افغانستان و قطع شریان‌های تأمین مالی داعش
اقدام ریاست امنیت ملی در متلاشی‌کردن این شبکه و دستگیری اعضای آن، یک گام بسیار بزرگ و مؤثر در مبارزه با داعش و قطع شریان‌های مالی آن در افغانستان محسوب می‌شود؛ اما پیچیدگی عملیات مالی آن گروه و تنوع و تعدد کانون‌های مرتبط با این شبکه نشان می‌دهد که این مبارزه، تازه آغاز شده و انتظار می‌رود که نیروهای کشفی و استخباراتی کشور در پی این عملیات موفق، سرنخ‌های سرنوشت‌سازی را درباره سایر هسته‌های مرتبط با شبکه مالی داعش نیز به دست آورند.
داعش در افغانستان با نسخه‌های اصلی آن در عراق و سوریه، متفاوت است؛ این تفاوت تنها در سازمان‌دهی، مدیریت و رهبری، تجهیزات و امکانات و نیز نیروی انسانی و حمایت‌های پیدا و پنهان فرهنگی و اجتماعی جوامع بومی این دو زیست‌بوم و بستر ایدئولوژیک داعش خلاصه نمی‌شود؛ بلکه حتی در تاکتیک‌های مبارزه، سربازگیری، نفوذ، تبلیغ و تقویت و توسعه و مهم‌تر از همه، شریان‌های تأمین منابع مالی آن گروه هم تعمیم می‌یابد.
منبع اصلی و مهم تغذیه مالی داعش در عراق و سوریه، در کنار عواید و منابع دیگر، درآمدهای حاصل از استخراج و فروش نفت است. از همان آغاز ظهور داعش در عراق و سوریه، شهرهای نفت‌خیز، سکوهای بزرگ نفتی و چاه‌های آکنده از این طلای سیاه و کالای استراتژیک، محور اصلی اهداف داعش به حساب می‌آمدند؛ هدفی که انتخاب آن، تصادفی نبود و داعش با دست‌یافتن به آن در مدت‌زمانی کوتاه توانست به یک گروه تروریستی ثروتمند بدل شود و به منابع مطمئن و پایدار مالی دست پیدا کند.
البته همان‌گونه که اشاره شد، نفت تنها منبع درآمد داعش در سوریه و عراق نبوده و این گروه، به سرعت راه‌های دیگری را نیز برای افزایش قدرت مالی و پشتوانه‌های اقتصادی‌اش پیدا کرد و اهداف خود در زمینه تنوع شریان‌های تأمین و تغذیه مالی‌اش را به نحو هوشمندانه‌ای به کار بست؛ ضمن آن‌که این گروه، بدون دسترسی به پشتوانه‌های نیرومند دولت‌های ملی و قدرت‌های سیاسی و نظامی مستقر در منطقه و جهان هم نمی‌توانست به زودی قدرتمند شود. حتی در زمینه تصرف چاه‌های نفت و مراکز پول‌ساز نفتی نیز داعش به کمک حامیان و کارشناسان خبره و کارآزموده خارجی توانست در یک بازه زمانی بسیار کوتاه به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کند.
با این حال، به نظر می‌رسد که «شاخه خراسان» داعش که مقر آن در افغانستان است، از شیوه‌های کاملا متفاوت از نسخه اصلی آن در عراق و سوریه، برای تأمین منابع مورد نیاز مالی‌اش بهره می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
- طالبان صلح می‌کنند، آینده از آن داعش است؟
- دام داعش در مسیر صلح با طالبان
- صلح طالبان، ظهور دوباره بغدادی و ژئوپلیتیک جدید
- داعش احیا می‌شود؟
ریاست عمومی امنیت ملی اعلام کرده که نیروهای ویژه این ریاست ۹ نفر را به اتهام همکاری با گروه داعش از مرکز تجارتی گلبهار در شهر کابل بازداشت کرده‌اند.
این ریاست گفته‌است که افراد بازداشت‌شده تحت رهبری شخصی به‌نام «حارث» در همکاری با شخص دیگری به‌نام «محمد ادریس» یک باب دکان را در منزل دوم مرکز تجارتی گلبهار سنتر، یک رهنمای معاملات را در «قلعه موسی» کابل و یک باب صرافی را در «سرای شهزاده» ایجاد کرده‌بودند تا گروه داعش را از این طریق تأمین مالی کنند.
خبرنامه افزوده که سرگروه این شبکه مقدار هنگفتی پول را تحت نام مساعدت با «مسلمانان بی‌بضاعت» از کشورهای اروپایی جمع‌آوری و به گروه داعش فرستاده‌است.
ریاست امنیت ملی گفته‌است که اعضای این شبکه، پول‌های به‌دست‌آمده را به ولایت‌های مختلف جهت تداوی زخمی‌های جنگ‌جویان داعش و فامیل‌های‌شان ارسال می‌کرد.
آنچه در اعلامیه ریاست امنیت ملی، منعکس شده، نشان‌دهنده شیوه‌های پیچیده دسترسی اعضای داعش و خانوادههای آنان در مناطق دنج و دوردست افغانستان به منابع مالی می‌باشد.
بدون تردید، اقدام ریاست امنیت ملی در متلاشی‌کردن این شبکه و دستگیری اعضای آن، یک گام بسیار بزرگ و مؤثر در مبارزه با داعش و قطع شریان‌های مالی آن در افغانستان محسوب می‌شود؛ اما پیچیدگی عملیات مالی آن گروه و تنوع و تعدد کانون‌های مرتبط با این شبکه نشان می‌دهد که این مبارزه، تازه آغاز شده و انتظار می‌رود که نیروهای کشفی و استخباراتی کشور در پی این عملیات موفق، سرنخ‌های سرنوشت‌سازی را درباره سایر هسته‌های مرتبط با شبکه مالی داعش نیز به دست آورند.
این موفقیت مهم در شرایطی به دست می‌آید که تأمین و تغذیه مالی داعش در افغانستان، همواره یک پرسش مبهم و بی‌پاسخ در نزد صاحب‌نظران مسایل نظامی و افکار عمومی افغانستان بوده‌است. داعش در افغانستان عمدتا در مناطق دورافتاده و تحت محاصره، هسته‌گذاری کرده‌است و هم‌اکنون هزاران جنگجو و خانوادههای آنان در مناطق کوهستانی، بسته و دور از دسترس ولایت‌های ناامن کشور به سر می‌برند. بر این اساس، هیچ‌کس نمی‌داند که آن‌ها چگونه و از چه مجاری و منافذی، نیازهای مالیشان را تأمین می‌کنند. این عملیات اما نشان می‌دهد که داعش در افغانستان نه از نفت تغذیه می‌کند و نه راهکارهایی مانند اخاذی و جمع‌آوری وجوه شرعی ساکنان محلی به اندازه‌ای درآمدزا است که بتواند علاوه بر تحقق نیازهای ابتدایی اعضای آن گروه و خانواده‌های‌شان در حوزه معیشت، مصارف سرسام‌آور ماشین جنگی آن را نیز تأمین کند. آن‌ها اما به رهیافت‌های حیرت‌انگیز و پیچیده‌ای برای تأمین معاش و دسترسی به پول دست یافته‌اند که این امر، قطع شریان‌های مالیشان را دشوار می‌کند؛ اما با در نظرداشت عملیات تحسین‌برانگیز نیروهای امنیت ملی، بدون تردید، پیروزی نهایی در این نبرد نیز غیر ممکن نیست.
