دولت موازی؛ تهدیدی سیاسی یا اراد‌ه‌ای واقعی؟
نزدیک به پنج ماه از ششم میزان؛ روز برگزاری انتخابات ریاست جمموری می‌گذرد؛ اما هنوز سرنوشت آن روشن نیست. هرچند کمیسیون انتخابات، نتایج ابتدایی را به نفع اشرف‌غنی اعلام کرده؛ اما آقای عبدالله؛ جدی‌ترین رقیب آقای غنی آن را نپذیرفت و نتیجه ابتدایی را پر از تقلب دانست و کمیسیون را به جانبداری از ارگ متهم کرد.
روز پنج‌شنبه، ۲۴ دلو، جنرال عبدالرشید دوستم؛ معاون اول ریاست جمهوری و از حامیان تیم ثبات و همگرایی به رهبری داکتر عبدالله در مراسمی در جوزجان در پیوند به اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری، هشدار داد که تحت هیچ شرایطی «تقلب در انتخابات» را نمی‌پذیرد و خطاب به مردم گفت: «اگر این‌جا هم تقلب صورت گرفت، اگر رای شما نادیده گرفته‌شد، اگر بر گردنم شمشیر و کارد گرفته‌شود و به دار آویزان شوم، اعلام نتیجه تقلبی انتخابات را نمی‌پذیریم.»
او همچنین تأکید کرد که تیم ثبات و همگرایی، دولت برآمده از تقلب را نخواهد پذیرفت و دولت موازی اعلان خواهد کرد.
واکنش‌ها
یک روز پس از هشدار معاون نخست ریاست جمهوری، احمدضیا مسعود؛ عضو رهبری حزب جمعیت و از دیگر حامیان تیم ثبات و همگرایی هم از موقف آقای دوستم حمایت کرده و در فیسبوک‌اش نوشت که با سخنان آقای دوستم در مورد پی‌امدهای نتایج انتخابات، در صورتی‌که کمیسیون انتخابات، دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» به ریاست محمداشرف غنی را برنده اعلام کند، موافق است و هیچ مصلحتی در کشور بالاتر از مصلحت «شفافیت انتخابات» نیست.
در همین حال، حزب وحدت اسلامی افغانستان به رهبری محمد کریم خلیلی نیز طی اعلامیه‌ای که روز یکشنبه، ۲۷ دلو فرستاده، از موضع آقای دوستم حمایت کرده و گفته‌است: «در صورتی که عده ای بدون در نظرداشت احکام صریح قانون و طرزالعمل‌های انتخاباتی مبنی بر بطلان آرای بدون بایومتریک و خارج از زمان، بخواهند نتیجه تقلبی، خودساخته و جعلی را اعلام نمایند، کشور به بحران خواهد رفت؛ بنابراین ما در آن صورت از موقف آقای دوستم حمایت می‌کنیم.»
فضل‌احمد معنوی؛ عضو ارشد دسته ثبات و همگرایی نیز روز یکشنبه، ۲۷ میزان در یک کنفرانس خبری در کابل، کمیسیون انتخابات را «متقلب» خواند و گفت که «نتیجه پر از تقلب به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست و هر گزینه ممکن که به ذهن می‌رسد روی دست ما است». او اما به‌طور مشخص از اعلام حکومت موازی چیزی نگفت.
کمیسیون مستقل انتخابات اما در واکنش به اظهارات آقای دوستم گفته‌است که این کمیسیون با استقلالیت تمام، در مطابقت با قانون اساسی و به دور از دست‌اندازی پشت پرده به‌گونه شفاف کار خود را انجام می‌دهد.
کمیسیون‌ها تطمیع شده‌‌است
جعفر مهدوی؛ آگاه امور سیاسی در این باره به خبرگزاری افق می‌گوید: بر بنیاد شواهد، متاسفانه کمیسیون‌های انتخاباتی نتوانستند آنچنان که باید و شاید، استقلال خود را حفظ و از یک موضع بی‌طرفانه و مستقل، انتخابات را مدیریت کنند. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد کمیشنران هر دو کمیسیون به نحوی (یا با وعده کرسی و مقام در آینده و یا پول) تطمیع شده‌اند و در اختیار یک حلقه یا یک تیم انتخاباتی خاص قرار گرفته‌اند و این موضوع سبب شد تا تیم های انتخاباتی اعتبارشان را نسبت به این کمیسیون‌ها از دست بدهند و امروزه موضوعاتی را مطرح کنند که خلاف منافع ملی است.
