وزارتخانه‌هایی که ملی نیستند؛ سهم ‌هزاره‌ها در پولیس و اردو

در جمع ٣۴ فرمانده پولیس، تنها یک نفر از قوم هزاره است و تنها دو تن به عنوان مدیر مبارزه با جرایم جنایی در ٣۴ ولایت از هزاره ها حضور دارند.

وزارت امور داخله و نیروی پولیس «ملی» مسؤول برقراری نظم و امنیت، اعمال عادلانه قانون و پاسخگویی آنی و مستقیم به همه اقشار مردم افغانستان است. این نهاد همچنین همانند دیگر نهادهای دولتی، وظیفه دارد تا مفاد قانون اساسی را بدون هیچ کم و کاستی اجرا کند و جلو بی عدالتی، تبعیض، فساد، قانون شکنی و قوم گرایی را بگیرد؛ اما وضعیت جاری در آن، نه تنها بازتاب دهنده این اصول و ارزش های طلایی و ارزشمند نیست؛ بلکه این وزارت به ویژه در سطح رهبری عالی نهادهای ملکی و نظامی اش، درست عکس این اصول عمل می کند و خود آیینه گردان فساد و بی عدالتی و تبعیض و امتیاز، قوم گرایی، سوگیری های دگرستیزانه قومی، تضعیف اصول مبتنی بر عدالت و انصاف قانون اساسی و اعمال عادلانه قانون است.

به عنوان مثال در تمام سطوح رهبری وزارت امور داخله در بخش پولیس صرف یک نفر از قوم هزاره و یک نفر قوم ازبک حضور دارند.

در جمع ٣۴ فرمانده پولیس، تنها یک نفر از قوم هزاره است و تنها دو تن به عنوان مدیر مبارزه با جرایم جنایی در ٣۴ ولایت از هزاره ها حضور دارند.

این وضعیت در تعیینات تازه وزارت امور داخله، درست مثل همیشه، ادامه پیدا کرده است. نمودار ذیل بخشی از این سیاست تبعیض آمیز را به نمایش می گذارد:

١. مل پاسوال احمد جمشید طوطاخیل؛ رئیس عمومی مبارزه با جرایم (پشتون) برادر احمد راشد طوطاخیل؛ رئیس عمومی زندان‌ها.

٢. مل پاسوال زلمی منگل؛ رئیس عمومی پاسپورت (پشتون).

٣. مل پاسوال ابدالی؛ فرمانده پولیس میدان وردک (پشتون) از نزدیکان حامد کرزی.

۴. سمونوال محمد داوود جلالی؛ رئیس عمومی مبارزه با جرایم جنایی (پشتون) شوهر بانو نیلوفر جلالی؛ عضو مجلس نمایندگان.

۵. مل پاسوال خلیل اندرابی؛ فرمانده پولیس غزنی (تاجیک). آقای اندرابی همچنین یک پرونده بحث‌برانگیز در زمینه حمایت از طالبان نیز دارد.

۶. مل پاسوال امان‌الله واحدی؛ فرمانده پولیس کابل (پشتون).

٧. سمونوال حکمت‌الله کوچی؛ فرمانده پولیس زابل (پشتون).

این تنها بخشی از وضعیت مورد اشاره است که تنها تعیینات جدید را بازتاب می دهد. این در حالی است که در خصوص فرماندهان و مقام هایی که از قبل به کار گماشته شده اند نیز همین رویه تبعیض آمیز قومی، حفظ شده و ادامه دارد.

ترکیب قومی اردوی ملی

به نظر می‌رسد که در وزارت دفاع ملی نیز وضعیت، بهتر از وزارت امور داخله نیست. بر اساس یک روایت شفاهی از ترکیب قومی اردوی که سال گذشته در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد، سهم هزاره‌ها و شیعیان از این نهاد امنیتی «ملی» به شرح زیر است:

١. ترکیب افسران در اردو که براساس فرمول نادرست درصد جمعیت بوده برای اهل تشیع در زمان آقای کرزی از ٢٠ درصد تعهد شده به ١۴ درصد و در حکومت رئیس جمهور غنی از ١۴ درصد به ٧ درصد رسیده‌است.

