از محققان اویغور به سنتاش گفت: «پدر و پدرکلان من نیز در همین گورستان به خاک سپرده شده‌اند.»
او افزود: «این گورستان جای بسیار مهم و مقدس بود و سالانه میلیون‌ها تن به آن‌جا می‌رفتند و از گورستان در شهر هاتان دیدن می‌کردند.»
کارمندان حقوق بشر در جهان در قیاس این موارد با موضوع نازی‌های آلمان بسیار محتاط هستند. قتل عام یهودیان در آلمان یک واقعه منحصر به فرد بود.
عمر کنات؛ مدیر و بنیانگذار برنامه حقوق بشر اویغورها هفته گذشته هنگام ارائه گزارش خود قتل عام یهودیان را پیش کشید. او به رویداد «شب شیشه‌های شکسته» اشاره کرد و آن را تنها نقطه قابل مقایسه با وضعیت اویغورها در چین خواند.
کارل گرشمن؛ رییس سازمان «وقف برای دموکراسی» گزارشگران شجاع بخش آسیایی رادیو اروپای آزاد را به جان کارسکی؛ فرد پولندی که سعی داشت غرب را متوجه ظلم‌های نازی‌ها کند تشبیه کرد. این گزارشگران رادیو اروپای آزاد در تبعید زندگی می‌کنند؛ زیرا چین اجازه ورود آن‌ها به کشورشان را نمی‌دهد؛ اما ده‌ها تن از اعضای خانواده آن‌ها در غرب چین به دلیل روزنامه‌نگاری ناسازگار این شبکه درباره این نسل‌کشی فرهنگی با سیاست چین محکوم به مجازات شده‌اند.
تاثیر تخریب چنین فضاهای مقدس چیست؟
راحله داود، محقق محترمی است که در سال ۲۰۱۷ هنگامی که می‌خواست از خانه خود در ارومچی به بیجنگ؛ پایتخت چین سفر کند مفقود شد. او سال‌ها قبل از ناپدیدشدن خود گفته‌بود: «اگر کسی این اماکن مذهبی را حذف کند مردم اویغور ارتباط خود با زمین را از دست می‌دهند. آن‌ها دیگر تاریخ منحصر به خود و تاریخ فرهنگی و معنوی نخواهند داشت. بعد از گذشت چند سال ما هیچ نخواهیم دانست که چرا در اینجا زندگی می‌کنیم و به کجا متعلق هستیم.»
خود سینتاش می‌گوید که می‌ترسد این «راه حل نهایی» چین برای نابودی مردم اویغور باشد.
او می‌گوید: «من نمی‌دانم پدرم در حال حاضر فوت کرده یا زنده است؛ اما می‌توانم مسجدی را ببینم که در آن یک‌جا دعا می‌کردیم.»
نیویارک تایمز