آقای مهدوی اعتقاد دارد که موضع‌گیری جنرال دوستم در این شرایط به نحوی کشور را به سمت یک بحران و جنگ داخلی و تجزیه می‌کشاند. از دید او، این موضوع نباید مطرح م شد؛ اما هرگاه از دید آقای دوستم و هم‌تیمی‌هایش نگاه کنیم، می‌شود گفت که آن‌ها حق دارند؛ چون کمیسیون‌های انتخاباتی نتوانستند استقلال‌شان را حفظ کنند؛ بنابراین کمیسیون‌های انتخاباتی باید متوجه باشند که رفتار آن‌ها کشور را به سمت پرتگاه سقوط می‌کشاند.
سید ناصر موسوی؛ دیگر آگاه سیاسی هم می‌گوید: صحبت‌های آقای دوستم تا حد زیادی منوط به این است که تیم مقابل، کمیسیون‌های انتخاباتی و خارجی‌ها یک‌جانبه تصمیم به اعلام نتایج انتخابات نگیرند.
بیشتر بخوانید:
- بحران انتخاباتی و یک بازنده همیشگی
- چگونه از وحدت ملی به مشارکت ملی رسیدیم؟
- دیپلمات‌های امریکایی در کابل؛ از مهندسی انتخابات تا مدیریت صلح
- انتخابات روی دور باطل؛ نتیجه‌ای که نهایی نشد
تاکتیک سیاسی
با آن‌که آقای دوستم در عدم حضور رهبری تیم ثبات و همگرایی نسبت به اعلام حکومت موازی هشدار داده؛ اما باور آگاهان سیاسی این است که اصولا بین اعضا و حامیان این تیم هماهنگی وجود داشته‌است.
جعفر مهدوی می‌گوید، صحبت‌ها واکنش‌ها درباره اعلام حکومت موازی از سوی آقای دوستم نمی‌تواند بدون هماهنگی صورت گیرد؛ اما این یک تاکتیک سیاسی است؛ بدین معنی که رهبری تیم، سکوت می‌کند و فشارها و دیدگاه‌های خود را از طریق شرکا و هوادارنش ابراز می‌دارد و این می‌تواند به گونه غیر مستقیم یک هشدار به حکومت، افکار عمومی و شرکای بین‌المللی باشد.
سید ناصر موسوی هم می‌گوید، واقعیت این است که تیم ثبات و همگرایی توان اعلام یک حکومت مستقل را ندارد و پخش بعضی از اخبار مبنی بر معرفی چند وزیر و صحبت‌های آقای دوستم مبنی بر اعلام حکومت موازی به رهبری عبدالله عبدالله تنها به این خاطر است که «فشارهای مضاعف» را بر تیم دولت‌ساز، کمیسیون انتخابات و خارجی‌ها وارد کند تا این‌ها یک‌طرفه عمل نکنند.
این در حالی است که به باور آگاهان، اکنون موضوع انتخابات با پروسه مذاکرات صلح در تقابل قرار گرفته‌است؛ بدین معنا که متحدین خارجی چون ایالات متحده امریکا تلاش دارند تا دو پروسه را همزمان به پیش ببرند، زمانی که بحث انتخابات کمرنگ می‌شود، صلح را جدی می‌گیرند و زمانی که بحث صلح کمرنگ می‌شود انتخابات را مطرح می‌کنند.
ناظران معتقد اند که اگر پروسه صلح به نتیجه نرسد امکان دارد که متحدین بین‌المللی با یک‌سلسله موضع‌گیری‌ها از بطن همین انتخابات، یک سازوکار سیاسی جدید بیرون بکشند و به آن رسمیت ببخشند.