٢. در ترکیب جنرالان اردو از ١۴٠ بست جنرالی تنها حدود ۵ درصد آن به اهل تشیع و هزاره‌ها داده شده‌است.

٣. سهمیه دگرجنرالی شیعیان، یک نفر است و به همین دلیل جنرال بازمحمد جوهری که دگرجنرال بوده خلاف سن تقاعد و در میانسالی به تقاعد سوق شده؛ چون نباید دو بست دگرجنرالی به این بخش از مردم داده می‌شد.

۴. در مورد جذب زنان در صف اردو، فرمول ترکیب ملیتی رعایت نمی‌شود و هیچ معیاری ندارد به همین دلیل، سهم بانوان هزاره به دلیل افکار باز و جامعه‌پذیری متمدنانه آنان در صفوف اردو، بیشتر است؛ اما این امر، خود به اهرمی برای تنگ‌اندیشان قومی به منظور طرح نسبت‌های ناروا علیه زنان هزاره در اردو و پولیس تبدیل شده‌است.

۵. سربازان و افسرانی که به خط مقدم جنگ فرستاده می‌شوند و شهید می‌گردند طوری انتخاب می‌شوند که بیشترشان مربوط مناطق مرکزی و حوزه شمال شرق کشور هستند.

بدیهی است که همانگونه که شد این یک ادعای شفاهی است که رد یا تأیید آن بر عهده وزارت دفاع و فرماندهان اردوی ملی است.

با این‌همه در این زمینه، روایت جنرال بازمحمد جوهری که روزگاری یکی از ارکان وزارت دفاع بود و براساس قانون نانوشته یک دگرجنرال برای هزاره‌ها زودتر از موعد، متقاعد شد تا با حضور او دو نفر از هزاره‌ها دگرجنرال نباشد.

آقای جوهری این متن را پس از برکناری‌ اش از وزارت دفاع، منتشر کرد که در اینجا عینا نقل می‌شود:

«روزی که من از وزارت دفاع برکنار شدم (جدی ۱۳۹۴) آمار حضور هزاره‌ها در وزارت دفاع آن‌زمان چنین بود:

قرارگاه وزارت دفاع ملی و ستر درستیز:

۱. معاون وزیر دفاع (دگر جنرال)

۲. معاون اول لوی درستیز (دگرجنرال)

۳. سرمفتش وزارت دفاع (تورن‌جنرال)

۴. رئیس مخابره ستر درستیز (تورن‌جنرال)

۵. رئیس انجنیری ستر درستیز(تورن‌جنرال)

۶. رئیس منابع و بودجه معاونیت پالیسی وزارت دفاع (تورن‌جنرال)

۷. رئیس ضد استخبارات معاونیت کشف و استخبارات وزارت دفاع (تورن‌جنرال)

۸. معاون پلان پیژنتون (بریدجنرال)

۹. معاون ریاست مخابره (بریدجنرال)

۱۰. معاون ریاست تأسیسات وزارت دفاع (بریدجنرال)

۱۱. معاون تکناوژی مادی و تخنیکی

 

قطعات و جزوتام‌ها اردوی ملی

۱۲. قوماندان قول اردوی شاهین (دگرجنرال)

۱۳. معاون قوماندانی عمومی دکتورین و تعلیم و تربیه ستردرستیز (بریدجنرال)

۱۴. معاون قول اردوی سیلاب (بریدجنرال)

۱۵. رئیس ارکان قول اردوی ۲۱۵ هلمند (برید جنرال)

۱۶. معاون قول اردوی عملیات‌های خاص- کماندو (بریدجنرال)

۱۷. معاون قول اردوی هرات (بریدجنرال)

۱۸. چهار فرمانده لوا (بست بریدجنرالی)

۱۹ .۲۸ قوماندان کندک

۲۰ .۱۲۶ بست دگروالی در قرارگاه وزارت دفاع و ستر درستیز

–  حضور در آکادمی ملی نظامی ۲۸ فیصد

– حضور در پوهنتون هوایی ۲۳ فیصد

– حضور در حربی شوونزی ۱۹ فیصد

–  حضور در آکادمی افسران ۱۲ فیصد

– حضور در بورس‌های نظامی بین ۱۵ تا ۲۰ فیصد

– حضور در بست‌های ملکی وزارت دفاع ملی ۲۳ فیصد

وضعیت فعلی)زمان انتشار متن آقای جوهری)

۱. از ۱۱ بست در رهبری وزارت دفاع و افسران عالی‌رتبه در قرارگاه وزارت فاع و ستردرستیز ۲ بست هزاره باقی مانده‌است (جنرال اقبال علی و خانم یوسف‌زاده).

۲. از ۹ قوماندان قول اردوی، زمینی و هوایی (سهم) هزاره‌ صفر است.

۳. از مجموع ۵۶ قوماندانی لوا ۵ قوماندان آن هزاره بود فعلا یک قوماندان هزاره است.

۴. از مجموع ۱۲۹ قوماندان کندک ۲۶ قوماندان آن هزاره بود، فعلا ۵ قوماندان کندک هزاره است.

۵. از ۱۲۶ بست دگروالی در قرارگاه وزارت دفاع ملی و ستر درستیز که آن زمان هزاره بود، فعلا ۱۷ بست دگروالی هزاره است.

– حضور در آکادمی ملی نظامی از ۲۸ فیصد به ۱۰ فیصد تقلیل یافته‌است.

– پوهنتون هوایی از ۲۳ فیصد به ۳ فیصد تقلیل یافته‌است.

– حربی شوونزی(لیسه عسکری): از ۱۹ فیصد به ۸ فیصد تقلیل یافته‌است.

–  آکادمی افسران: از ۱۲ فیصد به ۵ فیصد تقلیل یافته‌است.

–  حضور در بورس‌ها که بین ۱۵ تا ۲۰ فیصد بود، اکنون به ۳ تا ۴ فیصد تقلیل یافته‌است.

– دربست‌های ملکی از ۲۳ فیصد به ۶ فیصد تقلیل یافته‌است.»

بخشی دیگر از متن جنرال بازمحمد جوهری به سهم هزاره‌ها در وزارت امور داخله اختصاص یافته‌‌بود:

«همچنان وزارت داخله: یک معین و سه رییس عمومی، هزاره بود که فعلا فقط یک نفر (جناب تابان) رئیس استراتژی می‌باشند (از چهار بست، یک بست هزاره است).

از ۴۳ قوماندان امنیه ولایات قبلا ۴ قوماندان هزاره بود، فعلا ۱ قوماندان هزاره است.

از ۳۴ ریاست امنیت ملی ۲ رئیس هزاره بود، فعلا صفر است.

از ۶ معاون والی فعلا ۲ معاون والی هزاره است.

در رهبری قوماندانی امنیه کابل، هزاره صفر فیصد.»

لازم به ذکر نیست که این آمار، مربوط به گذشته است و بدون تردید، اکنون وضعیت، تغییر کرده‌است؛ زیرا جا به جایی‌های زیادی در ترکیب مقام‌های نظامی در پولیس و اردو و سایر ارکان وزارت‌های دفاع و داخله، صورت گرفته‌است؛ اما این‌که این تغییرات در جهت رفع تبعیض، پایان انحصارگرایی و قوم‌گرایی و عدم ضدیت با یک قومیت خاص بوده یا نه، همچنان محل تردید است و مقام‌های ارشد وزارتخانه‌های داخله و دفاع باید در این باره، توضیح دهند.